Công nghệ 5G - trợ thủ đắc lực cho các y, bác sĩ trong công tác khám chữa bệnh

Có điều gì đó không hay xảy ra với cậu bé Terrance, con trai của chị Shanice. Cậu bé đang dần mất đi ý thức, tay chân co giật, mắt trợn ngược. Terrance có tiền sử bệnh tiểu đường và dị ứng với penicillin. Cậu bé cần được trợ giúp y tế ngay lập tức.

Nhận được cuộc gọi từ chị Shanice, trung tâm cấp cứu 911 lập tức điều ngay một chiếc xe cứu thương được cá nhân hóa cho Terrance. Khi bệnh nhân được chuyển lên xe cứu thương, thiết bị y tế trên xe ngay lập tức gửi tình trạng của Terrance đến bệnh viện, để bác sĩ tại đây chuẩn bị tất cả những gì cần thiết nhất cho Terrance khi cậu bé được đưa tới. Và khi xe cứu thương đến, các bác sĩ đã sẵn sàng bởi họ đã biết chính xác những gì cần làm để cứu tính mạng cậu bé.

Trường hợp cấp cứu của Shanice là một tình huống giả định, nhưng nó quá phổ biến. Với sự trợ giúp của 5G với khả năng chuyển được các tệp thông tin y tế lớn từ xa, là một nhân tố quan trọng giúp cứu sống tính mạng bệnh nhân bởi hầu như nhiều trường hợp cấp cứu, “thời gian là vàng”. “Trong tình huống dù chỉ là sớm vài phút, cũng có thể hoàn toàn thay đổi việc cứu tính mạng của một người, đặc biệt trong việc ngăn ngừa các tổn thương thần kinh.

Trước đây, phải chờ bệnh nhân đến bệnh viện, làm các bước kiểm tra sau đó các bác sĩ mới đưa ra y lệnh. “Khi nói đến các trường hợp cấp cứu, thời gian tính bằng giây cũng có thể gây ra sự khác biệt giữa tổn thương não và phục hồi hoàn toàn, giữa tê liệt và khả năng điều trị vật lý trị liệu để hồi phục, thậm chí giữa sống và chết” - bác sĩ Scott D. Boden tại Trung tâm chăm sóc sức khỏe Emory ở Atlanta nói.

Dịch vụ chăm sóc sức khỏe từ xa gia tăng do dịch Covid-19

Chăm sóc sức khỏe từ xa (Telehealth)

Khi bạn không thể đến cơ sở y tế hoặc muốn tránh đám đông trong phòng cấp cứu, 5G có thể trở thành chìa khóa để điều trị. Mặc dù có thể chăm sóc sức khỏe từ xa với 4G LTE, nhưng 5G có thể liên kết hàng nghìn thiết bị mà không làm chậm kết nối, giúp quá trình theo dõi tình trạng bệnh nhân theo thời gian thực.

Các tiện ích như thiết bị đeo, cấy ghép y tế, máy theo dõi chăm sóc người già và thậm chí cả bàn chải đánh răng cũng có thể tìm kiếm các triệu chứng và phát hiện nhiễm virus để cung cấp thông tin đó cho bác sĩ.

Không chỉ có các cộng đồng biệt lập cần chăm sóc sức khỏe từ xa. Giờ đây, thế giới đang chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng của telehealth ở khắp mọi nơi do dịch bệnh Covid-19, các bác sĩ thông qua các cuộc gọi video để chẩn đoán bệnh và kê đơn thuốc.

Bệnh viện thông minh

Từ những người tiếp nhận thông tin ban đầu, bệnh viện thông minh sẽ là bước tiếp theo trong việc hỗ trợ bác sĩ và bệnh nhân. Công ty AT&T đã cài đặt mạng 5G tại Trung tâm y tế Đại học Rush cách đây hơn một năm với mục tiêu tạo ra một trong những tòa nhà thông minh nhất thế giới. “Mọi thứ đều có thể được kết nối bên trong bệnh viện, chẳng hạn như tủ thuốc chỉ mở cho người dùng đã đăng ký và theo dõi “đường đi” của thuốc, các thiết bị như bình oxy, máy thở được gắn thẻ định vị…”- ông Katibeh, Giám đốc Marketing của AT&T nói.

Bệnh viện thông minh sẽ tự nhận biết, tương tác và dự đoán. Mọi thứ sẽ được kết nối với nhau từ khi bạn đến bãi đậu xe, nhiệt độ cơ thể sẽ được quét, các thiết bị sẽ “nói chuyện” với nhau, thông báo sẽ được gửi đến bệnh nhân và bác sĩ. Khi nhân viên y tế bước vào phòng bệnh nhân, máy quét sẽ đọc ID của họ và chiếu tên và chuyên môn của họ lên màn hình. Các bệnh viện 5G có thể gửi thông báo cho các y tá và bác sĩ để chăm sóc bệnh nhân. Bệnh viện thông minh cũng sẽ biết tất cả nhân viên y tế đang ở đâu trong bệnh viện mọi lúc, mà không cần phải gọi cho họ.

Ngoài ra, một số khu vực của bệnh viện cũng có thể được giới hạn cho nhân viên y tế chuyên ngành. Với việc sử dụng máy quay camera cảm biến, cánh cửa chỉ mở cho những người dùng đã được đăng ký cho những trường hợp chuyên biệt bằng nhận diện khuôn mặt. Trong thời kỳ dịch Covid-19, điều này cũng hữu ích trong việc làm giảm sự lây lan của virus, thay vì chạm vào các vật như tay nắm cửa, nút bấm thang máy… cánh cửa sẽ tự động mở khi nó nhận diện được đúng đối tượng được phép ra vào.

Tương tác thực tế (AR)

Một lĩnh vực khác có thể được chuyển đổi bằng kết nối 5G là hình ảnh bên trong, như siêu âm, chụp X-quang và MRI. Đây là những yếu tố rất quan trọng để giúp các bác sĩ biết điều gì đang diễn ra bên trong cơ thể bệnh nhân, tuy nhiên, các tệp dữ liệu kết quả xét nghiệm lại rất lớn. Ngày nay, có thể mất ít nhất một phút hoặc nhiều hơn để tải những kết quả này vào hồ sơ chăm sóc sức khỏe kỹ thuật số hoặc chia sẻ với các bộ phận khác.

Tuy nhiên, 5G cho phép các kỹ thuật viên tải lên các tệp dữ liệu lớn và được các nhân viên y tế tải xuống trong vài giây. Điều này có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong việc cứu chữa bệnh nhân, thậm chí là khác biệt giữa sống và chết. “Chẳng hạn như về “giờ vàng” cho một bệnh nhân đột quỵ. Một bệnh nhân đau tim, tắc nghẽn mạch máu…” - chuyên gia Maggie Hallbach thuộc nhóm nghiên cứu của Verizon cài đặt 5G cho Trung tâm đổi mới chăm sóc sức khỏe Emory nói.

Tác động của việc này là các bác sĩ sẽ có thể so sánh hình ảnh chiếu chụp của bệnh nhân với hàng trăm nghìn hình ảnh khác bằng cách sử dụng các đơn vị hình ảnh di động. Trong vài giây, họ sẽ có “chẩn đoán có khả năng được gửi đến chuyên gia tư vấn đang đứng cạnh bệnh nhân” - chuyên gia Unden-Farboud của Gartner nói.

Đại dịch có thể làm tăng nhu cầu tương tác thực tế. Các bác sĩ có thể học cách thực hiện phẫu thuật mà không cần phải đứng bên cạnh theo dõi trong suốt quá trình. Dự đoán, trong hai năm tới, có thể việc học phẫu thuật hầu hết sẽ được thực hiện thông qua thực tế ảo. Tương tác thực tế sẽ có một vị trí quan trọng trong trường y để thay thế cho học giải phẫu thực, nhờ đó, sinh viên có thể thực hiện phẫu thuật không giới hạn số lần bằng các kỹ thuật khác nhau.

Robot phẫu thuật

Xu hướng của chăm sóc y tế trong tương lai là robot phẫu thuật. 5G sẽ đóng vai trò quan trọng đưa xu hướng này nhanh chóng áp dụng vào thực tế. “Nếu bạn đang trong ca phẫu thuật não, bạn sẽ muốn độ trễ chỉ là dưới 10/1000 giây… nhanh như đầu óc bạn xử lý thực tế. Bạn muốn robot phẫu thuật đáp ứng được thời gian thực cùng với các bác sĩ phẫu thuật thực tế đang ở cách xa đó hàng chục hoặc hàng trăm dặm. 5G có thể giữ độ trễ mà “hoàn toàn không có sự khác biệt đối với bác sĩ đang ở trong phòng phẫu thuật cho bệnh nhân, hoặc đang ở cách đó hàng chục hoặc hàng trăm dặm” - ông Katibeh nói.

Robot phẫu thuật hỗ trợ từ xa với 5G đã được trình diễn tại Đại hội Thế giới Di động năm ngoái tại Barcelona. Bác sĩ Antonio de Lacy, Trưởng khoa phẫu thuật đường tiêu hóa tại Bệnh viện Barcelona, đã đưa ra những chỉ dẫn trực tiếp cho đội ngũ y tế của mình ở phía bên kia của thành phố - trong thời gian thực mà không có bất kỳ độ trễ nào, ông đã vẽ sơ đồ qua video chỉ cho cộng sự chính xác nơi để mở đường mổ.

Nguyễn Hà