Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm rơi nước mắt khi tranh luận về tình người

Về quy định giờ làm việc bình thường, Báo cáo tiếp thu, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, một số ý kiến đại biểu Quốc hội và nhiều Đoàn đại biểu Quốc hội đề nghị nghiên cứu để quy định người lao động làm việc theo chế độ 44 giờ/tuần. Một số ý kiến đề nghị cần hết sức cân nhắc khi thay đổi quy định về thời giờ làm việc bình thường trong bối cảnh hiện nay và nên giữ như quy định hiện hành về tuần làm việc 48 giờ

Góp ý vào dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) trong phiên thảo luận sáng 23/10, ông Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) ủng hộ việc giữ nguyên 48 giờ vì cho rằng phù hợp với nền kinh tế và rất nhân văn, hợp lý.

ĐBQH Vũ Tiến Lộc. Nguồn: quochoi.vn

Thứ nhất, hầu hết các quốc gia có trình độ phát triển tương tự như nước ta đều quy định thời gian làm việc ở mức 48 giờ. Trong khi nươc ta vừa thoát khỏi nước nghèo, đang ở mức thu nhập trung bình, năng suất lao động thấp nhất trong khu vực... thì chúng ta áp dụng thời gian lao động như các nước xung quanh là phù hợp.

Theo ông Lộc, nếu rút ngắn thời gian lao động sẽ làm suy giảm năng lực cạnh tranh quốc gia, gây trở ngại cho việc thực hiện các mục tiêu tăng trưởng... Từ đó khó đất nước thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

"Giảm thời gian lao động sẽ dẫn đến giảm tiền lương của người lao động, ảnh hưởng đến kế hoạch tăng lương cho người lao động bởi mức lương tối thiểu hiện tại mà Hội đồng tiền lương đã thông qua là mức lương tối thiếu được quy định trong thời gian làm việc 48 giờ/tuần. Nếu bây giờ chúng ta giảm xuống 44 hoặc 40 thì chắc chắn phải tính toán lại mức lương này cho phù hợp với sức chịu đựng của nền kinh tế. Hơn nữa, do năng suất lao động và thu nhập của người lao động phần lớn vẫn chưa cao nên nếu giảm thời gian làm việc đồng nghĩa với việc giảm thu nhập. Khi đó, người lao động vẫn cứ phải tìm thêm việc làm để có thêm thu nhập... với rất nhiều hệ lụy khó lường", ông Vũ Tiến Lộc nói.

Như vậy, theo ông Vũ Tiến Lộc, nếu giảm giờ làm trong bối cảnh hiện nay không mang lại hữu ích cho người lao động, mặt khác chi phí lao động của doanh nghiệp tăng lên, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp giảm sút, nhiều doanh nghiệp sẽ phải thu hẹp sản xuất và người lao động sẽ mất việc làm. Khi đó, trong khi người lao động mất việc làm thì doanh nghiệp lại phải tìm thêm lao động trong bối cảnh thị trường lao động hiện nay tỷ lệ thất nghiệp đang rất thấp....

Với các ngành: dệt may, da dày, thủy sản... nếu giảm giờ lao động xuống 44 giờ/tuần thì có thể sẽ giảm sản lượng xuất khẩu...Điều này sẽ ảnh hưởng tới xuất khẩu, tăng trưởng kinh tế của đất nước. Các doanh nghiệp FDI sẽ tìm đến các nền kinh tế có chi phí lao động thấp hơn, khi đó, Việt Nam sẽ khó duy trì dòng vốn đầu tư của doanh nghiệp FDI...

Về thời gian làm thêm, ĐB Vũ Tiến Lộc cho biết ông ủng hộ phương án 2, là nới rộng khung thỏa thuận làm thêm, theo đó, đối với một số ngành nghề đặc biệt thì thời gian sẽ không quá 400 giờ/năm. Người lao động và người sử dụng lao động tự thỏa thuận với nhau. Người lao động có thể lựa chọn hoặc từ chối làm thêm và chỉ giới hạn trong một số ngành nghề đặc thù, tại các thời vụ cao điểm.

ĐBQH Nguyễn Thị Quyết Tâm. Nguồn: quochoi.vn

Ngay sau khi ĐB Vũ Tiến Lộc phát biểu, ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm (Đoàn TP HCM) đã giơ biển tranh luận để làm sáng tỏ vấn đề. Bà cho biết không đồng thuận với ĐB Vũ Tiến Lộc về quan điểm giờ làm việc và việc người lao động tự nguyện làm thêm.

"Tôi không biết ĐB Vũ Tiến Lộc nghe từ đâu để nói rằng, quy định này, chính sách này trong Bộ luật Lao động nếu Quốc hội thông qua sẽ hợp lý, nhân văn và tự nguyện. Đặc biệt, tôi quan tâm đến vấn đề nhân văn và tự nguyện", ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm nói.

ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm đặt câu hỏi với ĐB Vũ Tiến Lộc: "Nhân văn và tự nguyện trên cơ sở nào? Nói đến tự nguyện - chúng ta nghe từ đâu? Nếu nói là nghe từ người lao động mà bảo là tự nguyện thì tôi thấy làm lạ. Tôi thực sự thấy bất ngờ với nhận định này của ĐB Vũ Tiến Lộc bởi vì tôi nghe từ nhiều công nhân và những người làm công tác công đoàn nói rằng công nhân không muốn làm thêm giờ mặc dù thực tế họ cần làm thêm giờ. Chúng ta cần phải trả lời câu hỏi vì sao người công nhân cần làm thêm giờ?".

Theo nữ đại biểu, câu hỏi này quá dễ trả lời và quá dễ thấy trong thực tiễn, đó là vì tiền lương hiện nay, thu nhập hiện nay của người công nhân không đủ để trang trải cuộc sống tối thiểu.

"Hãy nhìn vào cuộc sống thực tế của người công nhân, nhìn vào dáng vẻ, tâm thế của người công nhân khi họ làm việc. Hãy vào cuộc sống thực tế của người công nhân, nhìn vào những đứa trẻ mà họ muốn gửi về quê. Có người cha mẹ nào muốn xa con mình hay không, thậm chí 1-2 năm không thể về thăm con. Có những người ông, người bà rất già nhưng vẫn phải giữ cháu để con cái họ còn làm việc. Những người công nhân họ phải đi tìm việc làm vì không muốn thành gánh nặng của xã hội, vậy mà nói họ tự nguyện để làm quần quật suốt ngày - Tôi cho rằng quan điểm này cần phải tranh luận để làm sáng tỏ.

Vai trò của Quốc hội ở đây là phải làm chính sách như thế nào để người công nhân có đủ thu nhập để trang trải cuộc sống, để họ có thời gian để học tập, để nâng cao tay nghề, chăm sóc gia đình... và thực hiện các quan hệ xã hội... Đó là quyền con người được Hiến pháp quy định.

Đại biểu phát biểu đại biểu có nghĩ đến quyền con người trong Hiến pháp phải được bảo vệ thế nào không?", ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm xúc động nói.

Cuối cùng, nữ đại biểu TP HCM nhấn mạnh, nhân văn ở đây là bảo vệ quyền con người, là tình người trong sử dụng lao động. Sức lao động của nền kinh tế phải dựa vào năng lực quản trị, đổi mới công nghệ... chứ không phải chỉ dựa trên sức lao động của người lao động. Vậy nhân văn ở đâu?

Hà Giang