Cần thận trọng trong thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp

Cần thận trọng trong thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp - ảnh minh họa

Sáng 15/10, ngày đầu tiên của phiên họp thứ 28, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghe và thảo luận các báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội, tái cơ cấu nền kinh tế. Theo Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế Thẩm tra đánh giá giữa kỳ thực hiện Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016-2020 do Chủ nhiệm Ủy ban Vũ Hồng Thanh trình bày cho thấy nhiều kết quả tích cực.

Cụ thể, trong số 5 nhóm mục tiêu được xác định tại Nghị quyết số 24, có 4 nhóm mục tiêu liên quan đến cơ cấu lại ngân sách nhà nước (NSNN) và đầu tư công, cải thiện chất lượng tăng trưởng và cơ cấu lại các tổ chức tín dụng (TCTD), thị trường tài chính đạt kết quả khả quan. Theo đó,41% các chỉ tiêu được xác định tại Nghị quyết số 24 dự kiến hoàn thành và 36,4% chỉ tiêu có khả năng hoàn thành đến năm 2020.

Đáng chú ý, khoảng cách về năng lực cạnh tranh của nước ta so với bình quân các nước ASEAN-4 có bước thu hẹp, các chỉ tiêu về năng suất và đổi mới công nghệđều hoàn thành hoặc vượt kế hoạch đề ra.

Tuy nhiên, theo Báo cáo thẩm tra, nhóm mục tiêu thứ 5 về cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước (DNNN), phát triển doanh nghiệp và hợp tác xã khó đạt được đến năm 2020 nếu không có giải pháp đẩy nhanh.

Cụ thể, về phát triển doanh nghiệp, mục tiêu có 1 triệu doanh nghiệp vào năm 2020 khó hoàn thành, đặc biệt khi việc phát triển doanh nghiệp vẫn tiềm ẩn một số khó khăn và số lượng doanh nghiệp chờ giải thể, phá sản tăng cao trong 9 tháng đầu năm 2018.

Về cơ cấu lại DNNN, Ủy ban Kinh tế cho biết, đến tháng 7/2018, các bộ, ngành, địa phương mới thực hiện thoái vốn tại 30/316 doanh nghiệp theo kế hoạch đề ra của năm 2017 và 2018.

“Thời gian tới, việc thoái vốn cần thực hiện thận trọng, trong đó bảo đảm tính đúng, tính đủ giá trị vốn nhà nước trong doanh nghiệp. Kế hoạch sử dụng vốn từ thoái vốn tại DNNN chưa cụ thể, chưa tập trung vào các công trình quan trọng quốc gia để tạo động lực và sức lan tỏa cho nền kinh tế” - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh.

Cho biết lãi suất cho vay trung bình của Việt Nam chưa được thu hẹp so với khu vực ASEAN-4, vẫn duy trì mức chênh lệch khoảng 1-2 điểm %, tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế cũng đánh giá, việc giữ ổn định được mặt bằng lãi suất như thời gian vừa qua là một thành công trong bối cảnh có nhiều yêútố không thuận lợi cả trong và ngoài nước.

Về kết quả thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm trong Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016-2020), Ủy ban Kinh tế đánh giá, việc tổ chức thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế đã đổi mới, bước đầu khắc phục những bất cập nêu tại Nghị quyết số 24.

Tuy nhiên, một số nhiệm vụ được thực hiện nhưng chưa thực sự phù hợp với tinh thần, quan điểm cải cách tại Nghị quyết số 24 mà mới chỉ được cải thiện hơn so với giai đoạn trước; một số nhiệm vụ đã được triển khai nhưng kết quả khó đo lường, chưa thấy rõ.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế cũng dự báo, mục tiêu hoàn thành cơ cấu lại 3 lĩnh vực trên trước năm 2019 có thể khó đạt được. Theo đó, đối với cơ cấu lại đầu tư công, những hạn chế liên quan đến việc triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn không đúng tiến độ, vượt dự toán sẽ ảnh hưởng đến tính bền vững của kế hoạch vay, trả nợ công đến năm 2020.

Cùng với đó, Ủy ban kinh tế cũng lưu ý, kết quả thực hiện cơ cấu lại DNNN mới chỉ là bước đầu, đòi hỏi tiếp tục quan tâm thực hiện các biện pháp nhằm tránh thất thoát vốn nhà nước, nâng cao tính công khai, minh bạch trong quá trình thực hiện và phát triển doanh nghiệp sau cổ phần hóa.

Về cơ cấu lại NSNN, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ làm rõ hơn thực trạng phân bổ, sử dụng ngân sách theo lãnh thổ và cấp quản lý, việc cơ cấu lại chi thường xuyên gắn với kết quả đổi mới khu vực sự nghiệp công lập để phản ánh toàn diện hơn việc cơ cấu lại NSNN.

Xuân Hưng