Còn nhiều nan giải trong đàm phán Hiệp ước toàn cầu mới phòng chống đại dịch tương lai

Đàm phán cuối cùng về hiệp ước toàn cầu mới phòng chống đại dịch tương lai vẫn bế tắc. Ảnh minh họa. (Nguồn: WHO.int)

Có 194 quốc gia thành viên của Tổ chức WHO đã tập trung tại Geneva để tham gia vào vòng đàm phán cuối cùng về một hiệp ước toàn cầu mới, nhằm nâng cao khả năng phòng chống đại dịch trong tương lai. Mục tiêu của cuộc họp là đạt được thỏa thuận trước Hội nghị Thường niên của WHO, dự kiến diễn ra vào ngày 27/5. Tuy nhiên, thời gian ngày càng gần nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần được giải quyết.

Điểm mấu chốt của các cuộc đàm phán phòng chống đại dịch là vấn đề về tiếp cận và chia sẻ tài nguyên trong trường hợp xảy ra đại dịch. Các quốc gia đang tranh luận về cách thức chia sẻ thông tin về các mầm bệnh được phát hiện, các sản phẩm y tế như vaccine và phương pháp điều trị, cũng như nguồn lực tài chính để ứng phó với đại dịch.

Nhiều tổ chức phi chính phủ lo ngại các cuộc đàm phán có thể thất bại do những bất đồng sâu sắc giữa các quốc gia. Họ kêu gọi các bên nhanh chóng thu hẹp khoảng cách và đạt được thỏa thuận chung nhằm bảo đảm an toàn cho sức khỏe cộng đồng toàn cầu trong tương lai.

Nhà ngoại giao y tế người Hà Lan, Roland Driece, người đồng chủ trì các cuộc đàm phán, cho biết cuộc thương lượng diễn ra theo kế hoạch khi hầu hết các quốc gia thành viên cho rằng bản dự thảo mới đã được tinh gọn hơn và đang tiến theo hướng đúng. Tuy nhiên, ông thừa nhận rằng vẫn còn nhiều vấn đề cần được giải quyết, quá trình đàm phán đòi hỏi thời gian mà thời gian thị đang cận kề rồi.

Từ tháng 12/2021, sau 2 năm đại dịch Covid-19 hoành hành, các quốc gia đã bắt đầu tìm kiếm một khuôn khổ ràng buộc, nhằm ngăn chặn một thảm họa tương tự trong tương lai. Bản dự thảo mới tập trung vào việc thiết lập khuôn khổ cơ bản và hoãn các vấn đề chi tiết hơn cho các cuộc đàm phán tiếp theo, dự kiến diễn ra vào năm 2026, đặc biệt là về cách thức vận hành Hệ thống chia sẻ lợi ích và quyền tiếp cận mầm bệnh (PABS) theo kế hoạch của WHO.

Ông Wiku Adisasmito, đại diện của đoàn đàm phán của Indonesia, nhấn mạnh sự chênh lệch về năng lực giữa các quốc gia và quan điểm rằng các mầm bệnh chỉ xuất phát từ các điểm nóng. Ông lưu ý rằng các nước đang phát triển cần nhận được hỗ trợ tài chính để tăng cường giám sát các mầm bệnh nguy hiểm mới nổi trong động vật và môi trường.

WHO những tuần gần đây đã cảnh báo về sự gia tăng theo cấp số nhân của cúm gia cầm H5N1, đồng thời đặt ra lo ngại về hậu quả nếu virus này bắt đầu lây truyền giữa con người. Đây là lời nhắc nhở mới nhất về sự cấp thiết của một khuôn khổ toàn cầu nhằm ngăn chặn dịch bệnh.

Trong bối cảnh này, cuộc đàm phán đang diễn ra tại Geneva là một bước quan trọng trong việc xây dựng một khuôn khổ toàn cầu về phòng chống đại dịch. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức phải vượt qua và các quốc gia cần làm việc chặt chẽ để đạt được thỏa thuận chung. Sự thành công của hiệp ước mới này sẽ đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe toàn cầu và ngăn chặn các thảm họa đại dịch trong tương lai.

MH (theo WHO)