Côn Đảo mùa cây bàng thay lá mới
Trong các cuộc hành trình đến mọi miền Tổ quốc, có lẽ đến Côn Đảo (Bà Rịa- Vũng Tàu) là khó nhất. Hòn đảo rộng 50km2 là một chấm nhỏ trên bản đồ Tổ quốc với câu chuyện của những nhà tù. Lần lữa mãi tôi cũng đặt chân đến nơi này vào những ngày đầu tháng ba, trên chuyến bay nhỏ chỉ có 68 hành khách. Tôi tò mò muốn ngắm những cây bàng tạo nên những câu chuyện ở đây, và tất nhiên không thể không mua hạt bàng, một loại đặc sản mà để làm ra cũng cả một quá trình, độc đáo hơn nữa là muốn mua hạt bàng, chỉ mua được ở Côn Đảo. Câu chuyện để có thể làm ra hạt bàng bán cho du khách cũng là hành trình công phu. Vào mùa bàng chín rụng, sáng sớm người dân đi thu gom, về bán lại cho các cơ sở chế biến. Trong tuổi thơ ít nhiều cũng có người nhặt trái bàng chín rụng, rồi tìm cách đập vỡ ra để lấy hạt ăn, thì thấy đặc sản hạt bàng ở đây vô cùng độc đáo. Giá cả khi chúng tôi đến vô cùng khác nhau: từ 300 đến 400 ngàn đồng ký hạt bàng tẩm đường với gừng và dứa, từ 350.000 đến 450.000 ngàn đồng hạt bàng rang nguyên chất.
Cây bàng ở cầu tàu 914.
Chuyến bay từ TPHCM đưa tôi đến Côn Đảo trong một buổi sáng trời đẹp. Sân bay nho nhỏ ít khách cách trung tâm huyện hơn 10km, đi ven núi và biển. Nơi tôi ở là con đường Võ Thị Sáu, coi như là con đường du lịch vì gần chợ và gần cả biển, gần di tích nhà tù Côn Đảo, cầu tàu 914. Và dĩ nhiên, tôi bắt gặp sau đó những cây bàng giống như biểu trưng của hòn đảo này.
Nếu những cây bàng ở những nơi khác trồng chủ yếu che bóng mát, và ngại nhất là vào mùa lá rụng, thì bàng ở Côn Đảo gắn liền với những người tù năm xưa như những chiếc lá bàng thành giấy để viết thư. Trong cơ man cây bàng ở đây, có 53 cây bàng di sản mà tuổi cây từ 100- 150 tuổi. Có thể vào thời điểm người Pháp xây dựng nhà tù Côn Đảo vào năm 1862, họ đã trồng bàng trong các nhà tù, như nhà tù Phú Hải, Phú Sơn có 15 cây bàng vòng ôm lớn, thân cây sần sùi và tỏa bóng mát một vùng. Ngay nhà chúa đảo, phía trước có một hàng bàng, điểm xuyết cho con đường chạy ra biển, giáp không xa là bãi biển ngàn năm vỗ sóng với cầu tàu 914, nơi có 914 tù nhân xây dựng và bỏ mạng nơi này. Tại cầu tàu 914, dọc theo con đường Tôn Đức Thắng, con đường biển rất đẹp với 19 cây bàng cổ thụ.
Cây bàng ở nhà tù Phú Hải.
Côn Đảo nhỏ, thuê chiếc xe máy đi vòng vòng chừng một tiếng đồng hồ là hết, đặc biệt là đường nào rồi cũng ra con đường biển và con đường này cũng gặp những cây bàng. Những cây bàng hai người ôm, những gốc cây nổi lên những đốt sần sùi được chăm sóc tốt, những cành vươn cao già lắm rồi, đang bắt đầu thay lá mới. Tôi ngẩn ngơ trong vẻ đẹp đến lạ của một mùa cây bàng thay lá ấy giữa đất trời Côn Đảo. Những màu lá xanh, lá đỏ nổi bật trên bầu trời trong xanh Côn Đảo, đẹp đến xao xuyến.
