Chính trường Iraq nổi sóng vì TT Trump bất ngờ thăm quân tại đây

"Ông Trump nên ý thức rằng Iraq không phải một bang của nước Mỹ. Thủ tướng Adil Abdul-Mahdi buộc phải chịu trách nhiệm. Chúng tôi yêu cầu Mỹ rút toàn bộ quân đội khỏi Iraq và chính phủ Iraq nên xem sự hiện diện này là hành vi chiếm đóng quân sự", CNN dẫn lời nghị sĩ Faleh al-Khazali nhấn mạnh.

Trong khi đó, nghị sĩ Amed al-Assadi cho rằng việc Mỹ rút quân khỏi Iraq là điều kiện nền tảng trong quan hệ hai nước và cần được thực hiện càng sớm càng tốt.

"Nếu chính phủ Mỹ vẫn giữ lập trường về hiện diện quân sự tại Iraq như hiện nay, người Iraq buộc phải dùng mọi biện pháp để loại bỏ những lực lượng này cùng mọi lực lượng nước ngoài khỏi lãnh thổ quốc gia", ông khẳng định.

Ông Trump chụp ảnh với các binh sĩ tại căn cứ ở Iraq hôm 26/12. Ảnh từ video.

Trong kỳ nghỉ lễ Giáng sinh 2018 và đón năm mới 2019, Tổng thống Trump và Đệ nhất phu nhân Melania Trump đã có chuyến thăm không báo trước đến căn cứ không quân Al Asad, phía tây Iraq hôm 26/12. Để tới Iraq, ông Trump đã trải qua chuyến bay kéo dài 11 giờ trên chuyên cơ Air Force One và được một máy bay phản lực hộ tống.

Văn phòng Thủ tướng Iraq ngày 26/12 cho biết một cuộc gặp được lên kế hoạch từ trước giữa ông Adil Abdul-Mahdi và Tổng thống Trump đã bị hủy vì "những khác biệt về quan điểm". Chính phủ Iraq vốn dự định tổ chức một lễ đón chính thức và cuộc gặp trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo, nhưng cuối cùng ông Trump và ông Mahdi chỉ điện đàm.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Sarah Sanders cho biết Nhà Trắng gọi mời Thủ tướng Mahdi chỉ hai tiếng trước thời điểm tổ chức cuộc gặp vì những lý do an ninh. Tuy nhiên, vào thời điểm được liên hệ, thủ tướng Iraq đang ở quá xa căn cứ Al Asad.

Bà Sanders nhấn mạnh cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo đã diễn ra tốt đẹp. Thủ tướng Iraq nhận lời mời đến thăm Nhà Trắng trong thời gian tới. Ông cũng dự kiến có cuộc gặp với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo vào ngày 11/1/2019.

Tổng thống Donald Trump và Đệ nhất phu nhân Melania Trump gặp các quân nhân tại căn cứ Al Asad. Ảnh: New York Times.

Trong khi đó, đảng Hồi giáo Dawa của Thủ tướng Mahdi lại lên án chuyến thăm của Tổng thống Trump "không tôn trọng chủ quyền hoặc các chuẩn mực ngoại giao" tại Iraq.

"Chúng tôi kêu gọi người dân Iraq cùng thể hiện nỗi bất bình trước chuyến thăm đầy kiêu ngạo của ông Trump, đề nghị những thành viên quốc hội thông qua một nghị quyết cứng rắn trục xuất mọi lực lượng nước ngoài khỏi lãnh thổ Iraq", thông cáo của đảng Dawa nhấn mạnh.

Cựu thủ tướng Haider al-Abadi, hiện là lãnh đạo đảng Chiến thắng của Iraq, cũng chỉ trích cách nhà lãnh đạo Mỹ thăm căn cứ Al Asad "không phù hợp với các chuẩn mực ngoại giao và quan hệ giữa những nước có chủ quyền".

"Cách (ông Trump) ứng xử với Iraq và chủ quyền quốc gia sẽ ảnh hưởng đến quan hệ Iraq - Mỹ. Mọi quốc gia trong khu vực và trên thế giới cần ý thức rằng một Iraq vững mạnh và đảm bảo chủ quyền có ý nghĩa quan trọng đến an ninh và ổn định khu vực lẫn toàn cầu", ông nhấn mạnh.

Thanh Danh