Cần giải pháp để doanh nghiệp không thua trên sân nhà

Ông Trần Ngọc Nguyên

Năm 2016, theo lộ trình thực hiện Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và các nước ASEAN ((AFTA) và giữa Việt Nam và Hàn Quốc (AKFTA) thì thuế nhập khẩu xăng, dầu lần lượt là 10% và 0%. Trong khi đó, thuế suất áp dụng cho các sản phẩm xăng dầu trong nước mua từ NMLD Dung Quất vẫn giữ là 20% và 10%, làm cho giá bán sản phẩm xăng dầu từ Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất cao hơn 10% so với hàng nhập khẩu. Điều này đã dẫn đến khó khăn trong việc tiêu thụ các sản phẩm của nhà máy, có nguy cơ ảnh hưởng đến sản xuất nếu chính sách thuế nhập khẩu không được giải quyết công bằng giữa hàng nhập khẩu và hàng sản xuất trong nước trong thời gian tới. Để tìm hiểu rõ hơn vấn đề này, PV có cuộc trao đổi với ông Trần Ngọc Nguyên, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) - đơn vị quản lý vận hành NMLD Dung Quất.

+ Thưa ông, việc thực hiện AFTA, VKFTA đã và sẽ có tác động như thế nào đến tình hình tiêu thụ của BSR hiện nay?

- Theo thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính (số 24 ngày 1/3/2013 và số 177/2013 ngày 29/11/2013) về sửa đổi bổ sung để hướng dẫn thực hiện thu điều tiết đối với sản phẩm lọc dầu tiêu thụ trong nước của BSR thì giá bán hàng của BSR là giá bán bao gồm thuế nhập khẩu. Từ năm 2016 này, thuế suất thuế ưu đãi (MFN) áp dụng cho sản phẩm từ NMLD Dung Quất đang cao hơn nhiều so với thuế suất thuế ưu đãi đặc biệt để thực hiện AFTA và AKFTA như nói trên. Theo đó, mức thuế nhập khẩu đối với xăng là 10% (theo AKFTA), còn đối với BSR là 20% và đối với dầu diesel là 0% (theo AFTA) và BSR là 10%. Như vậy, có thể thấy rằng, chênh lệch 10% thuế suất tương đương 4 - 5 USD/thùng khi mua từ NMLD Dung Quất cao hơn so với hàng nhập khẩu, điều này làm cho các đầu mối kinh doanh xăng dầu ưu tiên mua hàng nhập khẩu hơn và khoảng cách này càng tăng lên khi giá xăng dầu tăng lên.

Hoạt động sản xuất tại NMLD Dung Quất

Để bán được hàng, chúng tôi buộc phải giảm giá bán hàng, cụ thể là phụ phí cho mặt hàng dầu diesel giảm đi 1,3 USD/thùng trong 6 tháng đầu năm 2016 so với 6 tháng cuối năm 2015 và khối lượng mua từ khách hàng cũng giảm đi so với năm 2015. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến tình hình sản xuất kinh doanh của BSR.

Như vậy, nếu cơ chế chính sách về thuế không điều chỉnh kịp thời cho các doanh nghiệp sản xuất trong nước ngang bằng với các nước mà chúng ta cam kết hội nhập thì chắc chắn doanh nghiệp nội sẽ bị thua ngay trên sân nhà.

+ Vậy nguy cơ dừng sản xuất là có thật, thưa ông?

- Hiện tại NMLD Dung Quất vận hành rất an toàn và ổn định ở 102% công suất (20.000 tấn/ngày) đáp ứng từ 30 - 40% nhu cầu cho thị trường trong nước. Tuy nhiên nếu thuế suất không được điều chỉnh ngang bằng với thuế nhập khẩu từ các nước ASEAN, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản thì chắc chắn sản phẩm của chúng tôi không thể cạnh tranh được.

Qui luật thị trường ở đâu có sản phẩm cùng chủng loại, chất lượng và có giá thành rẻ hơn ở đó có lợi thế cạnh tranh. Trong khi sản phẩm xăng dầu NMLD Dung Quất chiếm 90% tổng sản lượng của toàn nhà máy, nếu không bán được hàng thì nguy cơ tồn kho cao và chắc chắn là ảnh hưởng đến sản xuất.

Toàn cảnh nhà máy lọc dầu Dung Quất

Như vậy, có thể thấy, chịu thuế nhập khẩu cao hơn đang là một trong những khó khăn khiến sản phẩm xăng, dầu trong nước khó cạnh tranh đối với mặt hàng xăng, dầu nhập khẩu từ nước ngoài. Thực tế của NMLD Dung Quất còn cho thấy những bài học lớn, những tính toán khoa học, chiến lược không chỉ dừng lại trong quá trình đầu tư, quản lý sản xuất của doanh nghiệp mà còn cả trong xây dựng ban hành các cơ chế, chính sách và cam kết hội nhập. Bởi khi chúng ta cam kết giảm thuế ở sân chơi toàn cầu thì việc giảm thuế cho hàng nội là điều hiển nhiên và cần thực hiện sớm để doanh nghiệp không bị thua ngay trên sân nhà.

Hà Thu (Thực hiện)