Chỉ cán bộ việc nhàn, lương cao muốn tăng tuổi hưu?

Mới đây, góp ý cho Dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi, nhiều doanh nghiệp dệt may Việt Nam và giáo viên đều cho rằng, tăng tuổi nghỉ hưu là xu hướng thế giới, nhưng chưa phù hợp với Việt Nam.

Tăng tuổi hưu phải tùy từng khu vực. Ảnh: LĐO

Những lý do được đưa ra như, ngành sản xuất Việt Nam chủ yếu gia công, sử dụng lao động chân tay, cơ bắp, dựa vào sức khỏe, nếu bắt lao động kéo dài thời gian làm việc sẽ không bảo đảm cả về sức khỏe cũng như hiệu quả công việc. Trong khi, lao động trong bộ phận hành chính đang quá đông và kém hiệu quả, do đó, các doanh nghiệp kiến nghị phải tinh giảm bộ phận này trước, giữ nguyên tuổi hưu, tạo điều kiện cho lao động trẻ.

Chia sẻ với lo lắng trên của người lao động, PGS.TS Mạc Văn Tiến- Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học Dạy nghề cho rằng, người lao động có lý khi đưa ra quan điểm của mình.

Theo ông Tiến, việc tăng tuổi nghỉ hưu cần phải tính đến tác động kinh tế-xã hội đất nước, không thể so sánh nước ngoài với Việt Nam.

"Ở nước ngoài, người lao động làm việc bằng tự động hóa, hoạt động cơ bắp ít. Trong khi lao động Việt Nam ở một số lĩnh vực, ngành nghề như dệt may, da giày chủ yếu là gia công, sử dụng lao động chân tay, lao động bằng sức thì làm sao có thể kéo dài tới 55 - 60 tuổi được", ông Tiến nói.

Hơn nữa, Việt Nam đang phải đối diện với tình trạng thất nghiệp gia tăng, theo thống kê hiện có tới 300.000 người lao động có trình độ đại học, trên đại học thất nghiệp, nếu tăng tuổi hưu cũng có nghĩa là lấy đi cơ hội làm việc của người trẻ.

Đáng nói, nếu tăng đồng loạt tuổi nghỉ hưu, rất nhiều người lao động sản xuất nặng nhọc, độc hại không đủ sức khỏe để làm việc tiếp, phải về nghỉ sớm. Hưởng phần trăm lương hưu thấp, họ phải sống trong cảnh nghèo khó, buộc Nhà nước lại phải thực hiện chính sách xã hội.

Nếu vậy, chi phí Nhà nước phải bỏ ra hỗ trợ xã hội thậm chí còn nhiều hơn so với quỹ bảo hiểm thu được từ những đối tượng tăng tuổi nghỉ hưu. Trong trường hợp này, vị PGS cho rằng cần phải cân nhắc được - mất khi quyết định tăng tuổi hưu.

PGS Mạc Văn Tiến cho rằng, đề xuất trên chỉ nên tính toán áp dụng với khu vực hành chính sự nghiệp, cán bộ, công chức nhà nước... tuy nhiên, với điều kiện, nhân sự khu vực này cũng phải tinh giảm, tinh gọn, hiệu quả, hiệu lực.

Thực tế, những người muốn tăng tuổi nghỉ hưu đa số là những người có công việc nhẹ và lương bổng cao. Tăng tuổi hưu đồng nghĩa với việc kéo dài thêm thời gian làm việc, kéo dài thời gian lĩnh lương, hưởng bổng lộc... chứ công nhân thì không ai muốn.

Từ những phân tích nêu trên, PGS Mạc Văn Tiến nhận định, tăng tuổi thọ, tăng tuổi hưu là xu hướng của nhiều nước trên thế giới, Việt Nam kéo dài tuổi làm việc cũng là xu hướng tất yếu. Tuy nhiên, ở Việt Nam, tuổi thọ tăng lên nhưng tuổi thọ sống khỏe sau nghỉ hưu lại rất ngắn, lao động già nhưng không khỏe.

Vì thế, tăng tuổi hưu thời điểm này chưa thật sự phù hợp, cũng chưa phải là vấn đề quá bức bách, cần phải làm ngay.

Vị PGS cho rằng, cần đưa ra lộ trình thích hợp, đặc biệt, nên mở rộng khoảng cách tuổi về hưu, thay vì quy định cứng với tất cả.

Ví dụ, có thể đưa ra quy định mềm về tuổi nghỉ hưu như, kéo dài trong khoảng từ 55-65 tuổi. Trong suốt dải tuổi đó, người lao động có quyền được lựa chọn thời điểm nghỉ hưu cho phù hợp và có thông báo trước với người sử dụng lao động để tránh sốc cho cả hai bên.

Tăng tuổi nghỉ hưu, lương hưu có tăng?

Đặc biệt, vấn đề quản lý quỹ bảo hiểm cũng phải được thực hiện nghiêm ngặt, chặt chẽ, hiệu quả.

Vị PGS cho rằng, một trong những mục tiêu của việc nâng tuổi nghỉ hưu là nhằm giảm áp lực lên quỹ BHXH hiện do nhà nước kiểm soát là chưa thỏa đáng.

"Nếu không quản lý quỹ BHXH tốt, để xảy ra tình trạng tiêu cực, thất thoát, tham nhũng thì tăng tuổi hưu chỉ là cách “đẽo chân cho vừa giày”, chuyển gánh nặng từ BHXH sang ngân sách nhà nước và xã hội chứ không đạt được mục tiêu là ổn định quỹ", PGS Mạc Văn Tiến nói.

Lam Nguyễn