Câu hỏi từ việc giao chủ đầu tư

Ngày 24/3 vừa qua, Bộ GTVT đã ký ban hành Quyết định số 437/QĐ-BGTVT về việc giao nhiệm vụ chủ đầu tư giai đoạn chuẩn bị dự án đầu tư xây dựng công trình đường cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ, giai đoạn I theo hình thức PPP, hợp đồng BOT.

Theo đó, CIPM Cửu Long được giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ giai đoạn I, thay thế Ban Quản lý dự án Thăng Long (PMU Thăng Long).

Bộ chủ quản yêu cầu CIPM Cửu Long tổ chức thực hiện chức năng, nhiệm vụ chủ đầu tư theo đúng quy định của pháp luật và PMU Thăng Long phải khẩn trương thực hiện việc giao, nhận hồ sơ và các tài liệu liên quan cho CIPM Cửu Long theo quy định. CIPM Cửu Long sẽ tiếp tục triển khai các bước tiếp theo theo quy định và chịu trách nhiệm toàn diện trước pháp luật về thủ tục đầu tư đối với dự án.

Và câu hỏi được DN đặt ra là, quyết định trên của Bộ GTVT có hợp lý và đúng với quy định của pháp luật? Việc Bộ GTVT quyết định giao cho một DN (dù là DN 100% vốn Nhà nước đi nữa) làm chủ đầu tư một dự án PPP, hợp đồng BOT có phù hợp với Luật Đầu tư công và Luật Đấu thầu?

DN nói trên cho rằng, theo Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Nhà nước không trực tiếp hỗ trợ nhà đầu tư bằng quyền thu phí tuyến cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ, mà phải thực hiện đấu giá. Do đó, Bộ GTVT không thể chỉ định nhà đầu tư, lại càng không thể giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư cho một DN như Quyết định 437.

CIPM Cửu Long thực chất chỉ là một doanh nghiệp, vì thế phải hoạt động theo Luật doanh nghiệp và không thể thực hiện chức năng quản lý nhà nước thay cho đơn vị hành chính sự nghiệp của Bộ GTVT.

Bên cạnh đó, khó hiểu nhất, quyết định của Bộ GTVT giao CIPM Cửu Long làm chủ đầu tư dự án cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ, trong khi đơn vị này đang vướng hàng loạt sai phạm nghiêm trọng, nhiều lãnh đạo đang bị khởi tố, điều tra liên quan việc đấu thầu và thu phí tuyến cao tốc TPHCM-Trung Lương, liên quan đến Công ty cổ phần Tập đoàn Yên Khánh của Đinh Ngọc Huệ (tức “Út trọc”).

DN muốn có sự giải thích rõ ràng

Cuối năm 2019, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương kết thúc mô hình thí điểm và chấm dứt hoạt động của Tổng công ty Cửu Long để thành lập PMU Mỹ Thuận trực thuộc Bộ GTVT. Trong khi Thủ tướng Chính phủ chưa đồng ý với kiến nghị trên thì Bộ GTVT lại giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư giai đoạn I dự án cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ cho Tổng công ty Cửu Long, thay thế PMU Thăng Long.

Dự án cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ có chiều dài 23 km, được phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi giai đoạn 1 theo hình thức PPP tại quyết định ngày 28/8/2017 với tổng mức đầu tư 5.370 tỷ đồng. Sau đó, PMU Thăng Long đã tổ chức sơ tuyển, lựa chọn nhà đầu tư từ tháng 2/2018. Tuy nhiên, do dự án thay đổi về chủ trương hỗ trợ của Nhà nước, nên Bộ GTVT đã ban hành quyết định hủy sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư và tổ chức điều chỉnh dự án.

Đến ngày 8/12/2019, Bộ GTVT ban hành quyết định về việc phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, điều chỉnh tổng mức đầu tư cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ xuống còn 4.758 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn ngân sách Nhà nước hỗ trợ là 923 tỷ đồng.

Tiếp đó, Bộ GTVT đã xây dựng phương án lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước và gửi Bộ KH&ĐT thẩm định. Tuy nhiên, do khó khăn trong huy động nguồn vốn vay thương mại, việc triển khai đầu tư theo hình thức PPP gặp khó khăn, khó xác định được thời điểm hoàn thành. Trong khi đó, cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ được xác định là dự án rất quan trọng đối với phát triển kinh tế khu vực ĐBSCL.

Theo Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 4/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội và ứng phó với dịch COVID-19, Thủ tướng giao Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với các Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền về việc chuyển đổi đầu tư theo hình thức PPP sang đầu tư công đối với các dự án trọng điểm như dự án cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ.

Tinh thần Thủ tướng chỉ đạo là nghiên cứu chuyển đổi sang đầu tư công, nhưng hình thức đầu tư mà Bộ GTVT đang giao lại là đầu tư PPP. DN đang mong đợi Bộ GTVT có một sự giải thích rõ ràng hơn về việc thay đổi này.

Trang Thị