Chuyện ma gánh hát qua trải nghiệm của nghệ sĩ Mạc Can

Nhà văn, nghệ sĩ Mạc Can tại buổi giao lưu sáng 20/4. Ảnh: Nguyễn Á.

Gần đây, do tập trung cho việc phục hồi sức khỏe nên hầu như nhà văn Mạc Can không có những sáng tác mới. Để động viên người đồng nghiệp, người bạn của mình tiếp tục sự nghiệp cầm bút, nhà văn Nguyễn Đông Thức đã ra những “thách đố” dành cho nhà văn Mạc Can.

Sáng ngày 20/4, tại Đường sách TP.HCM (đường Nguyễn Văn Bình, quận 1), nhà văn Mạc Can và Nguyễn Đông Thức đã có dịp giao lưu và giới thiệu quyển sách Ma gánh hát v/s Ma bịnh viện với độc giả . Đây là một trong nhiều sự kiện hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ hai năm 2023.

Chia sẻ về sự kết hợp này, nhà văn Nguyễn Đông Thức kể: “Tôi biết anh Mạc Can hơn 30 năm, nhưng cơ duyên để viết nên quyển sách Ma gánh hát v/s Ma bịnh viện bắt đầu từ một lời thách đố của tôi dành cho nhà văn Mạc Can để động viên ông tiếp tục sự nghiệp cầm bút… Tôi và anh ấy còn cá cược xem ai là người về đích trước khi thực hiện tập truyện Ma gánh hát v/s Ma bịnh viện".

Viết đến khi không còn viết nổi…

Được biết, ở tuổi 78, nhà văn Mạc Can phải sống trong căn phòng trọ vỏn vẹn 10 m2 tại Bình Tân. Cuộc sống của nhà văn Mạc Can cùng vợ của mình thiếu thốn đủ đường về vật chất và thời gian gần đây sức khỏe của ông cũng đã khá yếu. Thế nhưng, bằng tình yêu vô tận dành cho văn chương, tác giả của Tấm ván phóng dao vẫn cần mẫn ngồi suốt ngày đêm trong một tháng trời để viết Ma gánh hát.

Kể lại hành trình viết truyện ma của mình, cả hai nhà văn có rất nhiều kỷ niệm đẹp. Không chỉ thực hiện lời thách đấu của nhà văn Nguyễn Đông Thức, nhà văn Mạc Can còn hoàn thành xuất sắc phần nội dung Con ma gánh hát của mình trước giao hẹn. Qua đó mới thấy được một ngọn lửa nhiệt huyết của những người yêu văn chương, yêu chính ngòi bút của mình và khao khát mang nó đến gần với độc giả.

Tác phẩm Ma gánh hát v/s Ma bịnh viện. Ảnh: NXB Tổng hợp TP.HCM.

“Tôi còn rất trẻ, tôi mê viết lắm. Nhìn ngắm những thành quả của tôi và anh Đông Thức, tôi rất sung sướng. Thấy độc giả của mình vui thì mình cũng vui! Nhưng để viết một mình thì tôi không thể, rất may mắn khi tôi còn có những người chiến hữu như anh Đông Thức. Tôi rất quý những người như thế”, nhà Văn Mạc Can tâm sự.

“Trân trọng những đóng góp văn chương của hai nhà văn, sau khi bản thảo hoàn thành, Nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM quyết định in tác phẩm chung của hai ông mang tên Ma gánh hát v/s Ma bịnh viện trong khả năng nhanh nhất - xem như một dấu ấn kỷ niệm đẹp giữa hai nhà văn và cả với bạn đọc, trước khi nhà văn Mạc Can chuyển vào Trung tâm dưỡng lão”, bà Đinh Thị Thanh Thủy - Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM - chia sẻ về hành trình mang sách đến độc giả.

Tình người trong những câu chuyện ma

Ma gánh hát v/s Ma bịnh viện là tập truyện gồm 2 phần: Ma gánh hát (Mạc Can) và Ma bịnh viện (Nguyễn Đông Thức) với những chia sẻ, góc nhìn riêng của hai tác giả.

Nhân vật con ma trong Ma gánh hát của nhà văn Mạc Can rất mới lạ. Ông cho biết mình là một nghệ sĩ sân khấu có tài có tật, cô độc vì tự ám ảnh về hình dạng xấu xí như ma của mình. Ai cũng nghĩ ông là người cõi âm, còn mấy người “khuất mặt khuất mày” lại cứ tìm tới ông để bầu bạn.

Nhà văn Mạc Can (bên trái) và nhà văn Nguyễn Đông Thức tại Đường sách TP.HCM sáng 20/4. Ảnh: Nguyễn Phước.

“Ma bị hiểu lầm, ngộ nhận, nó không xấu xí tiều tụy như người ta tưởng. Trong vài trường hợp nó rất vui tính, hình thể dễ nhìn”, ông kể. Được lấy từ trải nghiệm của nhà văn - nghệ sĩ Mạc Can sau nhiều năm gắn bó với sân khấu, câu chuyện về Ma gánh hát được ông kể lại rất chi tiết và sinh động.

Còn với nhà văn Nguyễn Đông Thức, ông cho rằng nơi nhiều ma nhất là nghĩa trang, các nhà tù trại giam tù trọng án, khổ sai, chung thân, các nhà thương... “Có một con ma đặc biệt ở khám Chí Hòa - Sài Gòn hồi đầu thập niên 1960, nổi tiếng đến nỗi tận bây giờ nhiều người miền Nam vẫn còn nhớ, cũng được nhắc tới trong chuyện này", các tác giả cho biết.

Những câu chuyện ma mà tác giả Mạc Can và tác giả Nguyễn Đông Thức viết trong tác phẩm nghe có vẻ như là sự ma mị, mê tín dị đoan hay viễn tưởng… nhưng qua những hình ảnh ấy, cả hai mong muốn gửi gắm đến bạn đọc những thông điệp ý nghĩa về tình người, về thân phận của người nghệ sĩ.

Nhà văn Mạc Can nửa đùa, nửa thật nói: “Những con ma luôn xuất hiện xung quanh cuộc sống của chúng ta, nhưng nó sẽ tùy thuộc vào suy nghĩ của mình, nó trong tiềm thức của mình. Nếu mình nghĩ ma nó hiện hữu thì chắc chắn nó sẽ hiện hữu và ngược lại. Thành thử ra chúng ta đừng quá sợ ma mà thay vào đó là sống một cuộc đời tốt, tích cực, luôn mỉm cười, biết đâu chúng ta sẽ gặp được những con ma dễ thương”.

Tại buổi giao lưu, nhà văn Nguyễn Đông Thức cho biết sắp tới sẽ còn kết hợp với nhà văn Mạc Can để mang đến cho độc giả những câu chuyện mới, những giá trị mới. Đó có thể là tình yêu, là những câu chuyện có sẵn trong chính cuộc đời của hai tác giả.

“Có rất nhiều dự định, nhưng trước mắt, tôi chỉ mong anh Mạc Can luôn thật nhiều sức khỏe, thật nhiều niềm vui để có thể tiếp tục sự nghiệp văn chương của mình, mang đến độc giả nhiều tác phẩm hơn nữa”, nhà văn Nguyễn Đông Thức chia sẻ.

Phước Sáng