Đại bi chữa cảm mạo, ho sốt

Đại bi

Cây nhỏ, cao khoảng 1-3m, thân phân cành ở phía ngọn, nhiều lông. Lá mọc so le, phiến lá có lông, mép có răng cưa hay nguyên. Cụm hoa hình ngù ở nách lá hay ở ngọn, gồm nhiều đầu, trong mỗi đầu có nhiều hoa màu vàng. Quả bế có lông, toàn cây có mùi thơm của long não. Cây phân bố rộng rãi khắp các vùng núi ở độ cao dưới 1.000m, ở trung du và cả ở đồng bằng.

Có thể thu hái toàn cây vào mùa hạ và mùa thu, dùng tươi, hoặc phơi hay sấy khô. Có thể dùng lá non và búp để chưng cất rồi cho thăng hoa thành mai hoa băng phiến (long não đại bi).

Chữa cảm mạo, ho, sốt nóng: Dùng 5-12g lá đại bi nấu nước uống. Có thể nấu nước xông, dùng riêng hay phối hợp với các loại lá khác có tinh dầu.

Thấp khớp tạng khớp: Rễ đại bi, kê huyết đằng mỗi vị 30g, sắc uống hoặc ngâm rượu uống.

Ðau bụng kinh: Đại bi 30g, ích mẫu 15g sắc uống.

Chữa ghẻ: Lá đại bi tươi và lá hồng bì dại, mỗi thứ một nắm, rửa sạch, giã nát lấy nước đặc bôi.

Chữa ho: Lá đại bi 200g, lá chanh 50g, rễ cà gai leo 100g, rễ thủy xương bồ 100g, củ sả 100g, trần bì 50g, tất cả phơi khô, cắt nhỏ nấu với nước 2 lần để được 700ml dung dịch, lọc, rồi thêm 300ml sirô để được 1 lít cao. Ngày uống 40ml, chia làm 2 lần.

Nguyên Trưởng khoa Dược liệu ĐH Dược Hà Nội

GS. TS. Đỗ Tất Lợi