Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung tác động tiêu cực tới kinh tế Việt Nam thế nào?

Phát biểu tại tọa đàm khoa học "Dự báo kinh tế Việt Nam 6 tháng cuối năm và ảnh hưởng của căng thẳng thương mại Mỹ - Trung" do Trung tâm Thông tin và Dự báo Kinh tế - Xã hội quốc gia (Bộ KH&ĐT) tổ chức sáng 8/8, TS.Trần Toàn Thắng nhận định, về mặt thương mại, giá cả có xu hướng tăng do giá hàng hóa thế giới tăng, xuất nhập khẩu có nguy cơ giảm do chiến tranh thương mại và chính sách bảo hộ của Mỹ.

Ngoài ra, luật thuế mới của Mỹ tác động về ngành đầu tư Việt Nam trên một số góc độ, đó là do thuế thu nhập doanh nghiệp giảm mạnh xuống 21% và và áp thuế với khoản lợi nhuận phát sinh từ nước ngoài.

Các công ty Mỹ đang đầu tư tại Việt Nam có thể xem xét lại các chiến lược đầu tư ở Việt Nam hoặc có thể rút lợi nhuận từ Việt Nam để chuyển hoạt động về Mỹ, thay vì tiếp tục mở rộng đầu tư tại Việt Nam.

TS.Trần Toàn Thắng (Trưởng ban Kinh tế thế giới, Trung tâm Thông tin và Dự báo Kinh tế - Xã hội quốc gia - Bộ KH&ĐT) nhận định, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc có tác động tiêu cực tới nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là xuất nhập khẩu.

Nếu có sự chuyển hướng đầu tư, tác động lớn sẽ tập trung vào dòng vốn FDI đang tận dụng lợi thế chi phí rẻ của Việt Nam hơn là dòng FDI đầu tư vào các tài sản chiến lược hoặc đầu tư với mục tiêu chiếm lĩnh thị trường. Cơ cấu đầu tư của Mỹ ở Việt Nam tập trung nhiều hơn vào nhóm thương mại hơn, vì thế có thể tác động trực tiếp sẽ không lớn.

Ngoài ra, Việt Nam đang đẩy mạnh tiến trình ký kết các hiệp định thương mại tự do đa phương, nổi bật là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Đây có thể nói là tín hiệu tích cực cho thấy triển vọng thu hút đầu tư của Việt Nam từ các nước khác.

Xu hướng giảm thuế của Mỹ có thể gây ra làn sóng giảm thuế của một số nước khác hoặc các ưu đãi khác nhằm giữ doanh nghiệp Mỹ ở lại, từ đó làm cho sức cạnh tranh của môi trường đầu tư của Việt Nam bị giảm đi tương đối.

Bằng chứng mới nhất là Trung Quốc đã thông báo sẽ tạm thời miễn thuế cho các công ty Mỹ để ngăn các công ty này rút lợi nhuận khỏi Trung Quốc.

Trong khi đó, TS Đặng Đức Anh (Trưởng ban Phân tích và Dự báo) cho rằng, kinh tế Việt Nam sẽ phải chịu sức ép và thách thức từ việc tăng giá của đồng USD (tăng trưởng kinh tế Mỹ và nâng lãi suất điều hành); chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ và các nước khác, đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc; biến động của giá hàng hóa cơ bản và năng lượng trên thị trường quốc tế.

Từ đó, nền kinh tế Việt Nam sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức như: Sức ép đến ổn định kinh tế vĩ mô ngày càng lớn (tỷ giá, lạm phát); lực đẩy từ khu vực đầu tư nước ngoài mất dần, không có động lực mới bổ sung; công nghiệp chế biến, chế tạo vẫn chủ yếu hoạt động của phân khúc thấp trong chuỗi giá trị; tác dụng của các chính sách cải thiện môi trường kinh doanh chưa thấy tác động rõ nét; nền kinh tế vẫn tăng trưởng dựa chủ yếu vào vốn…

Theo TS.Trần Toàn Thắng, về mặt thương mại, giá cả có xu hướng tăng do giá hàng hóa thế giới tăng, xuất nhập khẩu có nguy cơ giảm do chiến tranh thương mại và chính sách bảo hộ của Mỹ.

Ông Đặng Đức Anh nhận định, tăng trưởng kinh tế 6 tháng ở mức cao trong nhiều năm trở lại đây, song đang có dấu hiệu mất đà do thiếu động lực hỗ trợ.

Lạm phát và tỷ giá vẫn trong tầm kiểm soát song đang chịu áp lực lớn, đòi hỏi chính sách tiền tệ thận trọng nhằm kiềm chế gia tăng lạm phát từ phía cầu. Chính sách bảo hộ thương mại chưa có tác động rõ nét nhưng cần tiếp tục cập nhật để đánh giá tác động.

Video: Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đang diễn ra thế nào?

Việt Vũ