Cuộc chiến văn hóa tại World Cup 2022

Qatar đang chuẩn bị cho một kỳ World Cup không giống bất kỳ sự kiện toàn cầu nào trước đó. Một lượng người hâm mộ chiếm 2/3 dân số của nước này sẽ đổ về thủ đô có văn hóa khác biệt so với phương Tây, theo Wall Street Journal.

Sự kiện hoành tráng trị giá hàng tỷ USD này sẽ là World Cup đầu tiên ở Trung Đông, cũng như ở một quốc gia Hồi giáo. Bên cạnh đó, đây cũng là giải đầu tiên được tổ chức trong và xung quanh một thành phố duy nhất - Doha.

Hãng hàng không quốc gia của Qatar đang sắp xếp lại những đường bay trên toàn cầu của họ để đáp ứng nhu cầu của người hâm mộ.

Các nhà ở tạm thời đang mọc lên từ sa mạc và nhiều tàu du lịch đã được trưng dụng để phục vụ du khách. Quốc gia hạn chế chặt chẽ đồ uống có cồn này cũng đang thiết lập các khu vực uống rượu ngoài trời.

Mùa World Cup khác biệt

Qatar đã làm dấy lên nhiều tranh cãi xoay quanh sự kiện này kể từ khi giành được quyền đăng cai vào tháng 12/2010. Đầu tiên, họ bị cáo buộc đã giành quyền đăng cai bằng việc hối lộ ban lãnh đạo FIFA. Tuy nhiên, cả FIFA và Qatar đều đã phủ nhận cáo buộc.

Sau đó, những thông tin tiêu cực về điều kiện làm việc của lao động nhập cư trong khi xây dựng cơ sở hạ tầng cho World Cup cũng đã xuất hiện.

Hình ảnh ngôi sao bóng đá Luis Súarez bên ngoài một tòa nhà ở Doha. Ảnh: Reuters.

Một báo cáo cho thấy công nhân nhập cư xây dựng các sân vận động World Cup ở Qatar phải đối mặt với điều kiện lao động tồi tệ, trong đó có việc bị bóc lột và không được trả lương, theo Guardian.

Bên cạnh đó, các cầu thủ và nhà hoạt động đã lên án lệnh cấm người đồng tính của Qatar.

Khalid Salman, đại sứ World Cup của Qatar, đối mặt làn sóng chỉ trích vì bình luận của ông về người đồng tính. Trả lời phỏng vấn hãng thông tấn Đức ZDF, ông Salman khẳng định đồng tính là điều bất hợp pháp và bị cấm tại Qatar.

Cả Qatar và FIFA đều khẳng định mọi người đều được chào đón tại giải đấu này bất kể nguồn gốc, xuất thân, giới tính, khuynh hướng tình dục, tôn giáo hay quốc tịch của họ.

“Chúng tôi sẽ đón hai triệu người đến từ khắp nơi trên thế giới và cho thế giới thấy rằng nhân loại có thể chung sống hòa bình với nhau”, Chủ tịch FIFA Gianni Infantino nói trong cuộc họp báo vào tháng trước.

Trong thư gửi đến các đội tuyển dự World Cup 2022, lãnh đạo FIFA kêu gọi các nước tập trung vào giải đấu sắp tới thay vì các cáo buộc nhằm vào nước chủ nhà, theo Sky News.

Trong khi đó, nước chủ nhà đã đóng cửa biên giới với khách du lịch trong tháng 11, chỉ cho phép những người hâm mộ có vé và tối đa 3 người trong gia đình cùng bạn bè của họ vào nước này.

Đây là kỳ World Cup đầu tiên không được tổ chức trong mùa hè ở Nam bán cầu để tránh nhiệt độ cao cho cả cầu thủ và cổ động viên.

Hai triệu du khách dự kiến của sự kiện này sẽ tụ tập trong bán kính chỉ khoảng 57 km. Khi Nga tổ chức giải cách đây 4 năm, các sân vận động nằm rải rác từ Moscow, Volgograd cho đến vùng ven Siberia.

Các quan chức cho biết họ có thể giám sát giao thông, phương tiện di chuyển và dòng người trên khắp Doha, bao gồm cả bên trong các sân vận động - nơi có hàng nghìn camera theo dõi.

“Không có góc nào của sân vận động mà không bị giám sát. Mọi ngóc ngách, mọi hành lang, mọi phòng, bãi đậu xe, tầng hầm”, Niyas Abdulrahman, Giám đốc công nghệ của trung tâm chỉ huy và kiểm soát phục vụ World Cup, cho biết.

Trung tâm này sẽ gửi thông báo trên điện thoại về tình trạng ùn tắc đám đông và những nguy cơ tiềm ẩn tại các sân vận động.

Văn hóa uống rượu

Để giảm bớt giao thông, chính phủ đã yêu cầu các văn phòng mở cửa 4 giờ/ngày và cho phép 80% nhân viên làm việc tại nhà. Năm học cũng được điều chỉnh để kỳ nghỉ cuối năm phù hợp với thời gian diễn ra giải đấu.

Phòng khách sạn ở nước này rất khó đặt. Nhiều người hâm mộ có vé sẽ ở lại các thành phố lân cận bao gồm Dubai, Riyadh và Muscat, và phải bắt hàng chục chuyến bay đưa đón hàng ngày để đến các trận đấu.

Người hâm mộ trên các chuyến bay này không được phép mang theo hành lý và có thể ở lại đất nước này tối đa 24 giờ trước khi phải bay trở lại. Điều này gây ra rủi ro về việc nhiều người có thể ăn mừng mà bỏ lỡ chuyến bay.

Đặc biệt, Qatar hầu như không có văn hóa uống rượu. Toàn bộ đất nước có hai cửa hàng rượu, thuộc sở hữu của nhà nước và các quán bar chỉ giới hạn trong các khách sạn quốc tế.

Một người đàn ông chơi bóng trong công viên Doha. Ảnh: Reuters.

Uống rượu sẽ được phép ở những khu vực được chỉ định bên ngoài sân vận động, không phải trên khán đài hoặc phòng chờ. Vào buổi tối, khán giả có thể uống rượu tại một trong một số khu dành cho người hâm mộ.

Gwyn Davies, 68 tuổi, đến từ xứ Wales, cho biết ban đầu ông không muốn đến Qatar. “Trung Đông nằm ngoài vùng an toàn của tôi một chút”, ông nói.

Tuy nhiên, lần gần nhất Wales tham dự World Cup là vào năm 1958, và đây có thể là cơ hội duy nhất để ông chứng kiến đội nhà tham dự giải đấu này.

Rất nhiều khác biệt về văn hóa, hậu cần và xây dựng khiến kỳ World Cup 2022 tại Qatar trở nên nổi bật so với những sự kiện trước đó.

Một điểm nghẽn tiềm năng sẽ là sân bay quốc tế Hamad, lối vào chính của người hâm mộ khi đến Qatar.

Một quán rượu ở Doha. Ảnh: AP.

Để phục vụ giải đấu, Qatar Airways đã hủy hoặc cắt giảm các chuyến bay đến một số thành phố ở châu Phi và châu Á, thay vào đó bổ sung thêm chuyến bay đến Madrid, São Paulo, Dallas và Miami.

Theo FIFA, doanh thu bán vé lớn nhất đến từ Qatar, Mỹ, Saudi Arabia, Anh và Mexico.

Ngay cả khi các chuyến bay đưa đón hàng ngày trong và ngoài nước giúp giảm bớt gánh nặng cho các khách sạn, Qatar vẫn phải đối mặt với những trở ngại trong việc cung cấp chỗ ở cho mọi người.

Để đáp ứng nhu cầu bổ sung về khách sạn và nhà ở, chính phủ đã thuê ba tàu du lịch từ MSC Cruises của Italy. Đất nước này cũng xây dựng những ngôi làng tạm thời dành cho người hâm mộ.

Chính phủ Qatar cũng ký hợp đồng với nhà điều hành khách sạn Pháp Accor SA để quản lý 80.000 phòng trong những ngôi nhà và căn hộ không có người ở.

Marc Descrozaille, Giám đốc điều hành của Accor tại Ấn Độ, Trung Đông và châu Phi, cho biết nó tương đương với việc mở 700 khách sạn cùng một lúc, đồng thời cho biết thêm rằng công ty này đang đào tạo 11.000 nhân viên mới.

“Chưa từng có điều gì vậy xảy ra ở bất cứ đâu trên thế giới”, ông nói.

Vân Đinh