Chiến tranh bùng phát ở Yemen

Trẻ em chạy trốn khỏi chiến tranh ở tỉnh Hodeida xếp hàng chờ lấy nước. Ảnh: AFP

Ít nhất 149 người đã thiệt mạng trong 24 giờ xung đột tại thành phố cảng Hodeida quan trọng của Yemen, trong bối cảnh áp lực quốc tế gắn liền với một lệnh ngừng bắn. Một quan chức quân sự ở Hodeida hôm 12-11 xác nhận 7 thường dân đã thiệt mạng trong lần xung đột mới nhất này nhưng không đưa ra thêm chi tiết.

Saudi Arabia và các đồng minh can thiệp vào cuộc chiến của chính phủ Yemen chống lại Houthi do Iran hậu thuẫn vào năm 2015, làm bùng nổ những gì LHQ gọi là cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới. Liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu đã đẩy các phiến quân khỏi bờ biển Yemen, nhưng đã thất bại trong việc chiếm lại Hodeida bất chấp nhiều nỗ lực.

“Sống trong sợ hãi”

Những người trung thành với chính phủ Yemen, vốn được một liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu hỗ trợ, đang chiến đấu để lật đổ các phiến quân Houthi khỏi thành phố thành phố cảng Hodeida bên bờ biển Đỏ, khu vực là tuyến mưu sinh cho 14 triệu người Yemen nhưng đang phải đối mặt với nạn đói hàng loạt.

Theo AFP, các bệnh viện trên toàn thành phố báo cáo 110 phiến quân và 32 binh sĩ chính phủ thiệt mạng. Các nguồn tin quân sự xác nhận, liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu đã nhắm vào các phiến quân Houthi bằng hàng loạt cuộc không kích. Các phiến quân Houthi bắt đầu sơ tán người bị thương đến thủ đô Sanaa, nơi mà họ đã nắm quyền kiểm soát từ năm 2014. Một nguồn tin trong liên minh ủng hộ chính phủ cho biết, phe phiến quân đã đẩy lùi một cuộc tấn công quy mô lớn trên vùng đất cảng này. Các lực lượng chính phủ, dẫn đầu bởi quân đội Riyadh hậu thuẫn, đã tiến vào Hodeida sau 11 ngày đụng độ, và làm dấy lên những lo ngại về nguy cơ xung đột leo thang. Theo người dân và các nguồn tin của quân chính phủ, các tay súng bắn tỉa của phe phiến quân được nhìn thấy trên nóc nhà ở các đường phố thuộc miền đông Hodeida.

Các nhóm viện trợ lo ngại về sự an toàn của gần 600.000 người sống ở Hodeida - và hàng triệu người khác phụ thuộc vào cảng này vì nhu yếu phẩm cần thiết từ hoạt động viện trợ nhân đạo nhỏ giọt vào Yemen. Mariam Aldogani, Điều phối viên của tổ chức Cứu trợ Trẻ em ở Yemen, nói rằng, những người ở Hodeida đang “sống trong sợ hãi”.

Áp lực từ cộng đồng quốc tế

Cuộc tấn công mới nhất ở Hodeida đã làm bùng nổ làn sóng phản đối kịch liệt chưa từng có trong 4 năm xung đột từ cộng đồng quốc tế.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo kêu gọi Thái tử Saudi Mohammed bin Salman, đồng minh lớn của Washington, tham gia vào các cuộc đàm phán hòa bình. Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt đã đến Saudi Arabia hôm 12-11, với mục tiêu kêu gọi Nhà vua Salman hỗ trợ các nỗ lực của LHQ nhằm chấm dứt xung đột ở Yemen và hối thúc giới chức Riyadh hợp tác trong cuộc điều tra về vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi. Trong một tuyên bố, Ngoại trưởng Hunt nhấn mạnh: “Những tổn thất về người trong cuộc chiến tại Yemen là không thể đếm được: hàng triệu người bị mất nhà cửa, bệnh dịch và nạn đói hoành hành, tình trạng đổ máu diễn ra trong nhiều năm. Giờ giải pháp duy nhất là một quyết định mang tính chính trị về việc dẹp bỏ vũ khí và theo đuổi hòa bình”.

Hồi tháng trước, Mỹ và Anh, vốn những nhà cung cấp vũ khí chính cho Saudi Arabia, đã kêu gọi ngừng bắn tại Yemen để ủng hộ các nỗ lực của LHQ nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài 4 năm qua khiến hơn 10.000 người thiệt mạng và làm dấy lên cuộc khủng hoảng nhân đạo cấp bách nhất thế giới. Nhiều ngày trước, Washington cũng đã ngừng hỗ trợ tiếp liệu cho liên quân Saudi Arabia, chấm dứt sự hỗ trợ gây chia rẽ của Mỹ đối với cuộc chiến tranh đẩy Yemen đến bờ vực đói kém.

Đây là tổn thất lớn đối với Saudi Arabia trong bối cảnh nước này đang bị chỉ trích về hoạt động không kích tại Yemen khiến nhiều dân thường thiệt mạng, đang phải đối mặt với phản ứng giận dữ của quốc tế và các lệnh trừng phạt tiềm ẩn do vụ sát hại nhà báo Jamal.

KHẢ ANH