Chân dung vị cựu tổng thống 'không thích tiền' của Uruguay

Cựu Tổng thống Uruguay Mujica ngày 14/8 mới đây đã chính thức thôi làm thượng nghị sĩ, vị trí mà ông đã nắm giữ từ năm 2015 sau khi nhiệm kỳ tổng thống 5 năm của ông kết thúc.

Ông từ chức vì lý do cá nhân hay nói cách khác ông đã "mệt sau một chặng đường dài". Tuy vậy, ông cho biết sẽ tiếp tục cống hiến khi đầu óc vẫn còn minh mẫn và sẽ không nhận khoản lương hưu nghị sĩ.

"Vị tổng thống nghèo nhất thế giới"

Đương kim Tổng thống Uruguay Jose Mujica (sinh ngày 20/5/1935) đắc cử năm 2009 và nhậm chức ngày 1/3/2010.

Ông được mệnh danh là “vị tổng thống nghèo nhất thế giới” do lối sống giản dị và cũng vì ông dành tặng khoảng 90% trong số 12.000 USD lương tháng cho các hoạt động từ thiện để giúp đỡ người nghèo và người vô gia cư.

José Mujica có lối sống khiêm nhường, giản dị.

Theo tiêu chuẩn dành cho tổng thống, ông Mujica được quyền sống trong một lâu đài xa hoa với 42 người phục vụ. Tuy nhiên, ông đã từ chối và quyết định dọn về sống trong một nông trang do vợ ông làm chủ sở hữu.

Nông trang của cựu Tổng thống Jose Mujica thường được mở vào mùa đông để cho những người dân nghèo và người dân du lịch đến tá túc.

Ngoài việc làm Tổng thống Uruguay, ông Mujica còn tự mình làm việc trên nông trang của gia đình.

Ông José Mujica và vợ Lucia Topolansky.

Mỗi sáng, ông rời nhà và lái xe tới văn phòng trên chiếc Volkswagen Beetle đời 1987. Trong năm 2010, chiếc xe được định giá 1.800 USD. Tuy nhiên, tờ Búsqueda của Uruguay cho biết người ta đề nghị mua chiếc xe với giá một triệu USD. Ông Mujica từng khẳng định ông sẽ dành toàn bộ tiền bán xe để hỗ trợ dựng nhà cho người vô gia cư.

Đã từng ngồi tù

Cựu Tổng thống Mujica từng tham gia lực lượng du kích Tupamaros chống chính phủ trong thập niên 60 và 70. Ông đã từng hứng chịu 6 viên đạn và bị giam 14 lần. Mãi tới năm 1985, khi nền dân chủ quay trở về Uruguay, ông mới được thả. Trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2009, ông tranh cử và giành chiến thắng.

“Tôi bị biệt giam nên ngày họ đặt tôi lên ghế sofa, tôi thấy rất thoải mái. Nếu không có thời gian từng ngồi tù, tôi sẽ không có ngày hôm nay. Những năm ấy đã có tác động lớn đến tôi. Tôi đã tìm thấy một sức mạnh từ bên trong, dù tôi không được đọc cuốn sách nào trong suốt 7-8 năm”, BBC dẫn lời ông Mujica trong một bài phỏng vấn.

Ông José Mujica và chiếc xe Volkswagen Beetle đời 1987.

Quá khứ đó phần nào giải thích lý do tại sao ông Mujica dành 90% lương của mình cho từ thiện, đơn giản chỉ vì ông “không có nhu cầu sử dụng”. Ông đã quá quen với cuộc sống thiếu thốn và không cần tiện nghi.

Trước việc bị coi là tổng thống nghèo nhất thế giới và nhiều lời bàn tán về việc tổng thống mà lao động chân tay vất vả như một lão nông thực thụ, ông Mujica vẫn không thay đổi quan điểm của mình. Ông cho rằng, dù ở vị trí nào thì chúng ta đều có quyền giữ lại những giá trị sống đích thực mà mình theo đuổi. Những điều ý nghĩa thực sự đến từ nội tâm chứ không phải ở vật chất bên ngoài.

Ông Mujica lao động chân tay vất vả như một lão nông thực thụ.

“Người ta gọi tôi là Tổng thống nghèo nhất, nhưng tôi không cảm thấy nghèo. Người nghèo là người luôn muốn nhiều tiền hơn. Họ cố gắng làm việc để thỏa mãn cho các nhu cầu cá nhân và thường ao ước một lối sống tốn kém. Đây là vấn đề tự do. Nếu bạn không có nhiều tài sản, bạn sẽ không phải làm việc cả đời như nô lệ để giữ đống tài sản. Vì thế bạn sẽ có nhiều thời gian hơn cho bản thân”, ông Mujica lập luận.

Một trong những nhà lãnh đạo tiến bộ nhất của Mỹ Latin

Những chính sách của Tổng thống Mujica có phần khác biệt nhưng cũng nhờ thế, ông đã giúp Uruguay vươn lên, đạt nhiều thành tựu kinh tế và xã hội.

Từ một nước không có tên tuổi gì trên thị trường xuất khẩu, cựu Tổng thống Mujica đã đưa Uruguay trở thành nhà cung cấp thức ăn và năng lượng lớn cho các cường quốc trong và ngoài khu vực. Trong một thập kỷ qua, số người nghèo ở quốc gia Nam Mỹ đã giảm mạnh từ gần 40% xuống còn hơn 10%.

Tổng thu nhập quốc nội GDP của Uruguay luôn cao. Trong năm 2015 là hơn 57 tỷ USD. Quốc gia 3,4 triệu dân có tỷ lệ tăng trưởng luôn duy trì ở mức bình quân 5,7%/năm.

Ông Mujica là một trong những nhà lãnh đạo tiến bộ nhất của Mỹ Latin.

Tỷ lệ nợ công so với tổng sản phẩm quốc nội (GPD) đã giảm từ 100% năm 2003 xuống 60% trong năm 2014.

Về mặt đời sống, Uruguay cũng đạt nhiều thành tựu vượt trội. Trong một thập kỷ qua, số người nghèo ở quốc gia Nam Mỹ này đã giảm từ 39% xuống 11%. 90% số tiền lương của ông Mujica được đưa vào quỹ hỗ trợ xây nhà cho người nghèo và người vô gia cư.

Sau thất bại của cuộc chiến chống ma túy tại châu Mỹ Latin, Uruguay trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới cho phép trồng trọt và buôn bán cần sa ở mức giới hạn. Nó giúp chính phủ quản lý chất gây nghiện đồng thời đẩy lùi việc làm ăn của những kẻ buôn lậu. Luật này nhanh chóng được nhiều quốc gia trên thế giới thông qua nhằm giảm tác động của các tổ chức tội phạm ma túy.

Thanh Tú (TH)