Cho vay hơn 500 tỷ không cần chứng nhận của công chứng, đăng ký giao dịch đảm bảo

Cụ thể, ngày 2/12/2020, Thanh tra Chính phủ đã có Báo cáo kết luận số 2099/BC-TTCP về kết quả kiểm tra phản ánh thông tin của báo chí về sai phạm tại dự án bất động sản 33 Nguyễn Du, 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh.

Theo Thanh tra Chính phủ, tại dự án nói trên có nhiều vi phạm pháp luật liên quan đến trách nhiệm của doanh nghiệp, cơ quan Nhà nước và của cá nhân, trong đó có vi phạm có dấu hiệu gây thất thoát, thiệt hại tài sản Nhà nước, lập hồ sơ dự án đầu tư khống và lợi dụng Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở của 4 cơ sở nhà đất để thế chấp vay tiền của các tổ chức tín dụng. Trong đó có việc thế chấp vay 518.129 426.500 đồng của Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam.

Trong kết luận thanh tra nêu rõ: Tổng Công ty Lương thực Miền Nam ký Hợp đồng tín dụng với Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) số CIB20140016/HĐTD ngày 05/12/2014, tổng số tiền được vay là 850 tỷ đồng, mục đích vay để bổ sung vốn kinh doanh thường xuyên cho 04 đơn vị hạch toán phụ thuộc; ký Hợp đồng thế chấp số CIB2015.0022/HĐTC ngày 6/3/2015 (không có chứng nhận của công chứng, không đăng ký giao dịch đảm bảo). Trong đó, tổng giá trị tài sản đảm bảo bằng Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BB 971073 của 04 cơ sở nhà đất này được định giá là 696,470 tỷ đồng để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ cho Techcombank. Đến ngày 9/3/2015,Techcombank đã giải ngân là 518.129.426.500 đồng. Tuy nhiên chỉ 9 tháng sau (gày 09/12/2015) Vinafood 2 đã trả hết cả gốc và lãi là 549.676.210.964 đồng.

Vấn đề được đặt ra ở đây là, khoản vay rất lớn nhưng khi ký hợp đồng thế chấp, Techcombank lại không có chứng nhận của công chứng, không đăng ký giao dịch tài sản đảm bảo. Phải chăng, Techcombank đã xác định được dự án cho vay là không tồn tại hay vì lý dó nào đó mà ngân hàng này đã sớm chấm dứt hợp đồng tín dụng? Liệu ngân hàng đã làm đúng quy trình cho vay và có quá dễ dãi trong việc xét duyệt hồ sơ?

Đến nay, Thanh tra Chính phủ khẳng định, dự án trên không tồn tại, không có thủ tục xin lập dự án, không có phê duyệt dự án của các cơ quan có thẩm quyền. Khi đoàn thanh tra liên ngành vào cuộc kiểm tra, tất cả công ty liên quan đã chủ động đề nghị dùng tài sản khác để thế chấp.

Đồng thời cũng chỉ rõ, việc thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để vay ngân hàng nói trên là vi phạm các quy định của Luật Các tổ chức tín dụng, Chính sách tín dụng, Quy trình lõi cấp tín dụng, Quy chế phán quyết cấp tín dụng của ngân hàng thương mại cổ phần.

Để tránh thất thoát tài sản Nhà nước, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo Sở Tư pháp Thành phố chỉ đạo và giám sát Phòng Công chứng số 7 khởi kiện ra tòa án nhân dân có thẩm quyền đề nghị tuyên bố Văn bản công chứng 28355 công chứng “Hợp đồng góp vốn và chuyển nhượng quyền sử dụng đất” giữa Vinafood 2 với Công ty Việt Hân Sài Gòn là vô hiệu; chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng Đăng ký đất đai Thành phố thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BB971073 và thu hồi 4 cơ sở nhà, đất tại các địa chỉ 33 đường Nguyễn Du, 34-36-42 đường Chu Mạnh Trinh để quản lý, khai thác, sử dụng đúng pháp luật.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước thanh tra toàn diện hoạt động cấp tín dụng trong giai đoạn từ năm 2013 đến nay và các khoản vay liên quan đến việc sử dụng Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BB971073 của 4 cơ sở nhà đất nói trên.

Lại nói về Techcombank, theo báo cáo tài chính của Techcombank (Mã CK: TCB) quý 4/2020 cho thấy, tính đến ngày 31/12/020, quy mô tổng tài sản của Techcombank đạt 439.602 tỷ đồng, tăng 14,6% so với đầu năm.

Trong đó, dư nợ cho vay khách hàng đạt 277.524 tỷ đồng, tăng trưởng 20,2% so với đầu năm. Chứng khoán đầu tư đạt 84.447 tỷ đồng đồng, tăng 27% so với đầu năm. Năm 2020, dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh tại Techcombank âm đến 10.073 tỷ đồng, trong khi năm trước đó ( 2019) dương 12.632 tỷ đồng.

Tính đến cuối năm 2020, dư nợ có khả năng mất vốn (nhóm 5) của Techcombank đã giảm tới 7 lần, từ 2.554 tỷ đồng xuống chỉ còn 344 tỷ đồng. Tuy nhiên, nợ nhóm 3 tại Techcombank lại tăng mạnh 91% so với đầu năm, lên mức 417 tỷ đồng và nợ nhóm 4 cũng tăng lên 75%, đạt gần 534 tỷ đồng. Tỉ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ giảm từ 1,3% xuống còn 0,5%. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu ở mức 171% so với mức 94,8% tại thời điểm 31/12/2019.

PV