Chuyển giao công nghệ rút ngắn khoảng cách trình độ của Việt Nam với thế giới
Trong thời kỳ đất nước đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chủ động hội nhập quốc tế, việc thúc đẩy chuyển giao công nghệ là yếu tố đột phá chiến lược góp phần đẩy mạnh phát triển, cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tăng lợi thế cạnh tranh, bảo đảm cho sự phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững của đất nước.
Chuyển giao công nghệ giúp rút ngắn khoảng cách với thế giới
Theo nhận định của Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc, thời gian qua, việc chuyển giao công nghệ đã được đẩy mạnh, góp phần rút ngắn khoảng cách về trình độ, năng lực công nghệ của Việt Nam so với các nước.
Điển hình, lĩnh vực công nghệ thông tin đã có bước tiến vượt bậc, nhiều công nghệ hiện đại được chuyển giao và ứng dụng thành công như mạng viễn thông số hóa, mạng cáp quang, công nghệ CDMA, đặc biệt là việc triển khai thử nghiệm mạng 5G tại Việt Nam. Hay sự kiện taxi Mai Linh hợp tác với Tập đoàn Willer (Nhật Bản) đưa hệ thống quản lý thông minh, an toàn giao thông, quản lý chất lượng sản phẩm của Nhật Bản vào Việt Nam…
Bên cạnh đó, công nghệ khối chuỗi, trí tuệ nhân tạo bước đầu ứng dụng mạnh mẽ phục vụ khách hàng và quản lý hoạt động nội bộ ngân hàng; ứng dụng công nghệ điện toán đám mây để xây dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu thông tin, ứng dụng tự động hóa trong quản lý hệ thống ngân hàng nhằm nâng cao an toàn hệ thống ngành ngân hàng.
Đặc biệt, ngành công nghệ vũ trụ của Việt Nam đã có bước tiến khi chế tạo và phóng thành công vệ tinh MicroDragon (khối lượng khoảng 50kg) lên quỹ đạo, vệ tinh MicroDragon được phát triển bởi 36 kỹ sư thuộc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, dưới sự đào tạo, hướng dẫn của các giáo sư, chuyên gia Nhật Bản.
Trong lĩnh vực Hàng không, Nhà máy Hanwha Aero Engines của Hàn Quốc đã được khánh thành tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc. Đây là nhà máy đầu tiên sản xuất động cơ máy bay tại Việt Nam, có vốn đầu tư 200 triệu USD, với trên 40 kỹ thuật viên của công ty mẹ tại Hàn Quốc đào tạo cho khoảng 200 kỹ thuật viên Việt Nam để thực hiện mục tiêu trở thành cơ sở cung cấp động cơ hàng không toàn cầu, xuất khẩu cấu kiện động cơ hàng không đạt tiêu chuẩn xuất khẩu trên thế giới.
Điều này cho thấy, việc chuyển giao công nghệ rất quan trọng trong quá trình phát triển và từng bước làm chủ công nghệ tại Việt Nam.
“Dưới tác động mạnh mẽ của khoa học và công nghệ, các quốc gia có trình độ khoa học và công nghệ chưa phát triển như Việt Nam, cần đặc biệt coi trọng việc tiếp nhận chuyển giao công nghệ từ các nước trên thế giới và đó chính là cách nhanh nhất để thành công. Hện nay, trình độ và năng lực công nghệ của Việt Nam đang từng bước tiệm cận với các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới. Tuy nhiên, thời gian tới, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0”, Thứ trưởng Phạm Công Tạc cho hay.
Việc đẩy mạnh hoạt động chuyển giao công nghệ giúp rút ngắn trình độ phát triển giữa Việt Nam với các nước trên thế giới. Ảnh minh họa
Cần có chiến lược chuyển giao công nghệ nhất quán
Theo ThS Phạm Hồng Quách, Giám đốc Trung tâm Đánh giá khoa học và định giá công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, khác với các nước đã phát triển khác, ở nước ta các mối liên kết giữa người dùng với nhà sản xuất được nhấn mạnh là cơ sở chung cho sự sáng tạo nhằm đổi mới công nghệ, các kết quả điều tra về nghiên cứu, triển khai, tính sáng tạo và khả năng đổi mới công nghệ cho thấy mức độ liên kết giữa nhà sản xuất và các nhà cung cấp là khá yếu. Đối với chuyển giao công nghệ, mối quan hệ giữa nhà nghiên cứu trong nước với doanh nghiệp hiện nay đang là những liên kết ngắn và đứt…
“Để nền kinh tế có thể hòa nhập, không bị bỏ lại phía sau trong cuộc CMCN 4.0, Chính phủ cần đổi mới phương thức thu hút đầu tư nước ngoài, tập trung thu hút các nhà đầu tư hàng đầu thế giới, đang nắm giữ công nghệ nguồn có năng lực quản trị hiện đại, năng lực cạnh tranh cao đầu tư vào Việt Nam, tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa, ngăn ngừa việc chuyển dịch các dòng vốn gây ô nhiễm môi trường, công nghệ lạc hậu vào Việt Nam.
Ông Quách nhấn mạnh, sau hơn 30 năm lắp ráp, gia công, nay đã đến lúc Việt Nam có đủ điều kiện để chuyển sang sáng tạo làm ra các sản phẩm công nghệ Việt.
“Việt Nam cần xây dựng chiến lược, cần làm chủ công nghệ, chủ động trong sản xuất, hoàn thiện nền kinh tế thị trường, đổi mới sáng tạo, hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển”, ThS Phạm Hồng Quách cho hay.
Liên quan tới vấn đề trên, ông Nguyễn Đình Minh, Tổng Thư ký Hội đồng Chính sách Khoa học và Công nghệ Quốc gia cho rằng, Việt Nam cần đánh giá trình độ công nghệ trong nước và nhu cầu nhập khẩu công nghệ để có danh mục nhập khẩu, chuyển giao công nghệ phù hợp với thực tế và chiến lược phát triển của đất nước.
Đồng thời, tập trung mua bản quyền công nghệ để sớm xây dựng và phát triển công nghệ Việt Nam, đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội; đào tạo nguồn nhân lực cho nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Bên cạnh đó, Việt Nam cần xây dựng chiến lược nhập khẩu và chuyển giao công nghệ nhất quán, đồng bộ với việc đổi mới cơ bản và toàn diện về cơ chế, chính sách trong tình hình hiện nay.
“Để đổi mới và chuyển giao công nghệ đạt hiệu quả cao, các doanh nghiệp phải xác định được định hướng phát triển, nếu không có định hướng phát triển rõ ràng, chỉ tập trung khai thác các cơ hội hoặc duy trì quy mô hiện có về thiết bị, công nghệ, lao động... dễ dẫn tới giảm thị phần và từng bước bị đẩy lùi phía sau.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần cập nhật thường xuyên thông tin về công nghệ, nhất là những thành tựu mới nhất về công nghệ sản xuất, quản trị, kinh doanh trên thế giới để đầu tư nguồn lực thích ứng với công nghệ mới khi được chuyển giao”, ông Minh nhấn mạnh.
