Chuyến công du Mỹ đầy áp lực của Tổng thống Hàn Quốc

Ngày 24-4, Tổng thống Hàn Quốc (HQ) Yoon Suk-yeol đã lên đường tới Mỹ và dự kiến sẽ gặp người đồng cấp Mỹ Joe Biden cũng như phát biểu trước Quốc hội Mỹ, theo hãng tin Reuters.

Chuyến công du Mỹ của ông Yoon diễn ra từ ngày 24 đến 29-4. Đây là chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên tới Mỹ của một lãnh đạo HQ sau 12 năm và đánh dấu kỷ niệm 70 năm quan hệ đồng minh Mỹ - HQ.

Lo lắng về cam kết của Mỹ

Theo giới quan sát, Triều Tiên ngày càng tích cực phát triển vũ khí hạt nhân, các loại tên lửa mang vũ khí hạt nhân và hiện không có dấu hiệu khả thi nào về việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.

Trong bối cảnh đó, công chúng HQ nghi ngờ và lo ngại về cam kết của Mỹ về “răn đe mở rộng”, bản chất là chiếc ô hạt nhân của Mỹ, nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công vào đồng minh. Thậm chí, một số người, bao gồm những thành viên cấp cao trong đảng Sức mạnh Nhân dân (PPP) của ông Yoon, cũng đã kêu gọi HQ tự phát triển vũ khí hạt nhân để đối phó mối nguy này.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) gặp Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol tại Hàn Quốc hồi tháng 5-2022. Ảnh: TWITTER/ PRESIDENT BIDEN

Một cuộc thăm dò gần đây của Viện Nghiên cứu Chính sách Asan (HQ) cho thấy hơn 54% số người được khảo sát tin rằng Mỹ sẽ không mạo hiểm sự an toàn của mình để bảo vệ đồng minh châu Á này. Hơn 64% ủng hộ HQ tự phát triển vũ khí hạt nhân và khoảng 33% phản đối phương án này, theo Reuters.

GS Park Won-gon, chuyên nghiên cứu về Triều Tiên tại ĐH Nữ Ewha (HQ) cho rằng Mỹ cần phải thể hiện các cam kết răn đe nhiều hơn ở cấp độ liên minh”, theo trang tin Barron.

Trong khi chính quyền Washington và Seoul đang tăng cường phối hợp lập kế hoạch hạt nhân, bao gồm thông qua các cuộc tập trận phản ứng với các kịch bản sử dụng hạt nhân khác nhau, thì tính bền vững của liên minh sẽ phụ thuộc một phần vào việc ông Yoon đánh giá ý chí chính trị của Tổng thống Mỹ trong việc bảo vệ HQ trước một cuộc tấn công hạt nhân tiềm tàng.

Hôm 21-4, một quan chức cấp cao Mỹ đề nghị không nêu tên nói với Reuters rằng trong cuộc gặp thượng đỉnh với ông Yoon, Tổng thống Biden sẽ cam kết thực hiện các bước cần thiết để nhấn mạnh các cam kết của Mỹ trong việc ngăn chặn một cuộc tấn công hạt nhân của Triều Tiên.

Nghi ngại về độ tin cậy của Washington

Trong những tuần gần đây, những nghi ngại về độ tin cậy của Mỹ đã dấy lên khi các tài liệu mật bị rò rỉ của Mỹ cho thấy Washington đã theo dõi các cuộc thảo luận qua điện thoại giữa các quan chức cấp cao HQ.

Những cuộc gọi này là về việc Mỹ đề nghị chính quyền Seoul cung cấp đạn pháo cho Ukraine. Đảng Dân chủ (DPK) đối lập ở HQ đã chỉ trích việc Mỹ theo dõi HQ là “vi phạm an ninh quy mô lớn” và cáo buộc Washington “vi phạm chủ quyền” của một đồng minh quan trọng. DPK cũng yêu cầu chính phủ điều tra đến cùng vụ việc và nếu vụ nghe lén là đúng sự thật thì cần phải nhận được lời xin lỗi từ Mỹ.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin (trái) và Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Lee Jong-sup trong cuộc họp báo chung vào hồi tháng 1 tại Hàn Quốc. Ảnh: JEON HEON-KYUN

Tuy nhiên, nội dung các cuộc gọi ít gây tổn hại cho hai bên hơn so với sự thật là Mỹ đang theo dõi một đồng minh thân cận. Độ tin cậy của những đảm bảo cá nhân của ông Biden với ông Yoon tại cuộc gặp sắp tới sẽ rất quan trọng để duy trì niềm tin của HQ vào sự bền vững và chiều sâu của hợp tác liên minh, theo tổ chức nghiên cứu Hội đồng về quan hệ đối ngoại (Mỹ).

Nếu thông tin nghe lén đúng như trên các tài liệu rò rỉ, HQ - vốn là nước sản xuất đạn pháo lớn - sẽ bị mắc kẹt giữa áp lực từ yêu cầu của đồng minh thân cận và việc tránh đối đầu với Nga để đảm bảo lợi ích kinh doanh cũng như ảnh hưởng của Moscow đối với Triều Tiên, theo Reuters.

Gần đây, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Nga Dmitry Medvedev đã nêu khả năng Nga gửi vũ khí tiên tiến cho Triều Tiên một khi HQ viện trợ quân sự cho Ukraine.

THU PHƯƠNG