Cứu tinh giúp điều hòa vẫn chạy ở Texas giữa sóng nhiệt tàn khốc

Mùa hè này, giống mùa hè năm ngoái, Texas, hay còn gọi là Lone Star State (Tạm dịch: Bang Ngôi sao Đơn độc), phải chiến đấu với một đợt nắng nóng khắc nghiệt, dẫn đến nhu cầu năng lượng ở mức kỷ lục.

Thế nhưng, mùa hè này, cũng giống mùa hè năm ngoái, thật kỳ diệu là không có sự cố mất điện luân phiên nào. Trên thực tế, cho đến nay, nhà điều hành lưới điện của tiểu bang chỉ yêu cầu một ngày tự nguyện tiết kiệm năng lượng

Năng lượng tái tạo được cho là "người hùng" trong câu chuyện này, nhưng nó vẫn bị các chính trị gia ở bang không ưa một cách lạ kỳ, theo Washington Post.

Lợi ích lớn

Trong những năm gần đây, năng lượng tái tạo đã phát triển mạnh mẽ trên khắp Texas. Tiểu bang đã nhanh chóng tăng công suất năng lượng Mặt Trời, cho phép sản xuất lên tới 16.800 megawatt điện Mặt Trời trên lưới điện tính đến cuối tháng 5.

Con số này gấp hơn 6 lần so với công suất tồn tại vào năm 2019 (khoảng 2.600 megawatt), theo dữ liệu từ Hội đồng Độ tin cậy Điện Texas - cơ quan quản lý, vận hành lưới điện bang.

Các tuabin gió gần San Benito, Texas vào năm 2020. Ảnh: Washington Post.

Sự gia tăng này, cùng với sự phát triển về năng lượng gió và dự trữ, giúp người dân Texas đánh bại cái nóng và giảm hóa đơn tiền điện. Nhất là trong những tuần gần đây, khi một số nhà máy nhiệt điện ở bang này đã ngừng hoạt động do các cơ sở than, khí đốt tự nhiên cùng hạt nhân phải “oằn mình” dưới nhiệt độ khắc nghiệt và thời gian bảo trì thu hẹp.

Việc sản xuất năng lượng Mặt Trời và gió nhiều hơn tạo nên sự khác biệt. Nhìn chung, năng lượng tái tạo gần đây chiếm khoảng 35-40% sản lượng điện vào lúc cao điểm, so với khoảng 30% vào năm 2021.

Kết quả, năng lượng tái tạo đã giúp cư dân Texas có thể bật đèn và điều hòa không khí trong cái nóng kinh khủng hiện nay.

Không chỉ vậy, Doug Lewin, nhà tư vấn năng lượng có trụ sở tại Austin, cho biết có lẽ nó cũng đã tiết kiệm cho người dân Texas “hàng tỷ USD” vào tuần trước bằng cách giữ cho giá điện không tăng đột biến.

“Giết con ngỗng vàng”

Điều gì đã giúp tạo nên câu chuyện kỳ diệu này ở Texas? Có phải là trời cho?

Các ưu đãi thuế liên bang, bao gồm cả ưu đãi trong Đạo luật Giảm lạm phát, chắc chắn đã khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo bổ sung trên toàn quốc.

Những tiến bộ công nghệ cũng vậy. Chi phí phát triển năng lượng gió và Mặt Trời ngày càng cạnh tranh với nhiên liệu hóa thạch ngay cả trước khi bàn đến trợ cấp.

Những cải tiến trong công nghệ dự trữ cũng giúp giải quyết điểm yếu được nhắc đến nhiều nhất của năng lượng tái tạo: Tính gián đoạn. Với ắc quy tốt hơn, máy điều hòa không khí có thể hoạt động ổn định ngay cả trong những ngày nhiều mây và không có gió.

Các tấm pin Mặt Trời ở Kaufman, Texas. Ảnh: New York Times.

Nhưng phần lớn đây là câu chuyện cụ thể của Texas. Bang Ngôi sao Đơn độc được cho là tạo ra nhiều điện từ gió và Mặt Trời hơn bất kỳ tiểu bang nào khác.

Điều này không có gì đáng ngạc nhiên nếu nhìn vào bối cảnh và nhân khẩu học của Texas. Thời tiết tự nhiên tại đây khá nắng và gió, trong khi dân số ngày càng tăng.

Những yếu tố này làm cho Texas trở thành nơi hấp dẫn để đặt dự án năng lượng tái tạo mới và hiệu quả.

Bang cũng đưa ra một số quyết định, chính sách thông minh. Chẳng hạn, Texas đã có bước khởi đầu trong việc mở rộng đường dây truyền tải để giúp chuyển điện từ những khu vực nhiều gió nhưng hẻo lánh đến các trung tâm dân cư đông đúc hơn.

Thị trường điện của bang được thiết kế để giúp các nhà sản xuất năng lượng mới dễ dàng kết nối với lưới điện Texas.

Theo Washington Post, có lẽ quan trọng nhất, Texas có môi trường cấp phép tương đối dễ để xây dựng các loại nhà ở, cơ sở hạ tầng năng lượng.

Ít nhất, bang đã có một môi trường pháp lý thân thiện cho tất cả điều này. Tuy nhiên, gần đây, các chính trị gia Texas đã đe dọa “giết con ngỗng vàng” của họ.

Trong phiên họp lập pháp vừa kết thúc, các nhà lập pháp tiểu bang đã đưa ra một loạt dự luật nhằm hạn chế đầu tư vào năng lượng tái tạo và hỗ trợ nhà sản xuất năng lượng nhiệt truyền thống.

Chẳng hạn, một dự luật sẽ đưa ra các yêu cầu cấp phép mới, chỉ áp dụng cho năng lượng gió và Mặt Trời.

“Bạn có thể đặt giếng dầu khí ở bên kia hàng rào một nơi giữ trẻ, nhưng bạn phải đi xin phép để đặt một tấm pin Mặt Trời ở đâu đó”, Lewin giải thích.

Những dự luật này dường như được thúc đẩy bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố. Đối với một số người, đó là chủ nghĩa NIMBY. Họ không muốn khung cảnh mộc mạc, tự nhiên bị hủy hoại bởi tuabin gió.

Những người khác muốn giúp ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch được yêu thích của tiểu bang. Texas hiện vẫn là bang sản xuất dầu khí hàng đầu trong cả nước.

Mặc dù điều tồi tệ nhất trong số những dự luật này không được thông qua, chúng có khả năng sẽ được “hồi sinh” trong những năm tới.

Năng lượng tái tạo đã chứng tỏ là “vật tế thần” ưa thích cho bất cứ vấn đề nào xảy ra với hệ thống điện của Texas, ngay cả khi chúng thực sự là chìa khóa để giảm bớt những vấn đề đó. Thế nhưng, nó dường như không bao giờ nhận được phần thưởng xứng đáng.

Minh An