Cộng đồng phải cùng chung tay bảo tồn văn hóa

Đó là quan điểm được nhiều chuyên gia nghiên cứu văn hóa cũng như lãnh đạo từ Trung ương đến địa phương nhấn mạnh tại Hội nghị đánh giá và tuyên dương công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa (DSVH) Hội An và Mỹ Sơn vừa được tỉnh Quảng Nam phối hợp tổ chức cùng Bộ VH-TT&DL.

Bà Trịnh Thị Thủy - Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL trao tặng Bằng khen của Chủ tịch nước cho 13 nghệ nhân ưu tú của tỉnh Quảng Nam.

Theo ông Nguyễn Thanh Hồng - Giám đốc Sở VH-TT&DL Quảng Nam, từ năm 1999 đến nay, TP Hội An đã thực hiện tu bổ 459 di tích với số tiền hơn 182 tỷ đồng. Đặc biệt, UBND tỉnh Quảng Nam đã phê duyệt Dự án đầu tư tu bổ khẩn cấp các di tích có nguy cơ sụp đổ thuộc DSVH thế giới Hội An. Theo đó, hiện đã có 72 di tích tại Đô thị cổ được tu bổ khẩn cấp, với tổng kinh phí hơn 36 tỷ đồng; trong đó, nguồn vốn ngân sách hơn 26 tỷ và nguồn vốn đóng góp của các chủ di tích hơn 10 tỷ đồng. Ngoài ra, để tăng cường tính bền vững cho di tích kiến trúc gỗ, những năm qua tỉnh đã thực hiện dự án phòng trù côn trùng hại gỗ trong khu Phố cổ Hội An cho 1.521 di tích với kinh phí 14,9 tỷ đồng và 31 di tích vùng ven 2,04 tỷ đồng.

Đối với Khu đền tháp Mỹ Sơn, trong 20 năm qua, các cấp chính quyền cũng đã tổ chức tu bổ 11 tháp Chăm và 6 hạng mục hỗ trợ cho công tác bảo tồn di tích, với tổng kinh phí hơn 166 tỷ đồng; trong đó, nguồn tài trợ nước ngoài hơn 130 tỷ đồng. Công tác trùng tu bảo quản được quan tâm nên toàn bộ hệ thống đền tháp, nhà cổ và hệ sinh thái đều được bảo tồn nguyên vẹn góp phần tạo nên sức hấp dẫn thu hút khách tham quan. Cùng với việc bảo tồn di sản văn hóa vật thể, nhiều loại hình văn hóa phi vật thể đa dạng tại Hội An, Mỹ Sơn cũng được phục hồi và phát huy giá trị góp phần thúc đẩy kinh tế xã hội địa phương phát triển nhanh và bền vững…

Ông Lê Trung Cường - Phó Chủ tịch UBND H. Duy Xuyên cho biết, qua 20 năm được vinh danh di sản thế giới, công tác quản lý, bảo tồn Mỹ Sơn đã đạt được những kết quả hết sức quan trọng. Công tác phát huy giá trị di sản với những sản phẩm du lịch được định hình đã khẳng định thương hiệu, điểm đến di sản Mỹ Sơn trên bản đồ du lịch Quảng Nam và miền Trung Việt Nam, góp sức lan tỏa đến vùng phụ cận xung quanh. Bộ mặt Mỹ Sơn ngày một thay đổi, đời sống cộng đồng từng bước được nâng lên, người dân ngày càng gắn trách nhiệm với di sản. Đó là thành tựu mà UBND H. Duy Xuyên trong nhiều năm qua đã triển khai đồng bộ một số giải pháp như làm tốt công tác tuyên truyền, vận động người dân địa phương; đẩy mạnh công tác giáo dục di sản trong học đường; tuyên truyền giá trị của Mỹ Sơn cũng như các chính sách pháp luật liên quan đến người dân và du khách; gắn trách nhiệm, chia sẻ quyền lợi với cộng đồng địa phương. Các đề án bảo vệ, bảo tồn hệ sinh thái và cảnh quan di tích lịch sử văn hóa Mỹ Sơn được chú trọng, góp phần nâng cao nhận thức cho người dân chung tay giữ gìn màu xanh Mỹ Sơn. Bên cạnh đó, trong những năm qua, diện tích rừng tự nhiên được phục hồi tạo không gian cho di tích góp phần hình thành và phát triển các loại hình làng du lich cộng đồng Homestay. Để công tác bảo tồn di tích, kết hợp phát triển du lịch hiệu quả, lãnh đạo các cấp đã củng cố lại Ban quản lý làng, xây dựng thương hiệu sản phẩm địa phương như dầu chổi Mỹ Sơn, các làng nghề truyền thống. Qua đó, góp phần tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương, vừa phát triển đa dạng sản phẩm dịch vụ trong khu di tích.

Ông Michael Croft - Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam nói rằng, rất may mắn khi được làm việc tại một quốc gia có hiểu biết rõ về giá trị UNESCO như Việt Nam. Ông cũng đánh giá cao những nỗ lực của các cấp chính quyền, các chuyên gia đã cũng hành động vì những giá trị văn hóa đáng tự hào. Song, để hiệu quả được cao hơn, giá trị văn hóa mãi được bảo tồn và lưu giữ cẩn thận nhất vẫn cần sự chung tay của mỗi con dân đất Việt. "Trong thời gian đến, UNESCO sẽ có những can thiệp sâu mang tính tham vọng nhiều hơn để bảo vệ các di tích tại Việt Nam. Bởi các di sản văn hóa có thể đóng vai trò quan trọng trong công cuộc phát triển bền vững. Tiếp tục huy động sự hợp tác của cộng đồng quốc tế nhằm gìn giữ và phát huy giá trị của các di sản thế giới; kêu gọi nỗ lực chung từ nhiều quốc gia hướng tới mục tiêu chung, mọi người đã giúp làm sống lại ý nghĩa và mục tiêu đích thực của Công ước của UNESCO về Di sản thế giới, đó chính là vì hòa bình" - ông Michael Croft nói…

Nhân dịp này, thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, bà Trịnh Thị Thủy - Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL đã trao tặng Bằng khen của Chủ tịch nước cho 13 nghệ nhân ưu tú của tỉnh Quảng Nam có đóng góp trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị Đô thị cổ Hội An, Khu đền tháp Mỹ Sơn và Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm. Ngoài ra, 5 tập thể và 6 cá nhân cũng được Bộ trưởng Bộ Ngoại giao tặng Bằng khen; 549 cá nhân và 128 tập thể được nhận Bằng khen, thư cảm ơn và quà lưu niệm của UBND tỉnh Quảng Nam.

LÊ VƯƠNG