Chính trị Indonesia: Nguy cơ bất ổn sau khi 'giáo sĩ lửa' hồi hương

Sự trở về của giáo sĩ Shihab được các tín đồ FPI mong đợi từ rất lâu. Các biểu ngữ, hình ảnh liên quan được trưng bày tại khắp các con phố ở thủ đô Jakarta và các TP lân cận. Trước khi chuyến bay hạ cánh, hàng trăm nghìn người đã đến sân bay quốc tế Soekarno-Hatta từ rất sớm để chào đón vị giáo sĩ mà họ coi là vị anh hùng của “đất nước vạn đảo” này. Trong khi đó, hơn 18.000 lượt khán người cũng đã theo dõi buổi phát sóng trực tiếp sự kiện này trên kênh Front TV của YouTube.

Giới chuyên gia cho rằng sự trở lại của “giáo sĩ lửa” sẽ có tác động lớn đối với các vấn đề chính trị và tôn giáo tại Indonesia trong thời gian tới. Shihab và các nhân vật chủ chốt trong FPI đã được Ahmad Syafii Maarif, cựu lãnh đạo của tổ chức Muhammadiyah tại Indonesia - tổ chức được biết đến là “những kẻ côn đồ tôn giáo,” ủng hộ mạnh mẽ. Muhammadiyah là một tổ chức Hồi giáo nổi tiếng tại Indonesia với những hoạt động đấu tranh xóa bỏ các tệ nạn trong xã hội Hồi giáo và kiên quyết loại bỏ những hành động được coi là phi đạo đức, đi ngược lại với đường hướng của Hồi giáo. Mhammadiyah được cho là bị ảnh hưởng lớn bởi các tư tưởng Hồi giáo cực đoạn tại Arab, thường xuyên sử dụng các hoạt động bạo lực như đột kích các quán bar, vũ trường, các sòng bạc, các tụ điểm khiêu dâm, sử dụng ma túy để xóa bỏ những hoạt động này khỏi xã hội Hồi giáo.

Giáo sĩ Habib Rizieq Shihab trở về Indonesia trong sự chào đón của đông đảo tín đồ ủng hộ. Ảnh tư liệu

Bắt đầu từ năm 2005, giáo sĩ Shihab và FPI đã mở rộng hoạt động của tổ chức này từ các vấn đề đạo đức sang thần học. Giáo sĩ Shihab đã chỉ đạo tấn công những gì FPI coi là các nhóm tôn giáo có xu hướng lệch lạc và đi ngược lại giáo lý Hồi giáo tại Indonesia. Cũng kể từ năm 2005, FPI đã tham gia nhiều hơn vào các vấn đề chính trị tại Indonesia. Chẳng hạn, trong các cuộc bầu cử trước đây, những người đứng đầu của FPI đã có những thỏa thuận ngầm với các ứng cử viên tiềm năng, các quan chức hoặc các thống đốc tại những thành phố lớn để thực hiện và duy trì luật Hồi giáo (shariah), đồng thời tìm cách cấm hoặc ngăn chặn các nhóm tôn giáo có hệ tư tưởng trái ngược khác hoạt động tại Indonesia.

Thực tế cho thấy, giáo sĩ Shihab đã đạt được những thành công rất lớn trong vai trò chính trị và ảnh hưởng đối với cuộc bầu cử Thống đốc tại Jakarta vào năm 2017. Trước khi diễn ra cuộc bầu cử này, giáo sĩ Shihab đã tổ chức thành công một loạt cuộc biểu tình quy mô lớn với tên gọi Aksi Bela Islam (hành động bảo vệ Hồi giáo). Các cuộc biểu tình đã thu hút được hàng triệu tín đồ Hồi giáo tham gia và ngăn chặn thành công việc tái đắc cử của Thống đốc Jakarta lúc bấy giờ là ông Basuki Tjahaja Purnama, hay còn gọi là Ahok.

Ahok là người Indonesia gốc Hoa đã bị buộc tội báng bổ kinh Koran, xúc phạm Hồi giáo khi cố tình đưa ra những bình luận mang tính kích động và làm tổn thương đến người những người theo đạo Hồi trong bài phát biểu ngày 27-9-2016 trước công chúng. Các cuộc biểu tình đã khiến Ahok mất chức Thống đốc Jakarta và thậm chí bị phạt tù 2 năm. Kể từ đó, giáo sĩ Shihab được các tín đồ Hồi giáo tôn lên là Imam Besar (Lãnh tụ tối cao) của cộng đồng Hồi giáo Indonesia.

Giáo sĩ Shihab trở lại Indonesia chỉ 1 tháng trước cuộc bầu cử địa phương tại Inodnesia, dự kiến được tổ chức vào ngày 9-12. Các địa điểm bỏ phiếu sẽ được triển khai tại 270 khu vực trên toàn lãnh thổ Indonesia. Sự trở lại của ông diễn ra đúng vào thời điểm mà người dân Indonesia đang thể hiện sự chán trường và thất vọng nhất đối với Tổng thống Jokowi và Chính phủ Indonesia vì hàng loạt yếu kém trong vấn đề xử lý dịch bệnh, thông qua luật lao động mới Omnibus – một bộ luật được cho là sẽ chỉ đem lại lợi ích cho giới thượng lưu mà bỏ qua quyền lợi của hàng chục triệu người lao động tại Indonesia. Omnibus cũng được cho là sẽ hợp pháp hóa cho việc khai thác, tàn phá rừng của những tài phiệt Indonesia để phục vụ cho lợi ích của một nhóm nhỏ trong xã hội…

Trong bối cảnh đó, phe đối lập do Liên minh cứu nước Indonesia (KAMI) lãnh đạo đang tận dụng triệt để các vấn đề xã hội để phản đối chính phủ của ông Jokowi và thu hút người ủng hộ. Do đó, sự trở lại của giáo sĩ Shihab được cho là có thể sẽ củng cố thêm sức mạnh cho các nhóm Hồi giáo chống chính phủ tại Indonesia.

Theo nhận định của giới chuyên gia, sự trở lại của giáo sĩ Habib Rizieq Shihab ít nhất sẽ củng cố, trao quyền và trẻ hóa phong trào 212 – phong trào biểu tình được đặt tên sau cuộc biểu tình thành công vào ngày 2-12-2016, dẫn đến sự sụp đổ của Thống đốc Jakarta Ahok. Phong trào 212 sau đó đã bị phân tán và suy yếu đáng kể, đặc biệt là sau khi giáo sĩ Shihab buộc phải rời Indonesia vào năm 2017.

Ảnh hưởng tiếp theo của việc giáo sĩ Shihab quay trở lại Indonesia lúc này sẽ là gia tăng sức ảnh hưởng và thu hút cử tri cho lực lượng đối lập trong cuộc bầu cử địa phương tại Indonesia sắp tới. Lực lượng đối lập sẽ có cơ hội giành được sự ủng hộ của người dân trước những bất bình mà Tổng thống Jokowi và chính phủ của ông đã gây ra khi quyết tâm thúc đẩy quốc hội Indonesia thông qua luật Omnibus và những yếu kém trong xử lý đại dịch Covid-19 khi có nhiều ý kiến cho rằng chính phủ của ông Jokowi luôn đặt vấn đề kinh tế lên trên lợi ích sức khỏe của người dân, hy sinh tính mạng của người dân đẻ bảo vệ nền kinh tế… Theo giới phân tích, giáo sĩ Shihab có thể sẽ thống trị quần chúng và chủ động tiến hành các cuộc biểu tình quy mô lớn tại Indonesia trong thời gian tới.

Hồng Phúc