Chuyến thư miền Nam: Tự truyện của người phi công cô độc

Từ cuối những năm 1920, sau một thời gian làm phi công và bắt đầu xuất bản các tác phẩm kể lại những trải nghiệm bay, những chiêm nghiệm của mình khi từ trên cao nhìn xuống Trái đất, Antoine de Saint-Exupéry không chỉ đơn thuần là kể chuyện, bằng một văn phong trữ tình, giàu chất thơ, đầy tưởng tượng và nhân văn, mà ông còn giống như thể một “nhà tiên tri” đưa ra những suy ngẫm về môi trường, tương lai của hành tinh và loài người.

Với Antoine de Saint-Exupéry, môi trường không dừng ở cái cây, ngọn cỏ hay khu rừng. Ông nhắc nhở chúng ta, qua hầu hết các tác phẩm của mình, từ những tác phẩm đầu tiên như Chuyến thư miền Nam, Bay đêm, Xứ con người… đến những tác phẩm về sau này khiến ông càng trở nên nổi tiếng như Hoàng tử Bé, v.v. rằng môi trường bao quanh chúng ta không chỉ là thiên nhiên vốn tồn tại trước chúng ta, và đã đến lúc phải quan tâm tới cả môi trường mà chúng ta tự dựng xây cho mình, dù đó là môi trường đô thị, xã hội, kinh tế, chính trị, vật chất hay tinh thần.

Chuyến thư miền Nam được xuất bản năm 1929 là tiểu thuyết đầu tay của ông, lấy chất liệu từ truyện ngắn L’Aviateur (Người phi công). Thông qua nhân vật Jacques Bernis, Saint-Exupéry kể về chính cuộc đời mình cùng những suy tư và cảm xúc của người phi công.

Cuốn tiểu thuyết là tự truyện của người phi công và thước phim tài liệu trữ tình chứa đựng những suy tư về chủ nghĩa anh hùng, cùng nỗi cô độc hiện lên như người bạn đường trung thành của ông trong những tháng ngày đầu đời làm phi công. Một mình lèo lái cỗ máy bất kham và khó lường, mang theo những cánh thư hướng tới Nam bán cầu, bay qua những vùng trời khắc nghiệt nơi mỗi sự cố đều có thể đồng nghĩa với cái chết, hoặc bởi một cú hạ cánh thất bại hoặc bởi những phát súng trường hay nhát gươm sắc lẹm của bộ lạc du mục chốn sa mạc. Cuộc đời phi công đầy bất trắc và cô đơn ấy chỉ được cứu rỗi bằng ánh sáng của tình yêu, từ mối tình phiêu lưu với những trìu mến xa xôi, tựa nguồn nước mát lành hóa giải cơn khát, tựa kho báu bao năm chôn sâu dưới đất ngầm nay được mở ra.

Một lần nữa, chúng ta sẽ gặp lại ở tiểu thuyết đầu tay của Saint-Ex lối văn đầy chất thơ và bút pháp ẩn dụ đã làm nên thành công rực rỡ cho kiệt tác Hoàng tử Bé.

Antoine de Saint-Exupéry hay gọi tắt là Saint-Ex (sinh ngày 29 tháng Sáu năm 1900 - mất tích ngày 31 tháng Bảy năm 1944) là một nhà văn và phi công Pháp nổi tiếng. Saint-Exupéry được biết tới nhiều nhất với kiệt tác văn học Hoàng tử Bé (Le Petit Prince). Tác phẩm của Saint-Exupéry tập trung vào đề tài phi công hoặc lấy cảm hứng từ những chuyến bay của chính tác giả. Do mất tích khi mới 44 tuổi và cũng dành rất nhiều thời gian để thực hiện các chuyến bay, số lượng tác phẩm của Saint-Exupéry không nhiều, nhưng đa phần đều đặc sắc.

Vĩ Thanh