Cô gái Việt lọt top 100 nhà tư tưởng hàng đầu thế giới

Trần Thị Khánh Trang, nhà sáng lập, CEO 28 tuổi vừa được vinh danh là 1 trong 100 nhà tư tưởng hàng đầu thế giới - Ảnh do Khánh Trang cung cấp

8 giờ tối một ngày đầu tháng 12, chúng tôi có mặt trụ sở Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển xanh bền vững Fargreen Việt Nam. Trần Thị Khánh Trang (28 tuổi), nhà sáng lập công ty này vừa có mặt trong danh sách 100 nhà tư tưởng hàng đầu thế giới được bình chọn bởi tạp chí Foreign Policy, lúc đó vẫn đang tất bật bàn giao công việc cho các cộng sự.

Canh cánh trong lòng khi thấy rơm đốt đầy đồng

Quê ở Hà Nam, một tỉnh nông nghiệp kế bên Hà Nội, từ nhỏ Trang đã chứng kiến cảnh tượng đốt rơm tràn lan sau mùa gặt. “Tôi sinh ra trong một gia đình lao động và chứng kiến bố mẹ vất vả bươn chải xây dựng cuộc sống từ khi còn nhỏ. Đam mê của tôi khi lớn lên là làm việc trong lĩnh vực phát triển, giúp cộng đồng khó khăn đi lên theo hướng bền vững”, Khánh Trang bộc bạch.

Khánh Trang tốt nghiệp Đại học bách khoa Hà Nội, sau đó cô giành học bổng toàn phần khóa đào tạo thạc sĩ Quản trị kinh doanh doanh nghiệp xã hội, Đại học Tổng hợp bang Colorado, Mỹ.

Nhân viên của Fargreen cùng bà con nông dân thu gom rơm để trồng nấm - Ảnh do Khánh Trang cung cấp

Mùa hè năm 2012, Khánh Trang bắt đầu khóa học. Những kiến thức và kinh nghiệm thu thập từ những ngày đầu tại Mỹ đã khiến cô thay đổi cách suy nghĩ về thực trạng đốt rơm rạ tại Việt Nam mà cô canh cánh từ lâu.

“Người đốt rơm là những cô bác nông dân và cũng chính những người này là nạn nhân trực tiếp. Bụi khói từ việc đốt rơm rạ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, môi trường sống, làm trầm trọng quá trình biến đổi khí hậu, gây tổn hại lớn tới mùa màng”, Trang lý giải.

Tuy nhiên, để người nông dân nhận ra hệ quả đốt rơm thì dễ, nhưng giúp họ từ bỏ đốt rơm một cách lâu dài lại là một vấn đề khác. Khánh Trang tính đến một giải pháp kinh tế. Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển xanh bền vững Fargreen Việt Nam đã ra đời từ đó.

Trang tìm đọc rất nhiều các tài liệu về các ứng dụng khác nhau của rơm, trong đó có việc sử dụng để trồng nấm ăn. Là người đam mê ẩm thực, đây là một phát hiện khiến Trang rất thích thú. Nhìn theo lăng kính kinh doanh, Trang nhận thấy đây là một thị trường tiềm năng bởi nấm là một loại thực phẩm bổ dưỡng, song ở Việt Nam, sản phẩm nấm tiêu thụ đa phần không có nguồn gốc rõ ràng và có đến 80 - 90% nhập từ Trung Quốc.

“Mùa hè năm 2013, giữa hai kỳ học, tôi bay về Việt Nam, tìm đến một số bạn bè, người thân và các cô bác nông dân để cùng mày mò thử nghiệm việc trồng nấm rơm trước tiên tại quy mô gia đình. Đây là những thí nghiệm đầu tiên để kiểm chứng rằng rơm thực sự có thể sử dụng để trồng nấm, và để tôi học, hiểu về toàn bộ quá trình từ thu thập rơm ngoài đồng tới có được cây nấm trên mâm cơm”, Khánh Trang kể lại.

Khó khăn chồng chất

Khánh Trang chưa thể quên những khó khăn suốt quá trình đó. Đó là sự nặng nhọc khi thu gom rơm, đó là tìm kiếm, sàng lọc, xây dựng và đào tạo mạng lưới các hộ nông dân...

Sau những khó khăn chồng chất, những mẻ nấm đầu tiên được trồng thành công tại Hải Dương - Ảnh do Khánh Trang cung cấp

“Chúng tôi gặp khó trong việc tìm những chuyên gia trồng nấm hàng đầu của Việt Nam, Mỹ và Châu Âu để học hỏi về kỹ thuật để đưa ra mô hình kỹ thuật sản xuất những mẻ nấm sạch, chất lượng cao. Tất cả đều không phải là những việc dễ dàng, nhanh chóng và có thể hoàn thành trong một sớm một chiều”, nhà sáng lập, CEO 28 tuổi của Fargreen chia sẻ.

1 trong 100 nhà tư tưởng hàng đầu thế giới lý giải, việc trồng nấm từ rơm không phải mới, nhưng sự khác biệt của Fargreen là chỉ sử dụng duy nhất cơ chất rơm rạ mà không thêm bất kỳ các phụ liệu khác như bông phế thải hay dùng các chất kích thích hoặc hóa chất gây ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường trong quá trình nuôi trồng.

“Nấm của chúng tôi là loại nấm duy nhất tại Việt Nam được chăm sóc trong các nhà trồng vệ sinh với hệ thống tưới công nghệ cao chỉ sử dụng nước uống cho việc tưới sản phẩm. Việc tiếp xúc với sản phẩm từ khi thu hái đến đóng gói đều đảm bảo quy chuẩn vệ sinh môi trường nghiêm ngặt. Hơn nữa, chúng tôi làm việc cùng với các hộ nông dân, giúp họ có thể đứng vững với đồng ruộng và tăng thêm thu nhập từ việc tham gia cùng Fargreen”, nhà sáng lập, CEO của Fargreen nói.

Nấm của Khánh Trang và các cộng sự được thử nghiệm trồng tại Hải Dương song hiện tại, cơ sở sản xuất, khu xử lý và tập hợp nguyên liệu của công ty đang được hoàn thiện tại vựa lúa lớn nhất miền Bắc Việt Nam: tỉnh Thái Bình.

Khánh Trang được Echoing Green, một trong những tổ chức đỡ đầu cho các doanh nhân xã hội lớn nhất ở Hoa Kỳ, chọn làm thành viên. Trang cũng là thành viên chính thức của TED (TED Fellow 2015) - Ảnh do Khánh Trang cung cấp

Khánh Trang và các cộng sự cũng đang nghiên cứu các địa bàn nông nghiệp phù hợp khác trên cả nước để mở rộng quy mô ở Việt Nam cũng như ở các nước lân cận đang gặp phải vấn nạn đốt rơm rạ sau vụ mùa.

“Chúng tôi sẽ bắt đầu chính thức đưa ra thị trường các sản phẩm nấm vào mùa xuân năm 2016. Xuất khẩu sẽ là một kế hoạch dài hơi. Nấm ăn chất lượng cao không phải là sản phẩm duy nhất mang thương hiệu Fargreen, chúng tôi còn muốn sản xuất các nông sản sạch khác”, Trần Thị Khánh Trang cho hay.

Trả lời Thanh Niên về việc các hộ nông dân mới có thể tham gia cùng Khánh Trang và hệ thống Fargreen được hay không, nữ CEO 28 tuổi đáp: “Công ty luôn sẵn sàng mở rộng việc hợp tác với các hộ nông dân mới. Các hộ muốn tham gia với chúng tôi có thể trực tiếp liên hệ với công ty, Trang và đồng nghiệp sẽ cân nhắc từng hộ cụ thể trong chiến lược phát triển của mình”.

Thúy Hằng