Chó có duy lý hơn người?
Những chú chó thực sự rất giỏi trong việc học hỏi từ con người, có phần tốt hơn cả chúng ta tự học nhau, và thậm chí chúng còn 'ít phi lý trong hành vi' hơn so với chúng ta.
Đôi khi những chú chó tỏ ra ít phi lý trong hành vi hơn cả con người. Ảnh: Storiesflow.com
Tại sự kiện khoa học Liberty Science Center Genius 2018 Gala ở New Jersey (Mỹ), Laurie Santos – nhà tâm lý học nhận thức tại Đại học Yale, một trong những người được vinh danh – đã thực hiện một thí nghiệm nhỏ trên sâu khấu: cho khán giả thấy một chiếc hộp có tay cầm hình trụ nhô ra; ban đầu cô sẽ lắc nhẹ tay cầm một vài lần rồi mới mở nắp trên của hộp, và lặp đi lặp lại quá trình này.
Santos cho biết nếu như cô đề nghị một ai đó mở hộp thì người đó sẽ thực hiện hành động tương tự: lắc tay cầm trước khi cố gắng mở nắp trên của hộp. Nhưng thay vào đó, cô đã đưa một chú chó lên sân khấu để huấn luyện mở hộp, sử dụng phần thưởng là thức ăn. Santos đã trình diễn cho chú chó thấy cách mà cô làm để mở hộp, cũng giống như với những người khác: lắc nhẹ tay cầm rồi mới mở nắp. Sau một hồi quan sát kỹ các cử chỉ của Santos, tới lúc giành lấy phần thưởng, chú chó đã tự đánh hơi và bỏ qua giai đoạn tay cầm để mở ngay nắp hộp bằng mũi. Như vậy, xem ra chú chó đã cảm nhận được tay cầm chẳng liên quan gì đến bên trong chiếc hộp, và vì thế không cần phải làm việc với nó.
"Những chú chó thực sự rất giỏi trong việc học hỏi từ con người, có phần tốt hơn cả chúng ta tự học nhau, và thậm chí chúng còn “ít phi lý trong hành vi” hơn so với chúng ta", Santos nhận định. Ngoài ra, con người cũng rất dễ rơi vào cái bẫy của hiện tượng gọi là "bắt chước quá mức", cô bổ sung. “Đôi khi chúng ta bắt chước quá nhiều, dễ dàng tin tưởng vào người khác để rồi sao chép những thứ mà chúng ta thấy họ đang làm, ngay cả khi đó không thực sự là những điều thông minh”.
Laurie Santos, nhà nghiên cứu tâm lý học nhận thức tại Yale. Ảnh: Ted Talk
Hiện nay, mặc dù đang huấn luyện cho khỉ cách sử dụng tiền bạc, và dạy một vài khóa học được yêu thích tại Yale liên quan đến nhận thức về hạnh phúc, tuy nhiên Santos lại muốn đi sâu hơn trong lĩnh vực nhận thức động vật – bao gồm cả con người. “Việc phát triển nhận thức cho phép chúng ta làm được nhiều điều tuyệt vời, như kiến tạo nên các nền văn hóa và phát triển công nghệ mới”, Santos nói. “Tuy nhiên, chúng ta thực sự không hoàn hảo nếu nhìn lại hành vi của mình, khi có nhiều xu hướng ăn sâu bám rễ khiến chúng ta trở nên lầm lạc. Và vì vậy, tôi nghĩ rằng con người hãy biết khiêm tốn hơn.”
Thế Hải (Theo Live Science)
