Canada lập ủy banđiều tra quan hệ với Trung Quốc

Ảnh: Reuters

Hồi tháng 10, Thủ tướng Trudeau tái đắc cử với chiến thắng sít sao nhưng đảng Tự do của ông lại để mất thế đa số về tay phe Bảo thủ. Điều này đồng nghĩa chính phủ sẽ phải dựa vào lá phiếu của phe đối lập hoặc các đảng liên minh để thực hiện cam kết của mình. Hôm 10-12, đảng Tự do tuy vượt qua cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại hạ viện nhưng lại thất bại khi các nghị sĩ đối lập thông qua đề xuất thành lập ủy ban đặc biệt gồm 12 người để xem xét mối quan hệ đầy sóng gió giữa Ottawa với Bắc Kinh trên tất cả các khía cạnh: an ninh quốc gia, ngoại giao, kinh tế và công tác lãnh sự.

Theo phát ngôn viên đảng Bảo thủ về vấn đề đối ngoại Erin O’Toole, mục tiêu của đảng này không đơn giản đi sâu tìm hiểu nguồn gốc mâu thuẫn trong quan hệ với Trung Quốc. Thay vào đó, ủy ban thông qua các phiên điều trần sẽ làm sáng tỏ tất cả những “sai lầm” của ông Trudeau trong việc bảo vệ lợi ích của Canada trước Bắc Kinh cũng như vị thế của nước này trên trường quốc tế.

Trước đó, đảng Bảo thủ cáo buộc Thủ tướng Trudeau quá “nhân nhượng” đối với Trung Quốc. Mới rồi, việc ông Trudeau bổ nhiệm nhiều nhân vật có liên quan đến kinh doanh vào các chức vụ quan trọng trong nội các, điển hình như Ngoại trưởng Francois-Philippe Champagne và Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Mary Ng, cũng bị đánh giá nhằm “hấp dẫn” Bắc Kinh. Trước đó, hồi tháng 9, ông cũng đã bổ nhiệm cựu Giám đốc điều hành toàn cầu của công ty tư vấn McKinsey & Co Dominic Barton làm tân Đại sứ Canada tại Trung Quốc. McKinsey & Co từng gây tranh cãi vì các giao dịch liên quan chính quyền Bắc Kinh trong khi bản thân ông Barton là người ủng hộ thương mại với Trung Quốc. Theo giới quan sát, dàn nội các mới của Canada cho thấy chính phủ đảng Tự do đang gởi tín hiệu “làm lành” tới cường quốc châu Á thông qua việc thúc đẩy mối quan hệ kinh doanh. Điều này làm dấy lên lo ngại Ottawa có thể rời xa các chính sách truyền thống và lệch theo hướng thương mại trong các tiếp cận với Bắc Kinh.

Hiện mối quan hệ ngoại giao Canada-Trung Quốc đang tụt dốc kể từ thời điểm Giám đốc tài chính tập đoàn viễn thông Huawei Mạnh Vãn Chu bị cảnh sát Vancouver bắt giữ hồi năm ngoái theo yêu cầu của Mỹ. Trong động thái bị nghi trả đũa, Bắc Kinh lập tức cho tạm giam 2 công dân Canada với cáo buộc “đe dọa an ninh quốc gia”. Trung Quốc cũng khiến hàng triệu nông dân Canada bị thiệt hại khi ngưng nhập khẩu cải dầu, thịt heo và thịt bò từ nước này.

Trước mối quan hệ song phương ngày càng xấu đi, Thủ tướng Trudeau cho biết điều cần thiết hiện nay là tránh để căng thẳng tiếp tục leo thang với Trung Quốc. Trong khi đó, đảng Bảo thủ cho rằng người đứng đầu chính phủ nên loại bỏ khoản đầu tư 188 triệu USD vào Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng châu Á do Trung Quốc khởi xướng. Phe đối lập cũng phản đối sử dụng công nghệ Huawei để xây dựng mạng không dây 5G ở nước này.

MAI QUYÊN (Theo Reuters)