Chủ tịch Quốc hội thăm Cuba: Chuyến thăm của những điều đặc biệt

Phó Chủ tịch Quốc hội Cuba Ana Maria Mari Machado đón Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại Sân bay José Martí ngày 18/4. (Nguồn: TTXVN)

Xin Đại sứ chia sẻ ý nghĩa và những nội dung trọng tâm trong chuyến thăm Cuba lần này của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ?

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu Cấp cao Đảng, Quốc hội nước ta thăm chính thức Cuba từ ngày 18 - 23/4.

Đây là chuyến thăm Cuba ở cấp cao nhất của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta trong năm 2023, diễn ra vào thời điểm hết sức quan trọng của Cuba và quan hệ đặc biệt giữa hai nước.

Trong bối cảnh khó khăn và nhiều thách thức, Cuba đã tổ chức thành công cuộc bầu cử Quốc hội vào ngày 26/3 vừa qua, tổ chức Phiên họp đặc biệt thành lập Quốc hội Khóa X và bầu Ban Lãnh đạo Nhà nước nhiệm kỳ 2023-2028 vào ngày 19/4.

Năm nay, Việt Nam và Cuba kỷ niệm 60 năm thành lập “Ủy ban Cuba đoàn kết với miền Nam Việt Nam” (tháng 9/1963) và 50 năm Tổng Tư lệnh Fidel Castro Ruz thăm Việt Nam lần đầu tiên, là Lãnh đạo cao nhất nước ngoài đầu tiên và duy nhất đến thăm vùng mới giải phóng ở Quảng Trị (tháng 9/1973).

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước Cuba dành cho Chủ tịch Quốc hội ta và Đoàn sự đón tiếp trọng thị với mức độ nghi lễ ngoại lệ, vượt lên trên khuôn khổ lễ tân - lễ nghi hiện hành, mời Chủ tịch Quốc hội ta phát biểu tại Phiên họp đặc biệt thành lập Quốc hội khóa X trước toàn thể Ban lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Quốc hội Cuba được truyền hình, phát sóng trực tiếp vào chiều ngày 19/4.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ là Lãnh đạo chủ chốt đầu tiên của Việt Nam phát biểu tại Phiên họp toàn thể Quốc hội Cuba, đặc biệt, là Lãnh đạo Cấp cao nước ngoài đầu tiên dự và phát biểu tại Phiên họp đặc biệt thành lập Quốc hội và bầu Ban Lãnh đạo Nhà nước Cuba khóa mới kể từ khi Cách mạng Cuba thành công (ngày 1/1/1959). Cử chỉ nghi lễ này thể hiện Lãnh đạo Cuba hết sức coi trọng truyền thống quan hệ đoàn kết đặc biệt hơn 60 năm qua giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước, cũng như cương vị lãnh đạo của Chủ tịch Quốc hội ta.

Chuyến thăm Cuba lần này của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ có chương trình hoạt động dày đặc (khoảng 40 hoạt động), có nội dung bao trùm tất cả các lĩnh vực hợp tác song phương giữa ta và Cuba, trong đó nổi bật: thứ nhất, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ hội đàm, tiếp xúc với tất cả các đồng chí Lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước Cuba, tái khẳng định Việt Nam hết sức coi trọng, quyết tâm phát triển mở rộng toàn diện, sâu sắc hơn truyền thống quan hệ đặc biệt giữa hai nước; trao đổi thống nhất định hướng và các biện pháp trọng tâm nhằm tiếp tục tăng cường khuôn khổ quan hệ đoàn kết anh em, hợp tác toàn diện và tin cậy lẫn nhau Việt Nam - Cuba; trao đổi về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước ta cũng như các kinh nghiệm, bài học của Việt Nam, giúp Lãnh đạo Cuba hiểu rõ hơn về bản chất của công cuộc Đổi mới, sự kiên định, nhất quán của Việt Nam trên con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội.

Thứ hai, nâng mối quan hệ hợp tác giữa Quốc hội hai nước lên tầm cao mới thông qua việc ký kết Nghị định thư hợp tác liên nghị viện Việt Nam - Cuba, qua đó, thiết lập cơ chế hợp tác liên nghị viện trên cả phương diện song phương và đa phương cũng như cơ chế thúc đẩy, giám sát việc triển khai các văn kiện hợp tác song phương đã ký kết, nhất là trên các lĩnh vực kinh tế - thương mại - đầu tư, nông nghiệp, sản xuất lương thực phẩm, y tế và công nghệ sinh - dược, khoa học công nghệ, năng lượng, văn hóa và giáo dục - đào tạo.

Thứ ba, tạo động lực mạnh mẽ cho việc tăng cường quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư song phương: Chủ tịch Quốc hội hai nước đồng chủ trì Diễn đàn doanh nghiệp, chứng kiến lễ ký các thỏa thuận, hợp đồng hợp tác giữa các Bộ/ngành và doanh nghiệp hai nước; dự lễ khởi công giai đoạn 2 của Dự án đầu tư hạ tầng khu công nghiệp của Tổng công ty Viglacera, khánh thành hai Dự án đầu tư/liên doanh của Công ty Thái Bình về điện mặt trời và sản xuất bột giặt, cũng như khởi động Dự án đầu tư về sản xuất nông nghiệp khép kín và thức ăn chăn nuôi của nhóm doanh nghiệp Việt Nam tại Đặc khu phát triển kinh tế Mariel.

"Lãnh đạo Đảng, Nhà nước Cuba dành cho Chủ tịch Quốc hội ta và Đoàn sự đón tiếp trọng thị với mức độ nghi lễ ngoại lệ, vượt lên trên khuôn khổ lễ tân - lễ nghi hiện hành, mời Chủ tịch Quốc hội ta phát biểu tại Phiên họp đặc biệt thành lập Quốc hội Khóa X trước toàn thể Ban Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Quốc hội Cuba được truyền hình, phát sóng trực tiếp vào chiều ngày 19/4".

Thứ tư, hai nước tổ chức trọng thể và được truyền hình, phát sóng trực tiếp các hoạt động kỷ niệm các sự kiện lịch sử quan trọng trong quan hệ giữa hai nước như nêu trên: 60 năm thành lập “Ủy ban Cuba đoàn kết với miền Nam Việt Nam” và 50 năm Tổng Tư lệnh Fidel Castro Ruz thăm Việt Nam lần đầu tiên và đến thăm vùng mới giải phóng ở Quảng Trị, góp phần khơi dậy niềm tự hào, tri ân các thế hệ Lãnh đạo tiền bối và nhân dân hai nước, đồng thời giáo dục truyền thống quan hệ đoàn kết anh em trong sáng, thủy chung, mẫu mực Việt Nam - Cuba, nhất là đối với thế hệ trẻ hai nước.

Thứ năm, trong khuôn khổ chuyến thăm, các thành viên chính thức tháp tùng Chủ tịch Quốc hội tiến hành khoảng 10 cuộc gặp làm việc song phương với các Lãnh đạo cơ quan đối tác Cuba, ký kết nhiều văn kiện hợp tác trên các lĩnh vực an ninh - quốc phòng, tư pháp, kinh tế - thương mại - đầu tư, văn hóa, báo chí và hợp tác giữa Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản hai nước; Lãnh đạo các tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị sẽ ký các thỏa thuận hữu nghị và hợp tác lần lượt với các tỉnh/TP của Cuba là Santiago và Holgúin (quê hương của các Đồng chí Fidel và Rául Castro).

Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng dự Lễ đặt tên Công viên Hồ Chí Minh, nơi đặt tượng đài Bác Hồ, ở trung tâm thủ đô La Habana; chủ trì Lễ trao tặng các phần thưởng cao quý của Nhà nước ta cho Ban Lãnh đạo Quốc hội Cuba; gặp gỡ, chỉ đạo Cơ quan đại diện, cộng đồng người Việt Nam tại Cuba và các hoạt động quan trọng khác.

Đại sứ Lê Thanh Tùng trao tượng trưng quà tặng của Quốc hội Việt Nam cho Chủ tịch Quốc hội và Hội đồng Nhà nước Cuba Esteban Lazo Hernández, ngày 11/8/2022. (Nguồn: granma.cu)

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 ba năm qua, hai bên vẫn duy trì trao đổi thường xuyên đoàn các cấp thăm lẫn nhau và các hình thức trao đổi trực tuyến, đặc biệt ở cấp cao. Đại sứ đánh giá như thế nào về tầm quan trọng của điều này đối với quan hệ song phương?

Ba năm qua, bất chấp đại dịch Covid-19 và những biến đổi sâu rộng, rất phức tạp và khó dự báo trên thế giới, Việt Nam và Cuba không ngừng củng cố và phát triển mở rộng mối quan hệ song phương đặc biệt toàn diện thông qua các cuộc điện đàm/hội đàm trực tuyến và các chuyến thăm lẫn nhau của Lãnh đạo cấp cao Đảng, Nhà nước cũng như giữa các Ban, Bộ/ngành, tổ chức chính trị - xã hội và các địa phương hai nước.

Từ tháng 12/2020 đến tháng 12/2022, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bốn cuộc hội đàm trực tuyến với Lãnh tụ Cách mạng Cuba Rául Castro Ruz, nguyên Bí thư thứ Nhất Đảng Cộng sản Cuba và đương kim Bí thứ Nhất, Chủ tịch nước Miguel Díaz-Canel Bermúdez.

Trong thời gian này, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội, Thường trực Ban Bí thư và một số đồng chí Lãnh đạo cấp cao khác của Đảng ta cũng có các cuộc điện đàm/hội đàm trực tuyến với các nhà Lãnh đạo đồng cấp của Đảng, Nhà nước Cuba nhằm thống nhất định hướng, các lĩnh vực và các biện pháp cụ thể phù hợp trong tình hình mới, tiếp tục củng cố và tăng cường quan hệ đoàn kết anh em và hợp tác toàn diện giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước.

Đặc biệt, từ ngày 18 - 20/9/2021, nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc là Nguyên thủ Nhà nước nước ngoài đầu tiên và duy nhất thăm chính thức Cuba trong thời gian đại dịch Covid-19 hoành hành, là chuyến thăm Cấp cao song phương đầu tiên của nhiệm kỳ mới ở hai nước, sau khi Đại hội XIII của Đảng ta và Đại hội VIII của Đảng bạn lần lượt được tổ chức thành công vào đầu năm 2021.

Sau khi Cuba thông qua Hiến pháp sửa đổi 2019, tái phục hồi chức vụ Thủ tướng Thủ tướng kể từ 1976, Thủ tướng Manuel Marrero Cruz thực hiện chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 27/9-02/10/2022, là chuyến công tác nước ngoài đầu tiên ngoài khu vực Mỹ Latinh - Caribe trên cương vị mới.

Hai sự kiện hết sức quan trọng này là những dấu mốc lịch sử và minh chứng sống động thể hiện hai nước thực sự coi trọng tiếp tục tăng cường, làm sâu sắc hơn nữa truyền thống quan hệ đoàn kết anh em, hợp tác toàn diện và hoàn toàn tin cậy lẫn nhau giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam - Cuba; quyết tâm từng bước đưa quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại và đầu tư song phương lên ngang tầm mối quan hệ chính trị tốt đẹp; tăng cường hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại các tổ chức quốc tế và diễn đàn đa phương.

Đặc biệt, trong hai chuyến thăm quan trọng này, Lãnh đạo cấp cao hai nước hết sức coi trọng nội dung hợp tác phòng chống đại dịch Covid-19, trong đó Cuba cung cấp cho Việt Nam vaccine Abdala ngừa Covid-19 do Cuba nghiên cứu thành công và một lượng thuốc chữa trị đáng kể; hai nước cũng dành cho nhau sự hỗ trợ quý báu để đối phó với đại dịch này, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn hậu Covid-19 ở mỗi nước.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ với sinh viên và cộng đồng người Việt Nam tại Cuba. (Nguồn: TTXVN)

Trong khuôn khổ chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Cuba Manuel Marrero Cruz, hai nước đã nhất trí nhiều phương hướng hợp tác nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế, trong đó có Chương trình nghị sự kinh tế song phương giai đoạn 2023-2025. Hai bên đã nỗ lực triển khai quyết tâm cao của Chính phủ hai nước như thế nào, thưa Đại sứ?

Triển khai kết quả chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Manuel Marrero Cruz, Ủy ban liên Chính phủ hai nước đã khẩn trương phối hợp chuẩn bị nội dung, tiến hành Phiên họp thường kỳ lần thứ 40 vào cuối tháng 12/2022, tập trung trao đổi, thống nhất các chương trình, kế hoạch và các biện pháp nhằm cụ thể hóa Chương trình nghị sự kinh tế song phương giai đoạn 2023 - 2025, bao trùm gần 20 lĩnh vực hợp tác kinh tế - thương mại- đầu tư, sản xuất nông nghiệp và lương thực phẩm, xây dựng, năng lượng tái tạo, y tế, công nghệ sinh - dược, hạ tầng du lịch - nghỉ dưỡng, khoa học - công nghệ, văn hóa, giáo dục - đào tạo…

Hai nước tiếp tục triển khai dự án sản xuất lúa gạo (giai đoạn mở rộng 2023 - 2025), hoàn tất các thủ tục để triển khai các dự án hợp tác nuôi trồng thủy sản, sản xuất ngô tại Cuba trong năm 2023; hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hai nước tiếp cận, tìm kiếm cơ hội hợp tác/đầu tư ở thị trường mỗi nước; quan tâm tạo thuận lợi, tháo gỡ khó khăn cho các dự án đầu tư, liên doanh của doanh nghiệp Việt Nam tại Cuba.

Bất chấp những khó khăn, thách thức lớn của thị trường nước bạn do bị bao vây cấm vận ngặt nghèo, sự khác biệt về cơ chế giữa hai nước và tác động tiêu cực của kinh tế thế giới, các dự án đầu tư/liên doanh của Tổng công ty Viglacera và Công ty Thái Bình tại Đặc khu phát triển kinh tế Mariel (ZED Mariel) duy trì sản xuất, kinh doanh hiệu quả và trong năm 2022 đã thông qua kế hoạch tăng vốn đầu tư, mở rộng dây chuyền sản xuất.

Từ đầu năm nay, các doanh nghiệp Việt Nam đã hoàn thành hoặc bắt đầu triển khai các dự án đầu tư/liên doanh mới: Công ty Thái Bình vừa hoàn tất xây dựng dự án điện mặt trời công suất 22 MW và nhà máy sản xuất bột giặt và chất tẩy công suất 300.000 tấn/năm trong liên doanh với đối tác Cuba; một nhóm các doanh nghiệp ta cũng bắt đầu triển khai dự án đầu tư Agri VMA trên lĩnh vực sản xuất nông nghiệp - chăn nuôi khép kín và sản xuất thức ăn chăn nuôi; trong khi đó, Tổng công ty Viglacera khởi công giai đoạn 2 dự án đầu tư hạ tầng khu công nghiệp với diện tích 156ha.

Các dự án trên đều triển khai trong khuôn khổ ZED Mariel và có vinh dự đón Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đến dự Lễ khánh thành/khởi công dịp đến thăm chính thức Cuba lần này. Đến nay, Việt Nam vẫn là nhà đầu tư lớn nhất ở Cuba từ khu vực châu Á - Châu Đại dương.

Về phía Cuba, Công ty DINVAI của Cuba chuyên về tư vấn, thiết kế, giám sát công trình xây dựng tiếp tục cử nhiều kỹ sư, kỹ thuật viên tham gia các dự án, công trình xây dựng hạ tầng tại Việt Nam trên cơ sở thiết lập các liên danh, liên kết với các doanh nghiệp Việt Nam. Tập đoàn Sinh - Dược (BioCubaFarma) dự kiến sắp tới mở Văn phòng đại diện tại TP Hồ Chí Minh nhằm tìm kiếm cơ hội hợp tác với các đối tác Việt Nam trong lĩnh vực nghiên cứu, sản xuất các sản phẩm sinh dược, thuốc chữa bệnh, vốn là các thế mạnh của Cuba. Một số nhóm bác sỹ, chuyên gia y tế Cuba gần đây đã đến làm việc tại Việt Nam theo các hợp đồng ký kết với các bệnh viện công và tư của ta, được đánh giá cao về trình độ chuyên môn.

Việt Nam và Cuba có nhiều dư địa và tiềm năng hợp tác kinh tế - thương mại và đầu tư, luôn được Lãnh đạo Đảng, Nhà nước hai nước quan tâm định hướng, chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi nhằm từng bước nâng cao sự hợp tác trên các lĩnh vực này lên ngang tầm mối quan hệ chính trị gắn bó, tin cậy giữa hai nước.

Năm nay, hai nước kỷ niệm 50 năm ngày Lãnh tụ Fidel Castro thăm Việt Nam lần đầu tiên và đến thăm vùng mới giải phóng ở Quảng Trị (tháng 9/1973) - một dấu mốc lịch sử đặc biệt trong quan hệ Việt Nam - Cuba...

Mối quan hệ đoàn kết anh em đặc biệt giữa Việt Nam và Cuba được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Lãnh tụ Fidel Castro Ruz khởi xướng thiết lập, dẫn dắt, được các thế hệ Lãnh đạo kế tiếp và nhân dân hai nước không ngừng củng cố, dày công vun đắp trong suốt hơn 60 năm qua, trở thành mối “quan hệ mẫu mực” trong quan hệ quốc tế như Lãnh tụ Fidel từng đánh giá.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta trước đây, với tinh thần “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”, Cuba nói đi đôi với làm. Cuba luôn đi đầu trong phong trào thế giới đoàn kết và ủng hộ Việt Nam, hào phóng viện trợ cho Việt Nam hàng trăm nghìn tấn đường và sợi, ngoại tệ, thiết bị hỗ trợ mở đường huyền thoại Hồ Chí Minh và nhiều khoản viện trợ quý báu khác.

Đặc biệt, Tổng Tư lệnh Fidel Castro lần đầu thăm Việt Nam và là Lãnh đạo cao nhất nước ngoài đầu tiên, duy nhất đến thăm vùng mới giải phóng ở Quảng Trị vào tháng 9/1973 khi chiến tranh vẫn diễn ra ác liệt.

Đó là một minh chứng sinh động, thuyết phục nhất về tình đoàn kết, sự ủng hộ vô điều kiện của Cuba dành cho Việt Nam, mang đến cho quân và dân ta sự cổ vũ lớn lao, đồng thời tạo thêm sức mạnh cho phong trào đoàn kết và ủng hộ Việt Nam trên thế giới.

Ngay trong chuyến thăm lịch sử này, Fidel đã khẳng định rằng “sau khi nhân dân Việt Nam hoàn thành công cuộc giải phóng, thống nhất đất nước, Cuba sẵn sàng đổ mồ hôi để góp phần xây dựng Việt Nam mười lần tươi đẹp hơn như Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong muốn” và Cuba đã giúp Việt Nam tái thiết đất nước với 5 công trình kinh tế - xã hội đến nay vẫn phát huy hiệu quả, đó là Bệnh viện 400 giường ở Đồng Hới, Khách sạn Thắng Lợi ở Hà Nội, Trại bò Mộc Châu, Trại gà Lương Mỹ và đoạn đường nhựa 19km kết nối Sơn Tây - Xuân Mai.

Mặc dù cách xa nhau về địa lý và bất chấp những bước thăng trầm to lớn, có tính bước ngoặt xảy ra trong lịch sử nhân loại hơn 6 thập kỷ qua, Việt Nam và Cuba luôn sát cánh bên nhau, dành cho nhau tình cảm đoàn kết thủy chung, sự ủng hộ tinh thần và vật chất quý báu ở những thời điểm cam go nhất trong sự nghiệp Cách mạng của mỗi nước.

Năm nay, Lãnh đạo cấp cao Đảng, Nhà nước hai nước đã nhất trí tổ chức trọng thể kỷ niệm 50 năm Tổng Tư lệnh Fidel Castro lần đầu thăm Việt Nam và đến thăm vùng mới giải phóng ở Quảng Trị. Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cuba lần này của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, hai nước tổ chức các hoạt động kỷ niệm trang trọng sự kiện lịch sử này, góp phần khơi dậy niềm tự hào, tri ân các thế hệ Lãnh đạo tiền bối, đồng thời, giáo dục truyền thống quan hệ đoàn kết anh em trong sáng, thủy chung, mẫu mực Việt Nam - Cuba, nhất là đối với thế hệ trẻ hai nước để viết tiếp những trang sử mới đáng tự hào cho truyền thống quan hệ đặc biệt giữa Việt Nam và Cuba.

Xin cảm ơn Đại sứ!

Hà Phương