COP28: Kỳ vọng tăng gấp 3 sản lượng năng lượng tái tạo; 450 triệu USD dành cho hỗ trợ cắt giảm khí methane

COP28: Thông qua mục tiêu tăng gấp 3 sản lượng năng lượng tái tạo và tăng gấp đôi hiệu quả sử dụng năng lượng trên toàn thế giới vào năm 2030. (Nguồn: Bloomberg)

Ngày 1/12, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cho biết hơn 110 quốc gia đã bày tỏ kỳ vọng Hội nghị lần thứ 28 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc (LHQ) về biến đổi khí hậu (COP28) đang diễn ra tại Dubai (Các tiểu vương quốc Arab thống nhất - UAE) sẽ là dịp để thông qua mục tiêu tăng gấp 3 sản lượng năng lượng tái tạo và tăng gấp đôi hiệu quả sử dụng năng lượng trên toàn thế giới vào năm 2030.

Liên minh châu Âu (EU) lần đầu tiên kêu gọi cộng đồng quốc tế thực hiện mục tiêu mới này hồi đầu năm nay. Điều này sau đó đã lần lượt được chủ nhà COP28 là UAE, Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) và Nhóm 20 nền kinh tế phát triển và đang nổi hàng đầu thế giới (G20) đề cập. Các báo cáo hiện nay cho thấy chỉ riêng các quốc gia G20 đã "đóng góp" gần 80% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu.

Phát biểu với các nhà lãnh đạo tại COP28, bà Von der Leyen nhấn mạnh "thật tuyệt vời" khi hơn 110 quốc gia đã tán thành mục tiêu nêu trên. Theo bà, giờ đã tới lúc "đưa những mục tiêu này vào tuyên bố chung của COP, bởi điều này sẽ gửi một thông điệp mạnh mẽ tới các nhà đầu tư, cũng như người tiêu dùng” trên toàn thế giới.

Các cuộc thảo luận về mục tiêu năng lượng tái tạo được tiến hành riêng biệt tại COP28, nhưng có liên quan đến việc liệu tuyên bố chung của COP28 có đạt được cam kết rằng các quốc gia sẽ giảm dần - hoặc loại bỏ dần - tất cả nhiên liệu hóa thạch hay không.

Hồi tháng 9 vừa qua, các quốc gia G20 cam kết “khuyến khích nỗ lực” hướng tới tăng gấp 3 lần năng lực sản xuất năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, tuyên bố kết thúc hội nghị của họ vẫn "lặng thinh" về tương lai của nhiên liệu hóa thạch - nguyên nhân gây ra phần lớn lượng khí thải nhà kính.

Hiện tất cả các giải pháp đáng tin cậy để đạt được mục tiêu trung hòa carbon toàn cầu vào giữa thế kỷ này đều phụ thuộc vào việc tăng quy mô lớn năng lượng gió, Mặt Trời, thủy điện và các năng lượng tái tạo khác như sinh khối, để thay thế nhu cầu về dầu, khí đốt và than đang "nung nóng" Trái Đất. Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) đánh giá đây là "đòn bẩy quan trọng nhất" để giảm ô nhiễm carbon do đốt nhiên liệu hóa thạch và hạn chế mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu ở ngưỡng đầy tham vọng của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu là 1,5 độ C so với thời kỳ tiền Cách mạng Công nghiệp.

Các báo cáo mới nhất cho thấy thế giới đã đạt tiến bộ trong việc sử dụng năng lượng tái tạo. Trong giai đoạn từ năm 2015 đến 2022, sản lượng năng lượng tái tạo của toàn cầu tăng trung bình 11% mỗi năm.

Trong bối cảnh giá dầu tăng vọt và tình trạng mất an ninh năng lượng liên quan tình hình xung đột tại Ukraine, IEA dự báo mức tăng trưởng chưa từng có khoảng 30% vào năm 2023.

Không phải tất cả các quốc gia sẽ phải thực hiện những nỗ lực giống nhau để cắt giảm lượng khí thải. Trong 57 quốc gia mà tổ chức tư vấn chiến lược Ember tiến hành phân tích, có hơn 50% đang trên đà đạt hoặc vượt mục tiêu năm 2030. Tuy nhiên, các nước phát thải lớn như Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc và UAE vẫn còn nhiều điều cần cải thiện.

Tiếp theo đó ngày 2/12, cũng tại COP 28, các quỹ từ thiện cũng có kế hoạch dành 450 triệu USD hỗ trợ các nỗ lực cắt giảm khí methane - loại khí thải gây hiệu ứng nhà kính lớn thứ 2 hiện nay và theo đó đã trở thành một trọng tâm mới trong đàm phán về khí hậu toàn cầu.

Các tổ chức từ thiện, trong đó có Quỹ Trái Đất Bezos, Quỹ từ thiện Bloomberg và Quỹ vì khí hậu Sequoia, bày tỏ kỳ vọng rằng sự hỗ trợ này sẽ giúp đẩy nhanh quá trình giảm phát thải khí methane và các khí thải gây hiệu ứng nhà kính khác.

Thông báo của nhóm các tổ chức từ thiện trên được đưa ra trong bối cảnh Mỹ, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và Trung Quốc đang chuẩn bị đưa ra một số thông báo tại COP28 về việc huy động thêm nguồn lực tài chính để giải quyết vấn đề khí methane, trong khi các quốc gia tiến tới các mục tiêu mới nhằm hạn chế khí thải.

Theo giới chuyên gia về khí hậu, việc đưa các nỗ lực cắt giảm khí methane vào một thỏa thuận cấp cao có tính ràng buộc về mặt pháp lý là ưu tiên hàng đầu. Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng khí methane có thể gây gia tăng nhiệt độ Trái Đất mạnh hơn so với CO2. Ngoài ra, methane cũng tan biến trong khí quyển chỉ sau vài năm, trong khi CO2 có thể tồn tại nhiều thập kỷ. Do đó, việc hạn chế lượng khí thải methane có thể tác động ngay lập tức đối với việc hạn chế biến đổi khí hậu. Loại khí này được sinh ra từ nhiều nguồn khác nhau, trong đó có hoạt động khai thác dầu mỏ và sản xuất khí đốt, nông nghiệp, bãi chôn lấp và chất thải thực phẩm.

Thủ tướng Barbados Mia Amor Mottley cho biết: “Với thời gian ngắn ngủi, chúng ta phải khôn khéo và quyết đoán trong giải pháp kiềm chế mức tăng nhiệt độ Trái Đất ở ngưỡng 1,5 độ C. Biện pháp khôn khéo nhất cho tất cả các bên là cam kết chấm dứt tình trạng phát thải khí methane ngay bây giờ và khẩn trương kiểm soát phát thải của tất cả các chất siêu ô nhiễm khác”.

Theo Cam kết cắt giảm khí methane toàn cầu do Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) dẫn đầu năm 2021, hơn 150 quốc gia đã nhất trí tới năm 2023 sẽ cắt giảm lượng khí thải methane 30% so với mức ghi nhận trong năm 2020. Tuy nhiên, chỉ có một số ít thông báo chi tiết cách thức thực hiện mục tiêu này.

Công ty nghiên cứu Kayrros - đơn vị chuyên theo dõi lượng khí thải methane - ngày 1/12 cho biết bất chấp các cam kết nêu trên, lượng khí thải methane hiện chưa được cải thiện. Tại một số khu vực, nồng độ khí methane thậm chí còn tăng lên. Giám đốc điều hành của Kayrros - ông Antoine Rostand cho biết: “Chúng tôi đã kêu gọi cấm hoàn toàn các nguồn siêu phát thải khí methane. Việc cắt giảm nhanh chóng lượng khí thải methane từ nhiên liệu hóa thạch có thể giúp giảm 0,1 độ C trong mức tăng nhiệt độ toàn cầu vào giữa thế kỷ này".

Minh Hòa (tổng hợp)