Con người dựa dẫm nhiều hơn vào robot

Khi robot Zora đến một bệnh viện ở Jouarre, khu ngoại ô của thủ đô Paris (Pháp) trong thời gian gần đây, điều kỳ diệu bắt đầu xảy ra. Nhiều bệnh nhân nảy sinh tình cảm gắn bó, đối xử với Zora như một đứa trẻ, ôm ấp, vuốt ve và hôn lên đầu Zora.

Robot Zora được thử nghiệm tại một bệnh viện ở Jouarre, ngoại ô thủ đô Paris (Pháp).

Giúp gắn kết bệnh nhân

Con robot trị giá khoảng 18.000 đô la này có nhiệm vụ mang đến tình cảm thân thuộc, gắn kết ở những nơi cuộc sống dễ trở nên cô đơn. Bệnh nhân cao tuổi tại đây bị suy giảm trí nhớ, trong số họ còn có nhiều người còn mắc phải những căn bệnh khác rất cần được chăm sóc y tế cả ngày lẫn đêm. Vấn đề là người thân của họ có thể không đến thăm thường xuyên còn nhân viên y tế ở đó bận rộn đến mức quá tải.

Được điều khiển bởi một điều dưỡng thông qua máy tính xách tay, Zora trò chuyện được với bệnh nhân hoặc hướng dẫn họ tập thể dục và chơi trò chơi. Dù vậy, vẫn còn một chặng đường dài để những con robot loại này có thể thay thế nhân viên điều dưỡng con người. Zora hiện không thể phân phát thuốc, đo huyết áp hay thay drap trải giường. Ngoài ra, theo một người điều dưỡng tên Nathalie Racine, cô vẫn không để robot làm thay việc cho người cao tuổi ăn dù nó có thể làm được thế. “Không gì có thể thay thế sự tiếp xúc và sự ấm áp của con người - điều mà bệnh nhân cao tuổi cần”, cô Racine chia sẻ.

Zora hiện là trung tâm của cuộc thử nghiệm ở Jouarre, Pháp nhằm thay đổi cách thức chăm sóc bệnh nhân lớn tuổi. Những sự trải nghiệm ở đây phần nào hé lộ về một tương lai nơi chúng ta sẽ dựa dẫm nhiều hơn vào robot, ít nhất là trong việc robot giúp chăm sóc người cao tuổi. Công ty ZoraBots (Bỉ) cho biết đã bán hơn 1.000 robot Zora cho các bệnh viện trên khắp thế giới, trong đó có Mỹ, một số quốc gia ở châu Á và Trung Đông.

Chưa có khả năng phức tạp như người

Việc trao cho robot thêm trách nhiệm chăm sóc người cao tuổi xem ra là viễn cảnh khó tránh khỏi bởi số lượng người lớn tuổi đang tiếp tục gia tăng tại hầu hết các quốc gia. Theo tổ chức Liên Hiệp Quốc, số lượng người trên 60 tuổi sẽ tăng hơn gấp đôi lên 2,1 tỉ người vào năm 2050. Đối mặt với kịch bản sẽ không có đủ người đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe nói trên, đã xuất hiện lập luận rằng phải tạo ra công nghệ mới để lấp vào khoảng trống này.

Sự thách thức đặt ra ở đây là làm sao chế tạo những robot có khả năng làm những công việc phức tạp hơn. Dù sao, việc sử dụng robot để giúp người cao tuổi có tâm trạng tốt hơn bằng một bài hát khác hoàn toàn với việc cung cấp sự chăm sóc y tế. Kết quả nghiên cứu ở một bệnh viện ở Úc cho thấy robot Zora có thể cải thiện cảm xúc của bệnh nhân và khiến họ tham gia vào nhiều hoạt động hơn nhưng bản thân chúng vẫn nhận nhiều khâu hỗ trợ kỹ thuật từ con người mới thực hiện được.

Không chỉ ở bệnh viện, robot cũng đang xuất hiện ngày càng nhiều trong các nhà hàng khắp thế giới khi giới chủ tìm cách giảm chi phí, cải thiện tính hiệu quả và khai thác các yếu tố mới lạ. Nhà hàng Spyce ở thành phố Boston (Mỹ) tỏ ra thành công khi thay thế đầu bếp bằng bảy con robot nấu ăn tự động khi đi vào hoạt động hồi tháng 5 vừa qua. Gần đây, nhà hàng được thành lập bởi khoảng 20 kỹ sư robot của Viện Công nghệ Massachusetts này cho biết đã gọi vốn được 21 triệu đô la và có kế hoạch mở rộng sang những địa phương khác.

Còn tại thủ đô Prague của Cộng hòa Czech, một quán bar có tên là Cyberdog đã “tuyển mộ” robot làm nhân viên pha chế thức uống cho những đơn hàng được đặt thông qua ứng dụng điện thoại thông minh. Sau khi khách đặt thức uống, robot có kiểu dáng cánh tay này có thể rót bốn ly cùng một lúc rồi đặt chúng lên một cái khay. Thức uống được đưa đến bàn của khách bằng bằng một hệ thống cơ khí chạy trên trần nhà. Chủ quán bar này, ông Marcel Soural, cho biết khi không có ai đặt thức uống, robot cảm thấy buồn chán và thực hiện các động tác được lập trình sẵn.

Ông Soural tin rằng robot sẽ sớm thay thế nhân viên phục vụ trên toàn thế giới, tiếp nối xu hướng đã định nghĩa lại lĩnh vực sản xuất. Quán rượu của ông chỉ là đang đi theo xu hướng khó cưỡng lại trong hoạt động của các nhà hàng. Dù vậy, trong dấu hiệu cho thấy nhân viên con người vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng bất chấp sự hiện diện của robot, Cyberdog cũng phục vụ thức ăn do con người chế biến.

Nỗi lo mất việc

Một bản báo cáo gần đây của Viện Toàn cầu McKinsey cho biết xu hướng tự động hóa sẽ cho phép nhân viên con người làm những công việc mới trong một số ngành công nghiệp. Dù vậy, vẫn có hàng triệu người buộc phải chuyển công việc hoặc phải tìm cách cải thiện kỹ năng trong những năm tới. Bản báo cáo này ước tính có đến 800 triệu người đối mặt nguy cơ mất việc về tay robot vào năm 2030. Nỗi lo này không phải không có cơ sở khi người ta chứng kiến những gì đang diễn ra tại nhà bán lẻ hàng đầu thế giới Walmart.

Mới đây, Walmart thông báo kế hoạch triển khai 360 robot lau sàn nhà có tên Auto-C tại các cửa hàng ở Mỹ từ cuối tháng 1-2019. Một khi đi vào hoạt động, robot được trang bị khả năng tầm nhìn máy tính và trí tuệ nhân tạo này sẽ tự dọn dẹp sàn nhà ngay cả khi khách hàng đứng xung quanh. Ngoài ra, robot còn được trang bị một loạt các bộ cảm biến giúp chúng thu thập các dữ liệu hữu ích trong quá trình lau dọn. Chẳng hạn như những dữ liệu cho phép cửa hàng biết được về những thời điểm có đông người mua sắm hoặc kệ hàng nào cần trưng thêm hàng hóa.

Robot Auto-C do công ty Brain Corp (Mỹ) chế tạo và được trang bị nền tảng công nghệ BrainOS, giúp máy móc vận hành tự động trong môi trường khép kín. Cỗ máy này ban đầu cần được con người điều khiển và hướng dẫn về không gian cần được làm sạch thông qua việc lập bản đồ các tuyến đường khác nhau có thể đi bên trong cửa hàng. Sau đó, nó có thể tự động làm việc mà không cần đến con người.

Minh Phương