Công an trẻ đột phá thủ tục hành dân

Cấp CMND nhanh chóng

Sáng 18.9, chúng tôi đến Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (PC13) - Công an TP.HCM. So với nhiều nơi khác, có lẽ đây là cơ quan có trụ sở tiếp dân tiện nghi và sang trọng nhất với phòng kính rộng lớn, thoáng mát, máy lạnh chạy êm ru cùng nước uống nóng lạnh miễn phí. Người đến làm thủ tục cấp, đổi chứng minh nhân dân (CMND) thong thả ngồi chờ trên những dãy ghế gỗ dài, kê ngang phòng.

Ông Minh, một người dân đến làm thủ tục đổi CMND, nói: "Phòng ốc như thế này thì ngồi lâu cũng đỡ ngán". Lúc này khoảng 9 giờ sáng, có hơn 20 người dân đang có mặt. Tại điểm lăn tay, thượng sĩ Nguyễn Trọng Hạnh cầm tay một nữ công dân, ấn các đầu ngón tay lên khuôn mực đen lấy dấu rồi đặt chúng lên giấy căn cước: "Duỗi tay ra, nhẹ nhàng thôi... Được rồi!". Nữ công dân xin cấp CMND là L.M.C, hiện làm kế toán cho một công ty may. Xong thủ tục lăn tay, chị C. bước ra bồn rửa đặt cuối phòng với đầy đủ nước, xà phòng để rửa tay và khăn lau sạch sẽ. Trung tá Đỗ Trọng Lực, Đội trưởng Đội CMND, nói: "Nếu là cấp CMND mới, người dân chỉ phải đợi 7 ngày, các trường hợp khác tối đa cũng chỉ 14 ngày. So với quy định chung, thời gian ở đây được kéo giảm 1/2".

Trong nhiều trường hợp người dân là người già, khuyết tật, đau bệnh đi lại khó khăn thì PC13 cử cán bộ đến tận nơi để làm thủ tục cấp CMND cho họ.

Thượng tá Nguyễn Văn Dung, quyền Trưởng phòng PC13-
Công an TP.HCM

Theo lãnh đạo PC13, việc cấp CMND được thực hiện tại công an các quận, huyện với thủ tục và thời gian tương tự. Tuy nhiên, nếu ai có nhu cầu thì PC13 vẫn giải quyết và có thể giải quyết nhanh.

Phục vụ tận nơi

Thượng tá Nguyễn Văn Dung, quyền Trưởng phòng PC13, kể có trường hợp một cụ già trên 70 tuổi ở Q.1 bị bệnh. Gia đình muốn đưa cụ vô bệnh viện để được chăm sóc theo chế độ bảo hiểm y tế nhưng cụ không có CMND. Gia đình mới làm đơn gấp gửi lên PC13. Sau khi tìm hiểu hoàn cảnh của cụ đúng như đơn trình bày, Đội CMND đã cử ngay cho cán bộ đến tận nhà cụ. Và chỉ sau 24 giờ, cụ già đã nhận được CMND.

Một cụ già khác ở tận Thủ Đức muốn hợp thức hóa chủ quyền nhà đất nhưng nay CMND đã hết hạn sử dụng trong khi việc đi lại của cụ gặp khó khăn. Qua đơn đề nghị, Đội CMND đã xác minh, kiểm tra thấy đúng tuổi tác, địa chỉ liền cử hai cán bộ xuống nhà, kiểm tra hộ khẩu thường trú, rồi tiến hành lăn tay, cấp CMND mới cho cụ.

Trung tá Lực kể rằng, những trường hợp cấp bách, người dân ở Củ Chi hay Bình Chánh cũng lên PC13 để đề nghị cấp CMND dù cho tại địa phương, họ cũng có thể nhờ công an huyện. Có một trường hợp "cấp bách" mà trung tá Lực nhớ được: Một phụ nữ muốn đi thăm con ở nước ngoài. Người con viết thư về, nói rằng mình sắp sinh con, muốn mẹ sang chơi và chăm con giùm. Chị muốn đi gấp nhưng CMND đã quá hạn, không thể làm được hộ chiếu. Theo quy định, việc cấp đổi CMND phải chờ nhưng xét hoàn cảnh của chị cùng lá thư người con gửi về, PC13 quyết định giải quyết nhanh, chỉ 48 giờ sau, chị đã có CMND để đi làm hộ chiếu.

Làm hộ chiếu..."tốc hành"

Không còn "hình sự", công an tiếp dân đã vui vẻ "tận tình hướng dẫn"
Ảnh: L.A.Đ

Trước đây, khi đến Phòng quản lý xuất nhập cảnh (PA18) - Công an TP.HCM, dễ bắt gặp cảnh chen lấn, chờ đợi, căng thẳng... và nhốn nháo của "cò" hộ chiếu. Chưa kể là thái độ "hình sự" của cán bộ công an ở đây. Còn nay, mọi chuyện đã thay đổi.

PA18 bây giờ là một điểm tiếp dân lịch sự, khang trang và cởi mở. Nơi làm việc của Trưởng phòng Nguyễn Văn Anh được bố trí ngay tầng trệt, kế bên phòng tiếp nhận hồ sơ. Ông luôn sẵn sàng tiếp, giải quyết mọi vướng mắc của dân mà họ không cần phải xin phép hay hẹn trước.

Chiều 17.9, ông Trần Vinh, một người dân ở Q.Tân Phú, vừa bước ra từ phòng làm việc của thượng tá Nguyễn Văn Anh nói với vợ: "Anh không nghĩ mình gặp được lãnh đạo phòng lại dễ như vậy". Ông Vinh "khoe" với chúng tôi: "Thủ tục làm hộ chiếu hiện nay rất đơn giản, chỉ cần khai thông tin theo mẫu, nộp 4 tấm ảnh, xuất trình CMND, thế là được cấp hộ chiếu có giá trị 10 năm".

Việc cấp hộ chiếu hiện nay đã giảm hơn 2/3 thủ tục. Về tờ khai theo mẫu, người dân có thể nhận trực tiếp tại PA18 (161 Nguyễn Du, Q.1) hoặc vào mục hướng dẫn thủ thục XNC trên trang web Báo Công an TP.HCM (congan.com.vn) để lấy mẫu. Tại trang web này, PA18 còn hướng dẫn rất cụ thể các thủ tục XNC cho công dân VN và người nước ngoài. Nếu trước đây, người dân phải khai 3 bản thì nay chỉ cần khai 1 bản.

Trước đây muốn đăng ký xe gắn máy phải kèm theo đủ thứ giấy tờ như hộ khẩu bản chính, bản sao, CMND, bằng lái, giấy chứng nhận bảo hiểm…, còn nay chỉ cần xuất trình CMND bản chính là xong! (Một người dân tên Lê Hữu tại Tổ đăng ký xe Công an Q.3)

Thượng tá Anh cho biết sau khi điền đầy đủ các thông tin trên tờ khai (không cần cơ quan nào xác nhận), người đề nghị cấp đổi hộ chiếu trực tiếp đến PA18 để nộp. Nếu không thích chụp hình tại đây thì có quyền mang theo 4 tấm ảnh đúng quy cách cùng với CMND bản chính. Sau 12 giờ kể từ khi nộp hồ sơ, người dân có thể sử dụng dịch vụ nhắn tin từ điện thoại di động hoặc gọi qua hộp thư thoại để biết tiến độ giải quyết hồ sơ của mình. Và chỉ trong thời hạn 8 ngày làm việc, PA18 sẽ xử lý hồ sơ, "nối mạng" với Cục Quản lý XNC - Bộ Công an để cấp hộ chiếu cho người dân.

Với những người dân vì lý do nào đó mà không có CMND cũng được cấp hộ chiếu nếu có đơn tường trình, trình bày rõ nguyên nhân, hoàn cảnh vì sao không có CMND, kèm theo đó là những giấy tờ liên quan cho thấy mình vốn là người dân ở TP.HCM. Đặc biệt, mọi công dân ở các tỉnh khác đang tạm trú tại TP.HCM, dù chỉ một ngày, cũng có quyền đề nghị cấp hộ chiếu tại PA18 - Công an TP.HCM, miễn là có giấy xác nhận tạm trú của công an phường.
Những ai vì công việc gấp cần ra nước ngoài, chỉ cần điền đơn theo mẫu thì sẽ được giải quyết "tốc hành" trong vòng 24 giờ mà không phải tốn thêm khoản lệ phí nào. Vì thủ tục nhanh gọn như vậy nên chỉ trong 6 tháng đầu năm 2008, TP.HCM đã có có hơn 120.000 người được cấp hộ chiếu, tăng hơn 76% so với cùng kỳ năm trước.

Đăng ký xe 15 phút

Những hình ảnh tập trung đăng ký xe như thế này đã là... dĩ vãng

Còn nhớ, trước đây người dân muốn đăng ký một chiếc xe thì phải lặn lội đến xếp hàng "rồng rắn" ở các điểm đăng ký thuộc sự quản lý của Phòng CSGT đường bộ (PC26) - Công an TP.HCM. Đó là các địa điểm nằm trong nội ô, một điểm phục vụ cho người dân của 7 - 8 quận, nên người dân ở huyện Cần Giờ phải lặn lội lên Q.1, người dân ở huyện Củ Chi phải đến Q.Bình Thạnh, hoặc người dân huyện Bình Chánh phải ra Q.5. Vì vậy, để đăng ký được một chiếc xe, người dân phải mất cả ngày, có khi 2 ngày nếu nhằm những lúc cao điểm như cận tết hay "chạy thuế"... Đó là chưa kể bao nhiêu phiền toái khác như chen lấn, xô đẩy, móc túi, bị "cò" xe chèo kéo... Còn giờ đây, sau khi thực hiện chủ trương chuyển việc đăng ký xe về cho công an các quận, huyện thì người dân thở phào. Ai ở quận nào đến trụ sở công an quận đó đăng ký. Một buổi chiều quan sát tại Tổ đăng ký xe Công an Q.3, chúng tôi ghi nhận chỉ trong vòng 15 phút, người dân đã có ngay biển số xe mới toanh cho xe lưu hành!

Mặc dù theo Ban giám đốc Công an TP.HCM, kết quả trên mới chỉ là bước đầu, còn rất nhiều việc phải làm, phải cải tiến, nhưng theo nhiều người dân, đã có những dấu hiệu cho thấy tư duy "hành chính cai trị" đang chuyển sang "hành chính phục vụ"!

Để biết kết quả xử lý hồ sơ xin cấp hộ chiếu bằng điện thoại di động, soạn tin nhắn với cấu trúc XNC - dấu cách - mã số truy cập (được in trên giấy biên nhận hồ sơ) gởi đến 8383, hoặc dùng điện thoại gọi đến hộp thư 1900561212, nhấn phím 9 sau đó nhập mã số truy cập rồi nhấn phím #. Người dân cũng có thể vào trang web Báo Công an TP.HCM để tra cứu kết quả.

Lê Anh Đủ - Nguyễn Lê Nguyên