Chính phủ Mexico kiện 6 nhà sản xuất súng Mỹ, đòi bồi thường 10 tỷ USD

Thu lợi bất chính

Chính phủ Mexico kiện 6 nhà sản xuất súng Mỹ, đòi bồi thường 10 tỷ USD. Ảnh: Getty Images.

Theo The Guardian, Ngoại trưởng Mexico Marcelo Ebrard thông báo về việc nước này khởi đơn kiện 6 công ty sản xuất vũ khí của Mỹ vào hôm 4/8 (giờ địa phương) lên tòa án ở bang Massachusetts, Mỹ.

Các nhà sản xuất súng lớn của Mỹ như Smith & Wesson, Barret Firearms, Colt’s Manufacturing Company, Glock và Ruger bị cáo buộc phục vụ thị hiếu của các tổ chức buôn bán ma túy Mexico.

Theo đó, chính phủ Mexico cáo buộc các công ty này đã tắc trách trong việc quản lý các nhà phân phối sản phẩm của mình và lợi dụng thị trường buôn bán vũ khí trái phép để trục lợi. Đây là hành động chưa từng có tiền lệ của chính phủ Mexico nhằm ngăn chặn quá trình vận chuyển vũ khí trái phép từ Mỹ.

Trước đó, chính phủ Mexico đã xác định nhiều vũ khí có nguồn gốc từ Mỹ được sử dụng trong những vụ đụng độ giữa các băng nhóm tội phạm hay những cuộc tấn công nhằm vào dân thường tại nước này. Khi về Mexico, súng lọt vào tay các băng đảng tội phạm khiến những đối tượng này càng ngang nhiên thách thức chính quyền.

Một ví dụ tiêu biểu cho cáo buộc trên được nêu trong vụ kiện chính là dòng súng lục 9 mm đặc biệt có in hình của nhà cách mạng Mexico Emiliano Zapata do công ty súng Mỹ Colt’s Manufacturing Company sản xuất.

Loại súng này đã được sử dụng trong vụ sát hại nhà báo người Mexico Miroslava Breach vào năm 2017. Bà Breach lúc bấy giờ đang điều tra những mối liên hệ giữa các quan chức chính phủ Mexico và các tổ chức buôn bán ma túy của nước này. Nhà báo người Mexico bị sát hại khi đang trên đường đưa con trai đến trường học.

Trong đơn kiện của mình, chính phủ Mexico yêu cầu các công ty sản xuất súng của Mỹ phải bồi thường thiệt hại lên tới 10 tỷ USD cho những tổn thất do bạo lực súng đạn gây ra. Ngoài ra, chính phủ Mexico cũng yêu cầu các công ty này phải giám sát chặt chẽ hơn việc bán các loại vũ khí, đồng thời bổ sung thêm tính năng an toàn trên các sản phẩm của mình.

Ngoại trưởng Mexico khẳng định: “Chúng tôi sẽ nghiêm túc theo đuổi vụ kiện này đến cùng, quyết giành chiến thắng trước tòa để giảm thiểu đáng kể nạn buôn bán vũ khí trái phép từ Mỹ sang Mexico. Các công ty sản xuất vũ khí Mỹ sẽ phải lập tức chấm dứt các hành vi cẩu thả gây thiệt hại và tử vong tại Mexico”.

Hiện, chưa công ty nào có tên trong vụ kiện đưa ra phản hồi về cáo buộc của chính phủ Mexico nói trên.

Vấn nạn nhức nhối

Khi về Mexico, súng lọt vào tay các băng đảng tội phạm khiến những đối tượng này càng ngang nhiên thách thức chính quyền. Ảnh: AP.

Các quan chức Mexico cho thấy thái độ tự tin về vụ kiện trên khi đã có những tiền lệ pháp lý cho vụ kiện. Mới đây, công ty sản xuất Mỹ Remington đã đồng ý bồi thường gần 33 triệu USD cho gia đình các nạn nhân để giải quyết các vụ kiện cáo buộc việc tiếp thị súng của họ góp phần gây ra vụ thảm sát tại bang Connecticut, Mỹ hồi năm 2012 khiến 26 người thiệt mạng.

Bạo lực là một vấn nạn nhức nhối tại Mexico trong nhiều năm qua. Phân tích các loại súng thu hồi từ hiện trường các vụ án cho thấy phần lớn các vụ bạo lực ở Mexico có sự xuất hiện của vũ khí được bán tại Mỹ sau đó được nhập lậu vào Mexico.

Theo kết quả nghiên cứu do chính phủ Mexico thực hiện, chỉ trong 10 năm qua, đã có hơn 2,5 triệu khẩu súng đã được vận chuyển trái phép vào nước này, trong đó bao gồm cả những loại vũ khí như súng bắn tỉa Barret 12,7 mm – với sức sát thương có thể bắn hạ cả trực thăng.

Falko Ernst, nhà phân tích cấp cao của nhóm nghiên cứu khủng hoảng quốc tế tại Mexico, chia sẻ: “Vũ khí của Mỹ rất quan trọng với các băng đảng ma túy Mexico. Nếu vụ kiện thành công, chặn được vũ khí từ Mỹ tuồn vào Mexico thì sẽ thay đổi đáng kể tình hình, ít nhất là trong ngắn hạn và trung hạn”.

“Câu hỏi đặt ra là liệu các đường dây cung cấp súng khác có nổi lên không, khi vũ khí từ Mỹ không còn dễ mua dễ bán”, chuyên gia này đưa ra thực trạng nhiều vũ khí của cảnh sát bị “mất tích” một cách đáng ngờ.

Mexico có luật kiểm soát súng rất nghiêm ngặt. Tại đây, súng chỉ có thể được mua hợp pháp từ một cửa hàng duy nhất nằm trong một căn cứ quân sự tại Mexico City. Từ lâu, chính phủ nước này đã yêu cầu Mỹ hành động nhằm ngăn chặn việc buôn lậu súng qua biên giới nước này.

Hương Vũ