Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc: Tạo mọi điều kiện thuận lợi để nhà khoa học phát huy hết tài năng và sáng tạo

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho biết: Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và công nghệ là sự ghi nhận, biểu dương tôn vinh của Đảng, Nhà nước đối với công trạng lớn lao của các nhà khoa học, các tác giả của các công trình, cụm công trình tiêu biểu, xuất sắc về khoa học và công nghệ. Kể từ năm 1996 đến nay đã trải qua 6 đợt xét tặng thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và công nghệ.

Trong đợt thứ 6 này đã có 130 tác giả, đồng tác giả của 12 công trình, cụm công trình được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước cho 151 tác giả, đồng tác giả của 17 công trình, cụm công trình được tặng Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và công nghệ. Chủ tịch nước chúc mừng 281 tác giả, đồng tác giả của các công trình, cụm công trình đã đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ hôm nay.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi lễ.

Chủ tịch nước đánh giá, mặc dù chúng ta đã rất nỗ lực và đạt được nhiều thành tựu trong việc nghiên cứu ứng dụng khoa học và công nghệ, tuy nhiên năng lực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo đất nước còn hạn chế, trong khi hành lang pháp lý, cơ chế, chính sách còn thiếu đồng bộ chưa thực sự tạo động lực cho phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ. Chưa thực sự có chính sách tốt, cơ chế và chế độ đãi ngộ tốt hoặc những bài toán hay, xứng tầm để kích thích sáng tạo và cống hiến của đông đảo các nhà khoa học. Mức chi cho khoa học công nghệ ở khu vực tư nhân và Nhà nước còn khá thấp. Nếu không mạnh dạn đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chúng ta sẽ bị mắc kẹt chính trong cái hố năng suất thấp, giá trị gia tăng thấp và bẫy thu nhập trung bình của chính chúng ta. Do vậy, cả Nhà nước và và khu vực tư nhân cần nhận thức đúng tầm quan trọng của đầu tư cho khoa học công nghệ và ưu tiên chi cho khoa học công nghệ một cách tương xứng hơn, hiệu quả hơn.

Chủ tịch nước cho rằng, cần làm tốt hơn nữa sự phối hợp giữa Nhà nước và xã hội giữa nội lực và ngoại lực trong phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo xác định đây là lực lượng sản xuất trực tiếp, là động lực chính của mô hình phát triển kinh tế-xã hội là nền tảng để phát triển nhanh và bền vững đất nước ta.

Chủ tịch nước đề nghị Chính phủ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, cơ chế chính sách thúc đẩy nghiên cứu khoa học ứng dụng công nghệ đổi mới sáng tạo, đặc biệt là trong khu vực doanh nghiệp để đề xuất trong các cơ quan có thẩm quyền trong việc tăng tỷ lệ chi ngân sách nhà nước trong tổng chi ngân sách hằng năm cho lĩnh vực khoa học công nghệ, có chính sách khuyến khích đủ mạnh để khu vực tư nhân tăng chi tiêu trong nghiên cứu và phát triển, tiếp tục cải cách quy định thủ tục cơ chế chính sách để hỗ trợ đất đai, vốn ưu đãi, cơ sở vật chất, công tác thanh toán… nhằm thu hút các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư thành lập tổ chức nghiên cứu, đơn vị học thuật, khuyến khích chuyển giao công nghệ…

Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học và công nghệ tặng các tác giả.

Chủ tịch nước yêu cầu, phát huy mạnh mẽ vai trò của các trường đại học, viện nghiên cứu trong việc tăng cường nền tảng vốn con người cho nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo. Có chế độ đãi ngộ thỏa đáng đối với đội ngũ trí thức, nhà khoa học, nhất là các nhà khoa học đạt các giải thưởng danh giá trong nước và quốc tế; có chính sách hấp dẫn và cạnh tranh nhằm thu hút các nhà khoa học quốc tế có uy tín đến làm việc và sinh sống ở Việt Nam, tạo ra sự giao thoa và lan tỏa tri thức khoa học trong nước và thế giới. Tập trung phát triển sản phẩm quốc gia dựa vào nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao.

Chủ tịch nước cho rằng, các Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và công nghệ hôm nay và trong những năm tới cần là một hoạt động trong chuỗi các nỗ lực thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, phát triển nền công nghiệp hiện đại của nước nhà. Đằng sau các giải thưởng phải là hoạt động liên kết dần dắt đổi mới sáng tạo giữa các nhà khoa học, Nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp.

Chủ tịch nước đề nghị các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương tiếp tục dành sự quan tâm thỏa đáng đối với đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ; vừa đẩy mạnh việc nâng cao năng lực, trình độ và phẩm chất của cán bộ quản lý về khoa học, công nghệ ở các cấp, các ngành, vừa tạo mọi điều kiện thuận lợi để những nhà khoa học phát huy hết tài năng và khả năng sáng tạo của mình.

12 công trình được xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh gồm:

Công trình "Tự điển chữ Nôm dẫn giải"; Công trình "Về cách mạng Việt Nam trong thời đại ngày nay"; công trình "Nghiên cứu chọn tạo và phát triển giống lúa thơm Sóc Trăng: ST24 và ST25 giai đoạn 2008-2016"; cụm công trình "Nghiên cứu đổi mới và phát triển công nghệ và thiết bị chế biến lương thực-thực phẩm và nông sản Việt Nam"; công trình "Ba tổ hợp lai các giống gà nội Minh Dư Bình Định (MD1.BĐ, MD2.BĐ, MD3.BĐ) giai đoạn 2000-2020"; cụm công trình "Phát triển chăn nuôi thủy cầm ở Việt Nam"; công trình "Nghiên cứu công nghệ nghiền khô siêu mịn, nâng cao mức độ tự động hóa và hiệu quả sử dụng nhiệt trong sản xuất ngói cao cấp"; cụm công trình "Tối ưu hóa công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ ở vùng có nguồn lực hạn chế: từ nghiên cứu đến triển khai ứng dụng"; cụm công trình "Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật tiên tiến trong chẩn đoán, điều trị bệnh đường hô hấp"; cụm công trình "Nghiên cứu, phát triển công nghệ để khai thác các mỏ khí - condensate với điều kiện đặc biệt phức tạp thềm lục địa Việt Nam"; cụm công trình "Nghiên cứu phát triển công nghệ thiết kế, thi công, lắp đặt các công trình dầu khí biển siêu trường, siêu trọng phù hợp với điều kiện Việt Nam và Cụm công trình "Hệ thống trạm đo carota tổng hợp xách tay TBM-02 và bộ quy trình minh giải tài liệu địa vật lý LOGINTER 2.0".

17 công trình được xét tặng Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và công nghệ được xét gồm:

Công trình "Phong trào chống chủ nghĩa thực dân ở Việt Nam"; Cụm công trình "Chế độ ruộng đất ở Việt Nam thế kỷ XI-XVIII", Tập I: Thế kỷ XI-XV, Tập II: Thế kỷ XVI-XVIII; cụm công trình "Chủ nghĩa yêu nước Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, lý luận bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng"; cụm công trình "Nghiên cứu chế tạo một số cảm biến khí có độ nhạy cao trên cơ sở vật liệu nano oxit kim loại bán dẫn và tổ hợp nano carbon bằng công nghệ vi điện tử"; cụm công trình "Những vấn đề lý luận và lịch sử văn học Việt Nam hiện đại"; cụm công trình "Thơ trữ tình và văn học Việt Nam hiện đại"; cụm công trình "Thơ Việt Nam hiện đại"; cụm công trình "Chủ nghĩa hiện thực và cá tính sáng tạo nhà văn"; cụm công trình "Nghiên cứu ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sàng lọc, chẩn đoán và điều trị ung thư đại trực tràng"; cụm công trình "Nghiên cứu thiết kế cơ sở, chi tiết, công nghệ chế tạo, tích hợp giàn khoan tự nâng 400 ft phù hợp với điều kiện Việt Nam và nghiên cứu phát triển, hoán cải giàn khoan dầu khí di động phục vụ phát triển kinh tế biển, an ninh quốc phòng"; công trình "Các giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ tối ưu hóa quá trình sản xuất của nhà máy lọc dầu Dung Quất nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh của BSR"; công trình "Nghiên cứu ứng dụng các giải pháp công nghệ trong thu gom, xử lý và sử dụng khí đồng hành ở các mỏ của Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro và các mỏ lân cận (phần ngoài khơi)"; cụm công trình khoa học và công nghệ về các kết quả nghiên cứu đối với các hệ thống dây chuyền máy móc, thiết bị đồng bộ ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, sử dụng nguồn năng lượng tái tạo từ phế phụ phẩm nông nghiệp góp phần xử lý môi trường và phát triển nguồn năng lượng xanh, sạch, bền vững"; cụm công trình "Bảo tồn và khai thác nguồn gene vật nuôi bản địa Việt Nam của Viện Chăn nuôi giai đoạn 2000-2020"; công trình "Nghiên cứu, sản xuất vaccine nhược độc đông khô phòng bệnh tụ huyết trùng và đóng dấu ở lợn"; cụm công trình "Chọn tạo và phát triển các giống gà lông màu hướng thịt và hướng trứng giai đoạn 2006-2020"; công trình "Nghiên cứu chế tạo xúc tác dị thể, vật liệu nano trong lĩnh vực tổng hợp và ứng dụng nhiên liệu sinh học, các sản phẩm thân thiện môi trường, tiết kiệm nhiên liệu.

Tin, ảnh: LA DUY