Canada sau 2 năm thực hiện cương lĩnh lấy tầng lớp trung lưu làm đòn bẩy kinh tế

Thủ tướng Canada Justin Trudeau phát biểu với báo giới tại khuôn viên Đại sứ quán Canada ở Washingtonngày 11/10. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong bài viết có tựa đề “Chính phủ Tự do đã làm thế nào sau 2 năm cầm quyền” đăng trên trang mạng CTV News, tác giả Rachel Aiello đã chỉ ra rất nhiều thay đổi “hữu hình” trên các lĩnh vực kinh tế-thương mại, ngoại giao, người bản địa... Bên cạnh đó, Chính phủ Tự do cũng còn cần phải thực hiện đầy đủ những lời đã hứa để làm hài lòng người dân Canada, nhất là đến kỳ bầu cử liên bang năm 2019.

Cùng chung nhận định trên, trong bài viết có tựa đề “Những lời hứa giữ đúng và những lời hứa bị phá vỡ” đăng trên trang mạng thetyee.ca, tác giả Jeremy J. Nuttall nhận định rằng “điều gì đang diễn ra với Chính phủ Tự do?” là câu hỏi ngày càng được nhiều người dân Canada nhắc đến.

Sau 2 năm kể từ khi đám đông vui mừng chào đón Thủ tướng Justin Trudeau và Nội các của ông "hành quân" đến Rideau Hall tuyên thệ nhậm chức hồi tháng 11/2015, cảm xúc trong kỳ “trăng mật giữa người dân Canada và chính phủ” đã tạm lắng xuống, nhường chỗ cho những đánh giá lại việc làm của chính phủ có đáp ứng yêu cầu của họ hay không.

Trong chiến dịch tranh cử năm 2015, đảng Tự do cam kết sẽ cải cách Thượng viện, thay thế hệ thống bổ nhiệm cũ dựa vào quan hệ thân thế đảng phái chính trị bằng quy trình bổ nhiệm dựa vào công trạng do một hội đồng cố vấn độc lập giám sát.

Người dân Canada có thể tự nộp hồ sơ để được xét đề cử vào Thượng viện. Ý tưởng này được đón nhận nồng nhiệt trong bối cảnh Thượng viện đang đối mặt với sự chỉ trích của dư luận và truyền thông Canada bởi những vụ bê bối về tài chính.

Sau 2 năm thực hiện cải cách Thượng viện, đã có 2.700 hồ sơ được nộp. Cho đến tháng 9/2016, đã có 9 Thượng nghị sĩ độc lập mới được Thủ tướng Trudeau chỉ định.

Chính phủ Tự do hứa sẽ cải cách thuế, phát triển nền kinh tế giảm phụ thuộc vào tài nguyên và cải cách chế độ lương hưu. Cho đến nay, nền kinh tế đang hoạt động hiệu quả với 400.000 việc làm mới được tạo ra trong 2 năm qua.

Mới đây, ngày 16/10 vừa qua, Chính phủ Canada đã công bố kế hoạch giảm thuế suất đối với doanh nghiệp nhỏ từ 10,5% xuống còn 9% trước năm 2019. Đây là nỗ lực của Chính phủ Tự do nhằm thực hiện lời hứa được đưa ra trong chiến dịch tranh cử năm 2015, trước tiên sẽ hạ thuế suất xuống còn 10% vào ngày 1/1/2018, và sau đó còn 9% vào ngày 1/1/2019.

Chính phủ Canada chiến thắng một phần nhờ thông điệp “Canada trở lại” trên sân khấu quốc tế. Sau nhiều chuyến công du hầu hết các châu lục, hình ảnh đất nước Canada gắn liền với ông Trudeau được chào đón ở nhiều nước trên toàn thế giới.

Bằng việc xây dựng hình ảnh một quốc gia có trách nhiệm, Chính phủ của ông Trudeau đã thực hiện cam kết chào đón những người tị nạn và tích cực tham gia các hoạt động nhân đạo của Liên hợp quốc (LHQ). Cho đến nay, hơn 40.000 người tị nạn Syria đã được đưa đến Canada từ khi đảng Tự do lên nắm quyền.

Đảng Tự do hứa sẽ cân bằng các mối quan hệ thương mại và tạo dựng các mối quan hệ thương mại mới, bao gồm cả với Trung Quốc và Ấn Độ. Hồi tháng 9 vừa qua, ông Trudeau cho biết cuộc đàm phán thăm dò với Trung Quốc vẫn đang được tiến hành.

Dù chưa hoàn tất, Hiệp định Thương mại và Kinh tế toàn diện (CETA) giữa Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã có hệu lực một phần từ ngày 21/9 vừa qua với 98% các mặt hàng trao đổi giữa hai thị trường rộng lớn này sẽ được miễn trừ thuế nhập khẩu.

Vòng tái đàm phán NAFTA mới nhất giữa Mỹ, Canada và Mexico lâm vào thế bế tắc. Ảnh: AFP/TTXVN

Bên cạnh đó, Chính phủ Canada tiếp tục theo đuổi các Thỏa thuận Thương mại tự do còn dang dở, như tái đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) thậm chí ngay cả khi Mỹ đã từ bỏ thỏa thuận này.

Canada cũng nỗ lực “làm mới và sửa chữa” mối quan hệ với Mỹ và Mexico. Sau 2 năm, mối quan hệ với các đối tác khu vực Bắc Mỹ của Canada đã được cải thiện đáng kể dù vẫn còn những công việc đang được tiếp tục đàm phán như NAFTA trước những toan tính khó đoán định của Tổng thống Mỹ Donald Trump và tương lai chưa rõ ràng của Mexico với cuộc bầu cử tổng thống mới vào năm 2018.

Thủ tướng Trudeau được thế giới chú ý tới không chỉ bởi sự năng động, trẻ trung, mà còn do tư duy lãnh đạo có phần khác biệt, luôn ủng hộ nữ quyền. Tư tưởng này được đưa ra trong cuộc tranh cử năm 2015 và được Thủ tướng Trudeau hiện thực hóa.

Ngay khi lên nắm quyền, ông Trudeau đã quyết định bổ nhiệm một nửa số thành viên trong Nội các là phụ nữ. Tại các diễn đàn quốc tế, nhà lãnh đạo Canada cũng kêu gọi cần đưa vấn đề bình đẳng giới thành một trong những vấn đề chủ đạo và đáng quan tâm trong lĩnh vực chính trị.

Ngay sau khi trở thành người đứng đầu Chính phủ Canada, tháng 12/2015, Thủ tướng Trudeau đã cam kết cải thiện mối quan hệ với người bản xứ First Nations, Inuit và người Métis, giải quyết nhiều thách thức của họ. Thủ tướng Trudeau khởi động một cuộc điều tra quốc gia về việc phụ nữ và trẻ em gái người bản địa bị sát hại hoặc mất tích.

Tháng 3/2016, Chính phủ Canada quyết định chi thêm 8,37 tỷ đôla Canada (CAD) ngân sách trong vòng 5 năm để giúp những thổ dân nghèo khó của đất nước đương đầu với điều kiện sống tồi tệ hiện nay.

Có thể nói, với nhiều điểm sáng thành công sau 2 năm trở lại cầm quyền, Chính phủ Tự do Canada được đánh giá là chính phủ hành động. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều chỉ trích khi những lời hứa bị bỏ qua hay thực hiện nửa vời.

Peter Graefe - Phó Giáo sư chính trị học làm việc tại Đại học McMaster - cho rằng lập trường ngày càng mơ hồ của Chính phủ Tự do về cải tổ bầu cử cho thấy họ đang từ bỏ lời hứa tranh cử và quyết định không muốn thay đổi hệ thống.

Peter Graefe nhận định: “Tôi nghĩ họ đang tìm cách vứt bỏ ý tưởng này, vứt bỏ lời hứa mà đã được đưa ra trong kỳ bầu cử gần đây nhất rằng họ sẽ thay đổi hệ thống bỏ phiếu kịp thời cho kỳ bầu cử lần tới”.

Trong chiến dịch tranh cử năm 2015, đảng Tự do hứa hẹn sẽ chi 775 triệu CAD mỗi năm để đào tạo các ngành nghề kỹ thuật cao ở Canada do trong nhiều năm thiếu lao động lành nghề khiến Canada phải tìm kiếm các chương trình đưa lao động nước ngoài đến Canada. Tuy nhiên, ngân sách năm 2016 của chính phủ chỉ cam kết chi 175 triệu CAD, khoảng cách khá xa so với lời hứa 775 triệu CAD.

Những lời hứa chưa hoặc không được thực hiện đã trở thành cái cớ cho các đảng đối lập chỉ trích và làm lu mờ những thành quả mà Chính phủ Tự do đã đạt được. Lãnh đạo đảng Bảo thủ Andrew Scheer cho rằng đảng Tự do đã cam kết cải thiện cuộc sống của tầng lớp trung lưu Canada nhưng sau 2 năm, chính sách của họ đang làm điều ngược lại.

Trong khi đó, Bộ trưởng Y tế Ginette Petitpas Taylor khẳng định rằng Chính phủ đang làm tốt và hoàn thành rất nhiều cam kết. Tuy nhiên, bà Taylor cũng thừa nhận vẫn còn nhiều việc phải làm. Bà Taylor nói: “Chúng tôi chắc chắn có một danh sách dài các ưu tiên mà chúng tôi đang làm. Chúng tôi vẫn tiếp tục tiến về phía trước để đảm bảo một lần nữa rằng chúng tôi làm tốt công việc mà người dân Canada mong đợi”.

TTXVN