Cơn sốt AI khơi dậy nỗi ám ảnh bong bóng dot-com

Cơn sốt xung quanh ChatGPT và các công cụ AI tương tự đã ‘đốt nóng’ giá cổ phiếu công nghệ ở Mỹ trong năm nay. Ảnh: CNBC

Bong bóng dot-com bùng vỡ, với giá cổ phiếu của các công ty internet sụp đổ, vào năm 2000 là bài học nhắc nhở nhà đầu tư cảnh giác với đà tăng giá bùng nổ của các cổ phiếu liên quan đến công nghệ trên thị trường chứng khoán Mỹ. Dù vậy, triển vọng lạc quan của AI tạo sinh sau khi OpenAI ra mắt thành công chatbot ChatGPT, đã kích hoạt cơn tăng giá bùng nổ của nhóm cổ phiếu công nghệ trong năm nay.

Cổ phiếu của Nvidia, nhà sản xuất chip đồ họa được sử dụng để đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn, nền tảng của AI tạo sinh, là tâm điểm của cơn sốt. Cổ phiếu này đã giá gần gấp ba lần trong năm nay, giúp Nvidia trở thành công ty cố vốn hóa lớn thứ năm trên thị trường chứng khoán Mỹ. Trong khi đó, hai chỉ số Nasdaq 100 và S&P 500 lần lượt tăng 38% và 16%.

Đối với một số nhà đầu tư, khó có thể giải thích cho cơn tăng giá đột biến của cổ phiếu Nvidia ngoài yếu tố đầu cơ. Trọng số tăng lên của cổ phiếu Nvidia trong các chỉ số chứng khoán chuẩn có nghĩa là các nhà đầu tư hàng ngày đang đi theo quỹ đạo tăng giá của nó, cho dù họ có tin vào tiềm năng của AI hay không.

“Một số nhà đầu tư đang sốt sắng tiếp xúc cổ phiếu Nvidia với bất cứ giá nào, trong khi những người khác đang gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng cơn tăng giá phi mã này sẽ sớm kết thúc. Các nhà đầu tư có thể hưởng lợi từ sự tăng trưởng dựa trên đổi mới, nhưng họ cần phải cảnh giác với giá mua quá cao”, Kai Wu, người sáng lập kiêm giám đốc đầu tư của Sparkline Capital, nói.

Nvidia là nhà sản xuất chip cao cấp hỗ trợ các hệ thống AI. Hồi tháng 5, công ty dự báo doanh thu kỷ lục 11 tỉ đô la cho quí 2, khiến các giới phân tích bất ngờ

Ryan McCormack, chiến lược gia cấp cao của quỹ Invesco, nói: “Đó là lúc cơn phấn khích xung quanh AI thực sự tăng lên”.

Ông nói, những kỳ vọng thái quá về AI cũng thúc đẩy giá cổ phiếu của các tập đoàn công nghệ như Meta Platforms và Amazon.com. vốn cũng đang phát triển năng lực AI. Cổ phiếu của hai công ty này lần lượt tăng giá 154% và 65% trong tám tháng đầu năm nay. Cổ phiếu của Microsoft cũng tăng 35% trong cùng kỳ. Công ty này đã rót hàng tỉ đô la vào ChatGPT của OpenAI, một chatbot có thể trả lời các câu hỏi khó trong vài giây.

Đà tăng giá mạnh mẽ của những cổ phiếu này làm dấy lên lo ngại về sự tập trung quá mức của thị trường. 10 cổ phiếu lớn nhất trong chỉ số S&P 500 hiện chiếm hơn 1/3 vốn hóa thị trường, theo Dow Jones Market Data. Tỷ lệ này tăng so với mức chưa đến 25% vào năm 2000.

“Câu chuyện thị trường liên quan nhiều nhất đến bong bóng internet là sự tập trung vốn hóa quá mức vào các cổ phiếu chủ chốt”, Mike Edwards, phó giám đốc đầu tư của Weiss Multi-Strategy Advisors, nói.

Báo cáo thu nhập qui 2 của Nvidia, dự kiến công bố ngày 23-8, sẽ cung cấp thông tin chi tiết xác nhận liệu cơn tăng giá cổ phiếu bền bỉ của công ty bắt nguồn từ nhu cầu về chip hay chỉ là sản phẩm của sự kỳ vọng quá mức.

Các nhà đầu tư đang trả tiền để mua cổ phiếu, đặt cược vào một vận may trời cho. Cổ phiếu Nvidia đang giao dịch ở mức gấp 41 lần doanh số trong 12 tháng qua, theo FactSet, so với mức 2,4 lần doanh số của chỉ số S&P 500. Cổ phiếu này cũng đang giao dịch ở mức gấp 20 lần doanh số dự kiến cho năm tới, gấp đôi mức trung bình của nó trong thập niên qua.

Sự xuất hiện cỏn mới mẻ của các công cụ AI như ChatGPT có nghĩa là có thể còn quá sớm để xác định liệu Nvidia có thể tăng doanh thu phù hợp với mức định giá hấp dẫn mà nhà đầu tư dành cho cổ phiếu của công ty này hay không. Nếu tốc độ tăng trưởng của Nvidia không đủ để phản ánh mức định giá cao hơn ngất ngưỡng hơn 1.000 tỉ đô la, thì giá cổ phiếu của công ty sẽ sớm suy giảm.

Theo Sparkline Capital, một rổ gồm 43 cổ phiếu của các công ty internet có mức định giá cao, được giao dịch với giá gấp 25 lần doanh thu, trước thời điểm bong bóng dot-com bùng vỡ vào năm 2000, đã giảm giá đến 80% trong hai năm sau đó.

Các công ty này không phải không có thực lực. Doanh số bán hàng của họ đã tăng gấp 10 lần trong hai thập niên sau đó. Nhưng các nhà đầu tư chịu bị tổn thương nặng nề sau bong bong dot-com. Cổ phiếu của 45 công ty này chỉ mang lại mức lợi nhuận trung bình 16% trong khoảng thời gian hai thập niên đó. Trong cùng kỳ, chỉ số S&P 500 tăng trưởng 284%.

Rổ cổ phiếu internet này bao gồm Amazon và Microsoft, cả hai đều là “con cưng” của thị trường ngày nay, cùng với Cisco Systems, khi đó là một trong những công ty lớn nhất trong chỉ số Nasdaq 100. Cổ phiếu của Cisco Systems, nhà sản xuất thiết bị mạng, giao dịch cao gấp 38 lần doanh thu vào đầu năm 2000. Tuy nhiên, Cisco có mức sinh lời 43% , trong khoảng thời gian từ đầu thế kỷ đến nay. Nếu loại bỏ cổ tức, mức sinh lời chỉ còn 0,4%

“Mức định giá là vấn đề quan trọng. Đầu tư vào các cổ phiếu tiếp xúc với công nghệ đang phát triển nhanh chóng chỉ hiệu quả nếu mức tăng trưởng chưa được phản ánh vào giá. Thật không may, trong thời kỳ hưng phấn, thị trường có xu hướng không chỉ định giá theo mức tăng trưởng tiềm năng, mà còn sự kỳ vọng quá mức”, Kai Wu, của Sparkline Capital, nói.

Tuy nhiên, đà tăng giá của cổ phiếu công nghệ trong năm nay có thể không mang bản chất bùng nổ và sụp đổ của bong bóng dot-com.

Các công ty công nghệ được hưởng lợi thực sự từ các ứng dụng AI. Hơn nữa, đây thường là những công ty có bảng cân đối kế toàn và dòng tiền mạnh mẽ.

Các công ty công nghệ cũng được hưởng lợi nhờ tiêu dùng ổn định ở Mỹ và khả năng Cục Dự trữ liên bang sắp kết thúc chiến dịch tăng lã suất.

Theo WSJ

Khánh Lan