Cần phát kiến mới để giúp kiểm soát thuốc lá thực tiễn hơn

Tiến sỹ Derek Yach, Chủ tịch của Tổ chức “Vì một thế giới không khói thuốc” cho rằng chính sách cần dựa trên khoa học. (Nguồn: ST)

Để hướng tới mục tiêu phòng chống tác hại thuốc lá toàn cầu một cách toàn diện và thực tế hơn, chuyên gia y tế từ các tổ chức sức khỏe công cộng uy tín đều nhấn mạnh cần thiết phải có những phát kiến đổi mới trong công tác kiểm soát thuốc lá.

Tiến sỹ Derek Yach, là chuyên gia về sức khỏe toàn cầu và người vận động chống hút thuốc trong hơn 30 năm, Chủ tịch của Tổ chức “Vì một thế giới không khói thuốc,” cho biết như vậy.

Ông còn là cựu Giám đốc nội các và giám đốc điều hành Khoa các bệnh không lây nhiễm và sức khỏe tâm thần của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Tại đây, ông đã tham gia sâu sát trong việc xây dựng Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc lá (FCTC).

Tiến sỹ Yach cho biết ông từng chia sẻ cần cải tiến công ước FCTC bao gồm: phá bỏ sự chủ quan, xây dựng cơ sở khoa học ở những nước đang phát triển, và cân nhắc đến vai trò của Giảm thiểu Tác hại Thuốc lá.

Đồng ủng hộ triết lý Giảm thiểu tác hại, Tiến sỹ George Laking, bác sỹ chuyên khoa ung thư và cũng là Chủ tịch của tổ chức End Smoking NZ cho rằng biện pháp hiệu quả trong công tác kiểm soát thuốc lá bao gồm việc giảm lượng thuốc lá điếu và cung cấp cho những người nghiện thuốc lá nặng một giải pháp thay thế có thể chấp nhận được, từ miếng dán và kẹo ngậm nicotine đến các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới.

Theo Tiến sỹ Laking, mặc dù thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng không hoàn toàn vô hại, và tốt nhất vẫn là hoàn toàn không sử dụng bất kỳ sản phẩm nào, nhưng nếu những người hút thuốc lá lựa chọn tiếp tục hút thuốc có thể chuyển đổi từ việc hút thuốc điếu sang sử dụng các sản phẩm giảm thiểu tác hại, tình hình hiện tại sẽ được cải thiện rất nhiều.

Tiến sỹ Yach cũng cho rằng cộng đồng kiểm soát thuốc lá nói chung sẽ nhận lợi ích nếu sự thay đổi này hướng đến sự tham gia giữa nhiều bộ ngành, tăng cường tính minh bạch và đối thoại một cách tôn trọng.

Tiến sỹ Derek Yach cũng nhấn mạnh tỷ lệ hút thuốc lá điếu sẽ thay đổi nếu quốc gia đó áp dụng những chính sách quản lý dựa trên khoa học.

Ở những đất nước này, các nghiên cứu về về dịch tễ học, kinh tế và nhận thức công chúng đã thành công trong 2 việc: cung cấp cơ sở trung lập cho các nhà hoạch định chính sách hành động; đồng thời xây dựng một cộng đồng của những nhà nghiên cứu và nhà hoạch định chính sách có đầy đủ thông tin và biết cách ứng dụng khoa học.

Tiến sỹ George Laking cho rằng cần cung cấp cho những người hút thuốc lá lựa chọn tiếp tục hút thuốc một giải pháp thay thế có thể chấp nhận được. (Nguồn: ST)

Tiến sỹ Yach cho biết để mục tiêu cái nghiện thuốc lá trên toàn cầu không bị đình trệ, chính sách kiểm soát thuốc lá cần được xây dựng dựa trên sở cứ khoa học thay vì bị thúc đẩy bởi các yếu tố chính trị hoặc ý thức hệ.

Ông quan niệm, khi thiếu hụt các định hướng dựa trên sở cứ, thì các chính sách bộc phát ngắn hạn được thực hiện sẽ đi ngược lại với mục tiêu của Công ước FCTC.

Ông đưa ra ví dụ về việc các chính phủ cho phép kinh doanh thuốc lá điếu đốt cháy, sản phẩm gây nguy hại nhiều nhất, nhưng lại cấm kinh doanh thuốc lá thế hệ mới là sản phẩm ít nguy hại hơn.

“Tôi hy vọng rằng những năm sau này, cộng đồng y tế công cộng sẽ có hành động theo các chính sách dựa trên sở cứ khoa học, và họ sẽ hỗ trợ lan truyền những khám phá nghiên cứu đến các nhà lâm sàng học, nhà hoạch định chính sách và công chúng,” Tiến sỹ Yach cho biết.

Được biết, tính đến nay thuốc lá thế hệ mới đã có mặt trên nhiều quốc gia, trong đó chính phủ các nước như Anh, Nhật Bản, Mỹ đã áp dụng nhiều năm nay như là công cụ giảm thiểu tác hại thuốc lá.

Riêng thuốc lá làm nóng đã được cho phép ra mắt tại 57 thị trường, trong đó có Anh, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga…

Tại Việt Nam, các sản phẩm này chưa được phép thương mại chính thức, dẫn đến tình trạng buôn lậu và mua bán bất hợp pháp tràn lan, tiềm ẩn nhiều hệ lụy khôn lường.

Do đó, việc hoàn thiện khung pháp lý với các sản phẩm này thiết nghĩ là hành động thực tiễn, cần thiết bổ sung vào chiến lược kiểm soát thuốc lá của quốc gia như một số nước tiên tiến đã và đang thực hiện./.

Nga Nguyễn (Vietnam+)