Con gái ông Thaksin quyết đấu các tướng lĩnh

Hơn 15 năm kể từ khi phải sống lưu vong, ông Thaksin Shinawatra chưa quay lại đất nước. Nhưng trong thời gian này, Thaksin và gia đình ông vẫn duy trì ảnh hưởng rất lớn trên chính trường Thái Lan.

Em gái ông, bà Yingluck Shinawatra, nắm quyền thủ tướng giai đoạn 2011-2014. Và lúc này, con gái ông, bà Paetongtarn Shinawatra, đang chạy đua để trở thành thủ tướng Thái Lan trong kỳ bầu cử dự kiến diễn ra vào tháng 5, theo Bloomberg.

Ngôi sao của Pheu Thai

Kể từ 2001, các đảng của ông Thaksin và đồng minh, trước đây là Thai Rak Thai và hiện là Pheu Thai, luôn giành được nhiều phiếu nhất trong các cuộc bầu cử toàn quốc. Năm nay dự kiến cũng sẽ không thay đổi, và công lớn thuộc về bà Paetongtarn.

Dù mới 36 tuổi, bà Paetongtarn đã giành được sự ủng hộ lớn từ cử tri nông dân sống tại vùng Đông Bắc Thái Lan, vốn là căn cứ địa quan trọng đối với các đảng chính trị của cựu Thủ tướng Thaksin.

Hôm 28/3, bà Paetongtarn tổ chức cuộc vận động cử tri lớn ở tỉnh Samut Prakan, một trong các khu vực nghèo nhất cả nước. Hàng nghìn cử tri áo đỏ của đảng Pheu Thai đã tham gia buổi vận động.

Bà Paetongtarn Shinawatra. Ảnh: Pheu Thai.

Khi Paetongtarn hỏi đám đông có nhớ cha của bà, ông Thaksin, hay không, người ủng hộ tạo ra một âm thanh vỡ òa.

Bà Paetongtarn cũng tranh thủ cơ hội nhắc tới cô mình là cựu Thủ tướng Yingluck, người bị lật đổ trong cuộc đảo chính quân sự do tướng Prayut Chanocha chỉ huy năm 2014. Ông Prayut đã nắm quyền ở Thái Lan từ sau khi bà Yingluck bị phế truất.

"Các bạn hãy chọn đảng đã hết lần này tới lần khác bị đàn áp. Hai cuộc đảo chính, hai người tốt phải chạy khỏi đất nước. Lần này, tôi có thể đề nghị các bạn giúp Pheu Thai chiến thắng áp đảo được không?", bà Paetongtarn nói.

Paetongtarn là con út của cựu Thủ tướng Thaksin, cũng là gương mặt tiếp theo của gia đình Shinawatra nhận được sự ủng hộ rộng rãi của công chúng Thái Lan khi tham gia chính trường.

Nhiều năm qua, gia đình Shinawatra bị giới tướng lĩnh, thẩm phán, quan chức bảo hoàng coi là mối đe dọa với giới tinh hoa ủng hộ hoàng gia.

Đấu đá chính trị nội bộ đã làm xói mòn đáng kể sức mạnh kinh tế của Thái Lan, đồng thời gây tổn hại cho quan hệ giữa nước này với Mỹ, khiến quan hệ song phương trở nên lạnh nhạt tới mức chưa từng có kể từ thập niên 1970.

10 năm qua, Thái Lan thành điểm đến ít hấp dẫn hơn với nhà đầu tư nước ngoài, khi so sánh với các đối thủ trong khu vực như Malaysia, Indonesia hay Việt Nam. Năm 2022, Thái Lan có tốc độ tăng trưởng kinh tế thấp nhất trong nhóm các nền kinh tế chính của Đông Nam Á.

Các chuyên gia tin rằng không có nhiều thay đổi bất kể ai thắng trong cuộc bầu cử tới. Ngay cả nếu Pheu Thai hay bất cứ đảng ủng hộ cải cách dân chủ nào khác chiến thắng, nhiều khả năng giới quân sự và bảo hoàng sẽ phản ứng dữ dội, thậm chí tìm cách lật ngược kết quả.

Lúc này, đa phần các đảng đều đưa ra lời hứa tranh cử là hỗ trợ tiền mặt cho người dân, nâng lương cơ bản và hoãn nợ.

"Bởi các đảng lớn và các ứng viên thủ tướng không có tầm nhìn khác biệt đáng kể cho tương lai kinh tế đất nước, tác động của bầu cử trong mắt các nhà đầu tư sẽ xoay quanh rủi ro bất ổn chính trị và ổn định xã hội", Peter Mumford, Giám đốc khu vực Đông Nam Á của tập đoàn tư vấn Eurasia, nhận định.

Bà Paetongtarn ra mắt chính trường Thái Lan năm 2021 và nhanh chóng giành được sự ủng hộ của cử tri. Trong thăm dò dư luận mới đây, bà Paetongtarn nhận được sự ủng hộ của 38,2% cử tri, cao hơn 2 lần so với đương kim Thủ tướng Prayut.

Chưa chắc nắm quyền dù có thắng lớn

Hiện còn quá sớm để nói đảng Pheu Thai và bà Paetongtrn có thể nắm quyền hay không nếu giành được nhiều phiếu bầu nhất.

Theo hiến pháp soạn thảo năm 2017, Quốc hội Thái Lan gồm 250 ghế thượng viện và 500 ghế hạ viện. Trong đó, 250 thành viên thượng viện chỉ gồm những đồng minh của quân đội, có quyền tham gia bỏ phiếu lựa chọn thủ tướng tới năm 2024.

Trong tổng tuyển cử sắp tới, cử tri Thái Lan sẽ bỏ phiếu bầu 500 ghế hạ viện. Pheu Thai sẽ cần chiến thắng ít nhất 376 ghế hạ viện nếu muốn nuôi hy vọng ngăn phe quân sự chặn ứng viên thủ tướng của đảng này.

Trong cuộc tổng tuyển cử năm 2016, Pheu Thai giành 136 ghế tại hạ viện, nhiều nhất trong số các đảng, nhưng vẫn là không đủ để ngăn ông Prayut tiếp tục nắm quyền.

Bà Paetongtarn hiện là ứng viên hàng đầu cho chức thủ tướng. Ảnh: Reuters.

Dù đang mang thai và dự kiến lâm bồn vào khoảng thời gian tổ chức bầu cử, bà Paetongtarn khẳng định "100% sẵn sàng" để được đảng Pheu Thai đề cử chức thủ tướng.

Theo quy định, mỗi đảng được đề cử tối đa 3 ứng cử viên cho chức thủ tướng trước khi bỏ phiếu. Nếu được lựa chọn, bà Paetongtarn sẽ trở thành thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử Thái Lan.

Bà Paetongtarn là một phần trong sự nghiệp chính trị của cựu Thủ tướng Thaksin. Khi bà lên 8, ông Thaksin được bổ nhiệm làm bộ trưởng Ngoại giao. Năm 20 tuổi, bà Paetongtarn phải lánh nạn tại một nhà an toàn khi quân đội Thái Lan đảo chính lật đổ ông Thaksin.

Hai năm sau đó, Paetongtarn chứng kiến cha bà rời khỏi Thái Lan bắt đầu cuộc sống lưu vong để tránh các cáo buộc về tội tham nhũng, những cáo buộc mà ông Thaksin tuyên bố là "vì động cơ chính trị".

"Con đường chính trị nằm trong huyết quản của tôi. Sau cùng, tôi là con gái của cha mình", bà Paetongtarn nói.

Ngay cả ông Thaksin cũng bất ngờ trước sự ủng hộ mà cử tri Thái Lan dành cho Paetongtarn và chiến dịch tranh cử của bà.

"Ban đầu tôi nghĩ con gái mình sẽ như miếng nam châm giúp đảng thu hút thêm sự quan tâm và yêu mến của cử tri ủng hộ. Nhưng con gái tôi đã trưởng thành đủ để giúp đảng trở nên khác biệt", ông Thaksin trả lời Nikkei Asia.

Cựu thủ tướng Thaksin dự đoán Pheu Thai sẽ giành được ít nhất 50% trong tổng số 500 ghế hạ viện. Tuy nhiên, 50% ghế hạ viện vẫn sẽ là không đủ để Pheu Thai giành được chức thủ tướng.

Ông Thaksin cũng tuyên bố có kế hoạch trở về Thái Lan ngay cả nếu điều này đồng nghĩa ông phải ngồi tù. Ông nói không muốn chính phủ thúc đẩy lệnh ân xá, điều mà em gái ông, bà Yingluck, đã làm trước khi bị đảo chính năm 2014.

Duy Anh