Chưa ai vay được vốn hỗ trợ

Nguyên nhân là bởi, theo công bố của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), sau nhiều tháng gói hỗ trợ này được "tung" ra, chỉ một DN đủ điều kiện được vay nhưng sau đó dừng thủ tục vì đã cân đối được nguồn tiền trả lương. NHNN khẳng định đã ban hành Thông tư 05 và các văn bản hướng dẫn thực hiện cho vay tái cấp vốn với lãi suất 0% trong gói 16.000 tỉ đồng này, giao NH Chính sách xã hội làm đầu mối cho vay nhưng chờ mãi chẳng thấy DN nộp hồ sơ!

Phía NH thì nói sẵn sàng như thế nhưng DN thì nói khác. Họ than trời vì trên thực tế bên cung tiền không sẵn sàng... cho vay như cộng đồng DN nói chung tưởng, bởi lẽ các nhóm tiêu chí quá khắt khe. Trong đó có một số tiêu chí ngược đời như: thời gian ngừng việc phải liên tục từ một tháng trở lên; DN không có doanh thu, không có nguồn tài chính để trả lương; công ty không có nợ xấu tại các tổ chức tín dụng/NH nước ngoài tại thời điểm ngày 31-12-2019. Thực sự, DN "không có doanh thu, không có nguồn tài chính để trả lương" thì xem như đã phá sản hoặc "chết lâm sàng" rồi, vậy vay tiền làm gì nữa? Họ cần tiền lúc đang đói vốn để đưa con thuyền DN vượt qua giông bão chứ không phải vay tiền về để... "lo hậu sự". Ngoài ra, việc chứng minh DN đang rệu rã nhìn chung cũng là chuyện tế nhị. Đối tác biết, bạn hàng biết... thì liệu có dám hợp tác kinh doanh?

Gói hỗ trợ tín dụng này là một chính sách tốt, nhân văn của nhà nước. Nhưng ngay cả khi được cấp vốn và lãi suất ưu đãi đến thế mà DN vẫn "chê" thì rõ ràng là nó có vấn đề. Các chuyên gia kinh tế đã thẳng thắn chỉ ra rằng những cơ quan tham mưu chính sách đã không sâu sát DN, không tham khảo DN và các hiệp hội DN để ra tiêu chí, hệ quả là quy định ở trên trời còn thực trạng DN thì nằm dưới đất. Hay nói cách khác, đây là một dạng "ngồi phòng lạnh ban chính sách"! Làm như thế, khó tránh thất bại.

Kết quả điều tra lần 1 của Tổng cục Thống kê (GSO) Việt Nam về tình hình DN trong mùa dịch Covid-19 (đợt 1) cho biết: Tính đến thời điểm kết thúc khảo sát (20-4-2020), có tới 85,7% số DN được hỏi (126.565 DN) cho biết họ bị tác động bởi dịch Covid-19. Các khảo sát quốc tế cũng ước đoán 35% DN toàn cầu sẽ phá sản do đại dịch này. Hiện GSO đang tiến hành điều tra lần 2 về tác động của đợt dịch Covid-19 thứ hai lên DN trong nước và cũng theo cơ quan này, từ tháng 1 đến tháng 8-2020, cả nước đã có 34.300 DN tạm ngừng kinh doanh, tăng 70,8% so với cùng kỳ năm trước.

Mức độ tàn phá của Covid-19 là hết sức khủng khiếp. DN trong nước cần được tiếp sức, qua đó "giải cứu" người lao động - như gói tín dụng vay trả lương 16.000 tỉ đồng - là cấp thiết, song rất tiếc là đã không bám sát thực tế, không giải ngân kịp thời bởi những rào cản kể trên. Hiện còn một số chính sách hỗ trợ khác nữa, đừng để rơi vào những bất cập như gói tín dụng này.

Quang Huy