Củ cải bản Phạt Chỉ
Bản Phạt Chỉ, xã Đồng Văn, huyện Bình Liêu, vào mùa thu hay mùa đông (khoảng từ cuối tháng 8 năm trước đến hết tháng 4 năm sau) hầu như chìm trong sương mù, gợi cho ta nghĩ tới những vùng đất du lịch thơ mộng như Sa Pa, Tam Đảo... Tuy nhiên, Phạt Chỉ còn một điều hấp dẫn nữa, đó là các món ăn ngon do người Dao chế biến, trong đó có món ăn từ củ cải.
Củ cải Phạt Chỉ được thu gom tại HTX Phát triển xanh.
Ở Phạt Chỉ có tuyến đường biên giới và Điểm cột mốc 1327 được nhiều du khách tìm đến. Hằng năm, Phạt Chỉ có 9 tháng mù sương và cũng chính điều này đã tạo sự hứng thú đối với nhiều du khách. Khi đến Phạt Chỉ, khách du lịch đa phần đều đến thăm Homestay A Dào nằm ở trung tâm của bản, từ đây có thể thấy được dãy Quảng Nam Châu, có độ cao 1.507m so với mực nước biển.
100% dân Phạt Chỉ là người Dao và đương nhiên chủ Homestay A Dào cũng vậy. Khách đến Homestay A Dào sẽ được thưởng thức những món ăn do chính người Dao chế biến, xem tận mắt cách tráng phở và xay thóc bằng cối xay đất của người Dao. Điều khiến nhiều du khách khó quên đó là thưởng thức món củ cải thái mỏng, phơi ngoài trời nắng trên mái ngói âm dương hoặc trên gác bếp rồi xào với thịt lợn bản. Vị đặc trưng của củ cải hòa với vị ngọt của thịt lợn bản thật tuyệt vời. Nhiều khách ăn xong không quên mua vài ba cân mang về để người nhà mình cùng thưởng thức.
Củ cải Phạt Chỉ hiện nay được HTX Phát triển xanh, một doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn huyện Bình Liêu bán tại các hội chợ OCOP và các lễ hội, hội chợ khác trên địa bàn tỉnh. Bản Phạt Chỉ hiện có 39 hộ dân tham gia trồng củ cải trên diện tích khoảng 1ha, hằng năm cho năng suất 40 tấn củ.
Củ cải khô Bình Liêu được bày bán ở hội chợ OCOP hằng năm của tỉnh. Ảnh: La Lành (Trung tâm TT-VH Bình Liêu)
Anh Dường A Tài, một trong những người trồng nhiều củ cải ở bản Phạt Chỉ, cho biết: Củ cải Phạt Chỉ trồng trên đồi cao, đất tơi xốp lại thường xuyên được giữ ẩm bằng sương trời, do vậy, không cần phải bón tăng trọng vẫn đạt từ 0,5-2kg/củ và có màu trắng đặc trưng, khác với củ cải trồng ở những vùng đất khác. Củ cải Phạt Chỉ được chế biến ăn khi còn tươi hoặc thái nhỏ làm sợi khô hay củ cải muối mặn đều có vị ngon riêng. Thế nhưng củ cải khô là dễ chế biến và được nhiều du khách ưa thích hơn cả.
Để chế biến củ cải khô, người ta rửa sạch rồi thái bản bằng 2 đốt ngón tay đem phơi ngoài nắng. Sau khi phơi 1 nắng, củ cải được vò muối đem ủ sau đó phơi tiếp từ 2 đến 3 nắng. Củ cải khô có màu vàng đạt đến độ giòn, khi đó đem chế biến với thịt lợn bản thành món ăn được nhiều người ưa thích. Ngày nay, củ cải thường được sấy khoảng 4 tiếng bằng máy, sau đó đem ủ 2 đêm rồi lại tiếp tục cho vào máy sấy khô 4 tiếng. Trung bình cứ 12kg củ cải tươi sẽ được 1kg củ cải khô, giá bán khoảng 90.000 đồng/kg.
