Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng kiểm tra việc xử lý tro xỉ than

Chính phủ giao Bộ Xây dựng kiểm tra, đánh giá việc xử lý, sử dụng tro xỉ than. Trong ảnh là nhà máy nhiệt điện sông Hậu đang được thi công. Ảnh: Trung Chánh

Cụ thể, tại công văn số 12173/VPCP-CN do ông Nguyễn Cao Lục, Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ ký ngày 14-11-2017 cho biết, một số trang thông tin kinh tế-xã hội ngày 31-10-2017 có đăng bài viết về xử lý tro xỉ điện than.

Về vấn đề này, trong công văn 12173, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc giao Bộ Xây dựng chỉ trì, phối hợp với các Bộ Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học và Công nghệ, Giao thông Vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiểm tra, đánh giá việc thực chỉ đạo của Thủ tướng tại quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 12-4-2017 về phê duyệt đề án như nêu ở trên. Công văn cũng yêu cầu báo cáo Thủ tướng trước ngày 30-12-2017.

Liên quan đến vấn đề này, ngày 31-10-2017, TBKTSG Online có đăng bài viết “Loay hoay xử lý tro xỉ nhiệt điện than”.

Theo đó, Vụ Vật liệu xây dựng thuộc Bộ Xây dựng cho biết, hiện cả nước có 21 nhà máy nhiệt điện than đang hoạt động và theo quy hoạch điện 7 điều chỉnh đã được Chính phủ phê duyệt, thì đến năm 2030 có 57 nhà máy.

Với số lượng nhà máy nhiệt điện than đang hoạt động, lượng tro xỉ tồn đọng trên cả nước dự báo đến cuối năm 2017 sẽ là 40 triệu tấn và hàng năm phát sinh thêm khoảng 15 triệu tấn. Còn nếu các nhà máy được đầu tư như quy hoạch, thì đến năm 2025 lượng tro xỉ tồn đọng sẽ lên đến 248 triệu tấn và con số này sẽ tăng lên 422 triệu tấn vào năm 2030.

Lượng tro xỉ phát sinh lớn đã chiếm một diện tích không nhỏ để thực hiện việc chôn lấp, lưu trữ. Chẳng hạn, thông tin tại hội thảo “Sử dụng tro xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng khu vực Đồng bằng sông Cửu Long” tổ chức tại thành phố Cần Thơ gần đây, cho thấy bãi thải của các nhà máy nhiệt điện than đang hoạt động đã chiếm 709 héc ta và dự kiến đến năm 2020 sẽ là 1.895 héc ta.

Tro xỉ than phát sinh nhiều, nhưng việc ứng dụng vào các hoạt động như làm vật liệu xây dựng, san lấp công trình…, hiện vẫn còn rất hạn chế. Cụ thể, trong tài liệu tại hội thảo ở Cần Thơ như nêu trên thể hiện chỉ có 10% lượng tro xỉ thải ra hàng năm được thu gom sử dụng cho các mục đích khác nhau, còn lại 90% vẫn phải chôn lấp.

Trao đổi với TBKTSG Online, ông Trần Đình Sính, Phó giám đốc Trung tâm Sáng tạo xanh (Green ID), cho biết trong tro xỉ nhà máy nhiệt điện có khoảng 80% là tro bay và 20% là xỉ đáy lò. Tro bay có thành phần khoáng vật rất giống với xi măng, nhưng có khoảng 20% than chưa cháy hết. “Cần phải loại bỏ tỷ lệ than chưa cháy hết này xuống 5% mới dùng được”, ông Sính giải thích.

Bên cạnh đó, thành phần than không cháy hết như nêu trên cũng làm giảm cường độ sản phẩm như gạch ngói nên, cần thiết phải “lọc” lại còn lại dưới 5% mới sử dụng được.

Ngoài vấn đề nêu trên, theo ông Sính, tùy theo nguồn gốc than, mà trong tro xỉ có thể chứa một số loại kim loại nặng như Mangan (Mn), Niken (Ni)..., có thể có chất độc hại như Asen (As), Cadmi (Ca), Chì (Pb)... và có thể có cả chất phóng xạ.

“Để các loại tro xỉ này sử dụng được trong những công việc như làm xi măng, gạch ngói, san lấp nền hay các ứng dụng khác, phải có quy chuẩn giới hạn các chất nêu trên cũng như lượng than không cháy hết ở một mức độ cho phép, không ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người”, ông Sính nói.

Tuy nhiên, việc thực hiện này còn gặp rất nhiều khó khăn, nên Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng phối hợp với các bộ có liên quan kiểm tra, đánh giá thực hiện quyết định 452/QĐ-TTg của Chính phủ về phê duyệt đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng.

Trung Chánh