Công đoàn nỗ lực bảo vệ quyền lợi BHXH cho NLĐ

Để bảo vệ quyền lợi BHXH của NLĐ, Tổng LĐLĐVN sẽ kiến nghị với các cơ quan chức năng để có hướng dẫn cụ thể việc khởi kiện DN nợ BHXH kéo dài. Ảnh minh họa: HẢI NGUYỄN

Việc khởi kiện còn gặp khó

Theo BHXH Việt Nam, tính đến hết tháng 3.2019, tổng số nợ BHXH của các DN phải tính lãi trong toàn quốc là hơn 6.650 tỉ đồng. Nguyên nhân nợ đọng chủ yếu do tình hình sản xuất của các đơn vị đang gặp khó khăn; một số đơn vị có ý thức chấp hành chưa tốt quy định về đóng BHXH, BHYT, BHTN; số lượng đơn vị phá sản, giải thể, mất tích và chủ bỏ trốn còn cao; một số đơn vị còn tìm cách đối phó, trốn tránh, chiếm dụng tiền đóng của NLĐ sử dụng vào mục đích khác. Việc khởi kiện các DN trốn đóng BHXH được giao cho CĐ. Trong thời gian qua, mặc dù Tổng LĐLĐVN và BHXH Việt Nam đã tích cực phối hợp triển khai, nhưng quá trình thực hiện gặp rất nhiều khó khăn.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh cho biết, BHXH Việt Nam coi việc xử lý hình sự là biện pháp cuối cùng để xử lý các đơn vị nợ đọng BHXH nhằm bảo vệ quyền lợi cho NLĐ. Tuy nhiên, việc khởi kiện các DN nợ BHXH đang gặp nhiều khó khăn. Cho nên đến thời điểm hiện nay, tòa gần như chưa thụ lý đơn nào.

Trao đổi với PV Báo Lao Động, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN Ngọ Duy Hiểu chia sẻ: “Việc khởi kiện DN nợ BHXH còn gặp khó khăn. Mặc dù các cấp CĐ đã có nhiều nỗ lực trong việc khởi kiện DN nợ đọng BHXH, nhưng từ phản hồi của tòa án, chúng tôi rất tiếc vì có nhiều vụ việc đến nay chưa được các cấp tòa án thụ lý do quy định của pháp luật hiện còn nhiều mâu thuẫn, chồng chéo. Trên thực tế, có 4 đạo luật điều chỉnh về việc khởi kiện DN nợ BHXH đó là Bộ luật Tố tụng Dân sự, Bộ luật Lao động, Luật BHXH và Luật CĐ thì lại còn có những điểm khác nhau. Mỗi luật lại quy định quyền khởi kiện của các cấp CĐ khác nhau. Có luật quy định CĐ cấp trên cơ sở; có luật quy định là CĐ cơ sở; có luật chỉ quy định chung là CĐ; có luật lại coi đây là tranh chấp về quyền thì 2 bên phải hòa giải, nếu không thống nhất hòa giải được mới khởi kiện…

Ngoài ra, phía tòa án cho rằng, việc CĐ khởi kiện DN nợ BHXH cần có sự ủy quyền của NLĐ cho CĐCS, hoặc CĐ cấp trên trực tiếp cơ sở. Nhưng ở góc độ bảo vệ quyền lợi của NLĐ, chúng tôi cho rằng, CĐ là đại diện đương nhiên của NLĐ theo quy định tại Điều 10 Hiến pháp 2013, do đó việc NLĐ phải ủy quyền là không cần thiết. Bởi thực tế cho thấy, có những DN có hàng chục nghìn NLĐ, thậm chí lên tới 70.000 NLĐ, giả sử DN này nợ BHXH mà yêu cầu CĐ phải có ủy quyền (có công chứng hoặc chứng thực chữ ký của NLĐ ủy quyền) là rất là khó khăn và không thể thực hiện được”.

Sẽ có 50 luật sư bảo vệ quyền lợi BHXH cho NLĐ

Trong những năm qua, tổ chức CĐ Việt Nam đã luôn chủ động trong việc tham gia, góp ý kiến xây dựng và triển khai thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT, Luật Việc làm; huy động và phối hợp nhiều nguồn lực khác nhau để cùng thực hiện việc tuyên truyền, phổ biến; tham gia thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật BHXH, BHYT, BHTN để đoàn viên, NLĐ tham gia BHXH, BHYT, BHTN được hưởng đúng, đủ, kịp thời chế độ, quyền lợi của mình.

Và để NLĐ có thể tự bảo vệ quyền và lợi ích về BHXH, BHYT, BHTN cũng như thực hiện đúng các nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật, trong thời gian tới, các cấp CĐ sẽ thường xuyên cập nhật các tài liệu tuyên truyền về BHXH, BHYT, BHTN để cung cấp cho CĐ cơ sở và NLĐ. Đặc biệt, Tổng LĐLĐVN tiếp tục chỉ đạo các CĐ cơ sở quan tâm tập hợp, phản ánh các ý kiến của NLĐ về những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT, Luật Việc làm; kịp thời kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, hướng dẫn cho phù hợp với thực tế.

“Để việc khởi kiện DN nợ BHXH được diễn ra thuận lợi, trong thời gian tới, Tổng LĐLĐVN sẽ làm việc với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tòa án Nhân dân Tối cao, Bộ LĐTBXH, BHXH Việt Nam để tìm ra giải pháp, điều chỉnh, những vướng mắc hiện nay; có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc CĐ đại diện NLĐ khởi kiện chủ DN nợ BHXH, để các cấp CĐ khi chuyển hồ sơ sang, tòa án sẽ tiếp nhận và các cơ quan tiến hành khởi tố hình sự đối với DN nợ BHXH. Tổng LĐLĐVN sẽ giao cho CĐ cấp trên cơ sở để khởi kiện DN nợ BHXH. Tổng LĐLĐVN cũng đang có đề án xây dựng lực lượng luật sư CĐ để chuyên xử lý những vụ việc liên quan đến pháp luật LĐ (đến năm 2023 sẽ có 50 luật sư). Chúng tôi tin rằng với chất lượng luật sư được đào tạo bài bản kèm với sự giúp sức của tổ tư vấn cũng như quy định giao thẩm quyền khởi kiện cho CĐ cấp trên thì CĐ hoàn toàn có thể khởi kiện đòi quyền lợi cho NLĐ và đảm bảo được sự “an toàn” cho chủ tịch CĐ cơ sở” - Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN Ngọ Duy Hiểu cho biết.

HÀ ANH - NAM DƯƠNG