Đác Lắc: Bệnh sốt rét lan rộng do thiếu kinh phí mua hóa chất

Cán bộ y tế tỉnh Đác Lắc tẩm màn phòng, chống muỗi đốt ngăn ngừa sốt rét cho người dân trong năm 2017.

Thống kê từ Trung tâm phòng, chống sốt rét-ký sinh trùng-côn trùng (Sở Y tế Đác Lắc) cho thấy, trong năm 2016, trên địa bàn tỉnh chỉ có 270 trường hợp mắc bệnh sốt rét. Thế nhưng, trong năm 2017, bệnh nhân mắc sốt rét toàn tỉnh đã tăng lên 566 trường hợp, trong đó có một ca tử vong. Nguyên nhân chính là do thiếu kinh phí mua hóa chất phục vụ công tác phòng, chống sốt rét. Năm 2018, bảy tháng đầu năm, toàn tỉnh có tới 158 trường hợp mắc bệnh sốt rét, tăng 79 trường hợp (tăng 100%) so cùng kỳ năm 2017.

Giám đốc Trung tâm Phòng, chống sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng tỉnh Đác Lắc, Ths, BS Hoàng Hải Phúc phân tích, một năm có hai đợt phòng, chống bệnh sốt rét. Đợt một vào tháng 4 và 5, tiến hành tẩm màn cho người dân, đây là thời điểm chuyển từ mùa khô sang mùa mưa nên muỗi sinh sôi nảy nở mạnh. Đợt hai vào tháng 9 và 10, tiến hành phun hóa chất để phòng, chống véc-tơ truyền bệnh. Đây là thời điểm chuyển mùa từ mùa mưa sang mùa khô và cũng là thời điểm Đác Lắc bước vào vụ thu hoạch cà-phê, nông sản cuối năm nên người lao động từ các tỉnh, thành phố khác về Đác Lắc làm thuê tăng mạnh nên ngành y tế không thể kiểm soát được.

Bên cạnh đó, tỉnh Đác Lắc có địa bàn rộng, phức tạp, đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) đông và nhiều người vẫn còn thói quen ngủ trên nương rẫy trong suốt thời gian mùa vụ, một số ít vào rừng khai thác lâm sản, săn bắn trái phép dẫn đến khả năng mắc bệnh sốt rét là rất cao vì hệ thống y tế không thể tiếp cận được các đối tượng này.

Một thách thức nữa là người lành mang mầm bệnh, có ký sinh trùng sốt rét nhưng không có biểu hiện lâm sàng, vì vậy đây là mối nguy cơ tiềm tàng và khả năng làm lây lan ra cộng đồng là rất cao.

Từ thực tế nêu trên gây rất nhiều khó khăn, thách thức trong công tác phòng, chống bệnh sốt rét ở Đác Lắc hiện nay. Đặc biệt là ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc, muỗi sốt rét kháng hóa chất, sốt rét do giao lưu biên giới, dân di cư biến động và thiếu kinh phí để mua hóa chất phục vụ công tác phòng, chống sót rét khiến công tác phòng, chống bệnh sốt rét vốn đã khó khăn nay càng khó khăn hơn.

“Trước tình hình bệnh nhân sốt rét tăng mạnh, thời tiết diễn biến bất thường, mùa mưa còn kéo dài, trong thời gian tới khả năng véc-tơ truyền bệnh sẽ phát triển mạnh, thậm chí cả vùng sốt rét lưu hành nhẹ trên địa bàn tỉnh vẫn ghi nhận véc-tơ truyền bệnh nên nguy cơ bùng phát dịch sốt rét ở Đác Lắc là rất cao. Trong khi đó, đến nay, vẫn chưa có nguồn kinh phí từ T.Ư để cung cấp hóa chất tẩm màn và phun diệt véc-tơ truyền bệnh. Do đó, công tác phòng, chống sốt rét định kỳ hằng năm theo kế hoạch vẫn chưa thực hiện được vì chưa có hóa chất”, Ths, BS Hoàng Hải Phúc chia sẻ.

Để kiểm soát tình hình bệnh sốt rét trong điều kiện hạn chế về hóa chất phun tẩm, Trung tâm Phòng, chống sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng đã sử dụng kinh phí của địa phương cấp 20 lít hóa chất Fendona 10sc cho Trung tâm Y tế huyện Ea Kar phun hóa chất, tẩm màn phòng, chống chủ động bệnh sốt rét cho khoảng 3.333 người dân tại các thôn, buôn trọng điểm sốt rét của hai xã Ea Sô và Ea Sar ngay trong tháng 8 này.

Theo Ths, BS Hoàng Hải Phúc, trong điều kiện kinh phí còn gặp nhiều khó khăn, ngành y tế tỉnh cần triển khai đồng bộ nhiều biện pháp chuyên ngành và phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành và chính quyền địa phương chủ động phòng, chống bệnh sốt rét. Đề nghị Trung ương và tỉnh Đác Lắc cần tăng dần mức đầu tư kinh phí cho chương trình phòng, chống sốt rét và bảo đảm kinh phí cho các hoạt động phòng, chống hằng năm để Đác Lắc tiến tới loại trừ bệnh sốt rét vào năm 2025 như đã cam kết.

Bài và ảnh: NGUYỄN CÔNG LÝ