Công chức Hải quan cần áp dụng đầy đủ quy định về xác định trị giá tính thuế

Vải nhập khẩu qua cảng Cát Lái TP.HCM. Ảnh: T.H

Trong thời gian gần đây, công chức hải quan tại một số chi cục hải quan thuộc Cục Hải quan TP.HCM lo lắng do bị áp lực bởi chỉ đạo của Tổng cục Hải quan tại công văn số 905/TCHQ-TXNK ngày 17/2/2017 hướng dẫn xác định trị giá hải quan. Trong quá trình theo dõi và quản lý việc triển khai thực hiện, Cục Hải quan TP.HCM nhận thấy một số công chức hải quan tại các chi cục đang hiểu chưa đúng chỉ đạo của cấp trên, xác định giá tính thuế theo nguyên tắc áp đặt, không xem xét đầy đủ những yếu tố do người khai hải quan giải trình, phần nào dẫn đến việc khiếu nại, khiếu kiện.

Trong một số trường hợp công chức tại các Chi cục Hải quan không thực hiện tham vấn đầy đủ với doanh nghiệp mà ra Quyết định ấn định thuế các lô hàng thịt gia súc, gia cầm, thủy hải sản đông lạnh, trong đó điều chỉnh bằng với mức giá tham chiếu do Tổng cục Hải quan ban hành hoặc nếu có thực hiện tham vấn với doanh nghiệp thì bác bỏ giá khai báo của doanh nghiệp với lý do: giá khai báo thấp hơn danh mục rủi ro và giá tham chiếu, trong quá trình tham vấn doanh nghiệp không giải trình hoặc giải trình không thuyết phục.

Một số trường hợp trên dẫn đến 2 vấn đề: Một là, lượng hồ sơ khiếu nại của doanh nghiệp đối với nhóm hàng thịt gia súc, gia cầm, thủy hải sản đông lạnh có chiều hướng tăng hơn trong năm 2017, gây bức xúc đối với doanh nghiệp. Hai là, gây cho dư luận sự hiểu nhầm rằng cơ quan Hải quan đang áp đặt trong quản lý, xác định trị giá tính thuế.

Hiện nay, một mặt, Cục Hải quan TP.HCM đang xem xét để giải quyết hồ sơ khiếu nại của các doanh nghiệp trên theo đúng quy định của pháp luật. Mặt khác, Cục Hải quan TP.HCM đã chỉ đạo chi cục hải quan nói chung và Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 nói riêng phải nghiêm túc nghiên cứu lại văn bản pháp luật về giá tính thuế để tổ chức thực hiện.

Trong đó, cần xem giá tham chiếu trong danh mục quản lý rủi ro chỉ là công cụ và căn cứ để giúp công chức hải quan xác định dấu hiệu nghi vấn tại khâu đăng ký tính thuế. Tại khâu tham vấn (hoặc Kiểm tra sau thông quan) không được sử dụng để điều chỉnh giá tính thuế, mà cần xem xét đầy đủ các yếu tố theo quy định và lắng nghe giải trình của doanh nghiệp để xác định trị giá tính thuế cho phù hợp. Những ý kiến cho rằng công chức hải quan buộc phải xác định giá tính thuế bằng với giá tham chiếu, bác bỏ giá khai báo, xác định giá tính thuế ngang bằng với giá tham chiếu theo chỉ đạo của cấp trên là không đúng quy định. Cục Hải quan TP HCM đã chấn chỉnh một số công chức hiểu chưa đúng về việc này.

Đối với doanh nghiệp, khi có dấu hiệu nghi vấn, yêu cầu đại diện hợp pháp của doanh nghiệp ghi thời gian đề nghị tham vấn. Từ ngày 01/9/2017 trở đi, những trường hợp công ty không đến làm việc, các Chi cục báo cáo danh sách công ty về Cục Hải quan TP.HCM để Cục Hải quan TP.HCM có công văn đôn đốc Giám đốc công ty phải chấp hành đúng hướng dẫn, quy định của pháp luật.

Theo quy định hiện hành về quản lý trị giá tính thuế, cơ quan Hải quan thực hiện tham vấn theo đúng trình tự các bước, có biên bản làm việc giữa 2 bên, đại diện doanh nghiệp phải có giấy ủy quyền của giám đốc công ty.

Đặc biệt, khi kết luận bác bỏ giá khai báo của doanh nghiệp, phải thể hiện cụ thể và đầy đủ tại phần kết luận các nội dung theo kết luận sau:

Nếu bác bỏ giá khai báo phải ghi rõ nguyên nhân do:

- Hồ sơ lô hàng không thỏa mãn điều kiện nào trong 4 điều kiện quy định tại Điều 6 Thông tư số 39/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015 của Bộ Tài chính;

- Hồ sơ có mâu thuẫn: chỉ rõ mâu thuẫn đó là gì;

- Có các khoản cộng và khoản trừ liên quan đến giá giao dịch mà doanh nghiệp không khai báo;

- Có khoản thanh toán gián tiếp liên quan đến hàng hóa mà doanh nghiệp không khai báo.

Từ nay trở đi, Cục Hải quan TP.HCM không chấp nhận hồ sơ do công chức hải quan kết luận tại biên bản làm việc: doanh nghiệp không giải trình hoặc giải trình không thuyết phục để bác bỏ trị giá khai báo nếu không nêu được bằng chứng cụ thể.

Về mức giá tính thuế, khi điều chỉnh theo các phương pháp tiếp theo phải đúng quy định của phương pháp hàng giống hệt, tương tự. Khi áp dụng phương pháp khấu trừ và tính toán phải do doanh nghiệp đề nghị và cần thực hiện đúng Điều 10 và Điều 11 Thông tư số 39/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015 của Bộ Tài Chính, tính toán hoặc khấu trừ trên cơ sở hồ sơ, tài liệu hợp pháp hợp lệ.

Trong thực tế, nếu mức giá tham chiếu không còn phù hợp, các đơn vị phải kịp thời báo cáo về Cục Hải quan TP HCM để tổng hợp, báo cáo Tổng cục Hải quan xem xét, sửa đổi bổ sung.

Nguyễn Quốc Toản (Cục HQ TP. HCM)