Càng mở rộng, Lộc Trời càng đuối kinh doanh

Mảng lúa gạo của Lộc Trời triển khai được 5 năm nhưng năm 2017 này mới có khả năng hòa vốn

Chùng chân vì mô hình quản trị cũ

Lộc Trời kinh doanh trong 3 lĩnh vực chính, là thuốc bảo vệ thực vật và dinh dưỡng cây trồng; giống cây trồng và chế biến lương thực. Trong đó, thuốc bảo vệ thực vật là hoạt động truyền thống và là thế mạnh, đóng góp chủ yếu (hơn 60%) trong tổng doanh thu của Tập đoàn. Với vị thế đầu ngành trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật, Lộc Trời đã ghi nhận sự tăng trưởng tích cực trong gần hai thập kỷ, trước khi chững lại trong vài năm gần đây.

Tại buổi gặp gỡ nhà đầu tư diễn ra vào cuối tuần trước, ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời thừa nhận, chính vì mải mê chạy theo đà tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận trong thời gian dài mà Ban lãnh đạo Công ty đã quên nhìn lại nội tại doanh nghiệp.

Mô hình kinh doanh cũ kỹ, không thay đổi trong nhiều năm đã bộc lộ những bất cập khi Công ty mở rộng hoạt động kinh doanh, tiến sâu vào chuỗi giá trị nông nghiệp.

Theo ông ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời, vì mải mê chạy theo đà tăng trưởng, Ban lãnh đạo Công ty đã quên nhìn lại nội tại doanh nghiệp

Ông Thòn cho biết, năm 2014, hoạt động của Lộc Trời có dấu hiệu chùng xuống và Công ty mới bắt đầu tìm ra nguyên nhân và quyết định bắt tay vào tái cấu trúc doanh nghiệp, rũ bỏ mô hình kinh doanh cũ, khiến kết quả kinh doanh năm 2015 - 2016 sụt giảm.

Hoạt động kinh doanh của Công ty khó khăn, theo ông Nguyễn Tiến Tùng, Trưởng ban chiến lược Tập đoàn Lộc Trời, cũng xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan.

Đối với mảng giống cây trồng (giống lúa, giống cây màu và giống bắp lai), mảng giống bắp lai toàn thị trường giảm nghiêm trọng do ảnh hưởng bởi giá dầu giảm, nên nguyên liệu bắp để làm xăng sinh học trên thế giới sụt giảm theo.

Đa phần các công ty kinh doanh giống bắp lai đều sụt giảm. Trong khi đó, Lộc Trời dự trữ lượng lớn giống lúa để phục vụ cho ngành gạo trong xuất khẩu, nhưng diễn biến thị trường kém khả quan, đầu ra gặp khó nên mảng này của Công ty cũng ảnh hưởng tiêu cực.

Với lĩnh vực thuốc bảo vệ thực vật và sản phẩm phân bón, Công ty gặp sự cạnh tranh mạnh mẽ với hơn 200 doanh nghiệp sản xuất thuốc bảo vệ thực vật và hơn 800 doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh phân bón.

Trong bối cảnh đó, Lộc Trời buộc phải thay đổi và Công ty đã quyết định tái cấu trúc doanh nghiệp, từ bỏ mô hình kinh doanh cũ. Đối với hệ thống phân phối, từ việc phục vụ cho 200 - 300 đại lý trung gian, chủ yếu ở khu vực thành thị, Lộc Trời đã phát triển lên 5.000 đại lý trên khắp cả nước.

Theo đó, Công ty phải tăng cường mảng logicstic, mở thêm chi nhánh, kho bãi và chi phí phục vụ cho các đại lý mới giai đoạn đầu gia tăng. Đây là nguyên nhân chính khiến doanh số của Công ty sụt giảm, chi phí bán hàng, quảng cáo tăng mạnh trong năm qua.

Cụ thể, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp tăng cao, lần lượt chiếm 39% và 26,4% trong lợi nhuận gộp. Trong đó, chi phí nhân viên và quảng cáo, khuyến mãi chiếm tỷ trọng lớn nhất, lần lượt là 209 tỷ đồng và 190 tỷ đồng, tương ứng 18% và 12% lợi nhuận gộp.

Sức ép thị trường ngày càng khốc liệt

Theo chiến lược hoạt động, đến năm 2021, Lộc Trời phấn đấu đạt lợi nhuận sau thuế 65 triệu USD, vốn hóa 1 tỷ USD và thị phần mảng thuốc bảo vệ thực vật là 30% (hiện nay là 20%). Mục tiêu này khá tham vọng khi Công ty mới tái cấu trúc xong giai đoạn 1, hệ thống phân phối cũng cần thời gian để vận hành trơn tru và đặc biệt, thị trường thời nay đã có nhiều doanh nghiệp gia nhập ngành, mức độ cạnh tranh khốc liệt hơn.

Mảng thuốc bảo vệ thực vật không phải không có rủi ro. Hiện nay, thuốc có 3 dạng: nhập toàn bộ nguyên liệu của nhà cung cấp và chế biến theo công thức của họ, hoặc nhập của nhiều nhà cung cấp với mỗi thành phần khác nhau và chế biến theo công thức của chính doanh nghiệp và ba là nhập toàn bộ về phân phối lại.

Đối với Lộc Trời, tỷ lệ nhập hoàn toàn vẫn chiếm tỷ trọng lớn, hơn 60% nên có rủi ro về mặt tỷ giá và biến động giá nguyên liệu, trong khi Tập đoàn không thể chuyển hết phần rủi ro này cho người nông dân.

Đối với mảng lúa gạo và rau màu, biên lợi nhuận rất thấp. Cụ thể, triển khai từ 5 năm trước mà đến năm 2017 này, Lộc Trời mới có khả năng hòa vốn.

Tham vọng của Lộc Trời là dần hoàn thiện chuỗi giá trị nông nghiệp, từ khâu giống, thuốc trừ sâu, sản phẩm lúa gạo… Nhưng để lấy lại được đà tăng trưởng tốt khi quy mô đã mở rộng hơn nhiều và bối cảnh thị trường đã có nhiều thay đổi, khi sức ép cạnh tranh ngày một lớn là thách thức không nhỏ với Ban lãnh đạo Tập đoàn.

Phan Hằng