Đại dịch COVID-19 nhìn từ Việt Nam

COVID-19 đang trở thành thảm họa lớn nhất của cả nhân loại kể từ sau Thế chiến thứ II, ảnh hưởng lớn đến xu hướng toàn cầu hóa, kéo tụt mọi nền kinh tế, làm thay đổi mọi nếp sống từ cách làm việc đến tư duy và cả đạo đức của mỗi con người. Cho dù trong hoạn nạn lòng nhân ái bao dung vẫn luôn ngời sáng, nhưng vì sự cách ly toàn xã hội để ngăn chặn dịch đang diễn ra ở mọi quốc gia, địa phương đang phát huy hiệu quả rõ rệt.

Nhiều nhà khoa học nổi tiếng thế giới cho rằng Trung Quốc và Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO) phải chịu trách nhiệm chính về đại dịch COVID-19 vì ngay từ đầu họ đã cố tình giấu dịch, thậm chí còn công bố “không lây từ người qua người”hoặc “chưa có gì nghiêm trọng”. Họ còn xử lý cả những bác sĩ đã dự báo sớm dịch bệnh, có người đã chết nay mới được gọi là liệt sĩ. Mãi 2 tháng sau khi dịch bùng phát ở Vũ Hán, WHO lừng chừng mãi mới chịu công bố “Đại dịch toàn cầu”, nhưng không khuyến khích người khỏe mạnh đeo khẩu trang. Gần đây khi cả thế giới giành giật nhau mua khẩu trang, WHO mới thừa nhận tác dụng của nó. Làn sóng đòi Tổng giám đốc WHO phải từ chức đang lan rộng khắp thế giới.

Hà Nội vắng vẻ trong những ngày người dân thực hiện nghiêm túc cách ly để phòng dịch.

Những ngày qua, nhiều hãng truyền thông nước ngoài thường xuyên cập nhật tình hình chống dịch ở Việt Nam với những lời có cánh hiếm thấy, kể cả việc dân chúng khen ngợi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam… Việt Nam là nước láng giềng gần có hàng trăm km đường biên giới với Trung Quốc với lượng hàng xuất nhập khẩu lớn và hàng trăm ngàn người lao động đang làm việc, sinh sống tại Trung Quốc...khả năng lây nhiễm rất cao, rất đáng lo ngại địch bùng phát mạnh. Nhưng cho đến nay Việt Nam chỉ có 245 ca nhiễm dịch và chưa có ca tử vong nào. Theo đánh giá của Liên hợp quốc thì Việt Nam là quốc gia sớm có những quyết định kịp thời, sâu rộng, dự báo khá chính xác từng giai đoạn cùng những biện pháp cụ thể cho mọi ngành mọi địa phương và toàn dân với sự điều hành quyết liệt: “Chống dịch như chống giặc, sẵn sàng hy sinh lợi ích kinh tế vì sức khỏe, đời sống của toàn dân”.

Đông đảo nhân dân Việt nam đã thực sự đoàn kết, đồng lòng, đặt niềm tin rất cao vào sự chỉ đạo chống đại dịch của Chính phủ, nên mọi biện pháp đã được triển khai triệt để khắp thôn xóm từ rất sớm và liên tục suốt 3 tháng qua. Lực lượng quân đội , công an và mọi tổ chức, mọi doanh nghiệp đều hợp sức cùng ngành y tế chống dịch, từ phân loại cách ly, xét nghiệm đến việc hoàn thiện hệ thống chữa bệnh khắp đất nước với phác đồ điều trị cứu chữa những người nhiễm COVID- 19 đầy sáng tạo, đạt hiệu quả rất cao. Với sự phối hợp đồng bộ của các ngành, các địa phương, Việt Nam đã nhanh chóng chế tạo được kít thử nghiệm chất lượng với giá rất rẻ, kịp thời cung cấp cho cả nước và xuất khẩu. Rất nhiều doanh nghiệp đã nhanh chóng chuyển công nghệ sang chế tạo thiết bị y tế, đặc biệt là máy thở và khẩu trang, dung dịch khử trùng…không những đáp ứng cho trong nước mà còn nhận được nhiều đơn đặt hàng - kể cả Hoa Kỳ.

Có biết bao chuyện cảm động - kể cả những cuộc tình đẹp sau 14 ngày cách ly, điều trị. Bộ Y Tế đã chủ động phối hợp với các cơ quan truyền thông, các văn nghệ sĩ, tổ chức tuyên truyền về đại dịch liên tục, sáng tạo, nổi bật là ca khúc, vũ điệu Ghen Covi lan tỏa nhanh, được cả thế giới sử dụng, mở đầu cho sự ra đời hàng loạt ca khúc chống dịch đầy hào khí Việt Nam.Tất cả các mạng điện thoại đều cài đặt lời nhắc nhở mọi người đầu mỗi cuộc gọi cùng những tin nhắn ủng hộ cho quỹ chống đại dịch…

Dù còn nghèo, nhưng Chính phủ Việt Nam đã xuất ra 250.000 tỷ VNĐ hỗ trợ các doanh nghiệp giải quyết khó khăn và có nghị quyết cụ thể cứu trợ những người nghèo, mất việc , những gia đình bị ảnh hưởng lớn vì dịch. Nhờ vậy cuộc sống toàn dân vẫn được bảo đảm, tình hình sản xuất, xuất khẩu vẫn phát triển ở nhiều doanh nghiệp mà theo Ngân hàng Thế giới thì năm 2020 Việt Nam vẫn có khả năng tăng trưởng 4,9%, trong khi toàn Châu Á chỉ có thể đạt cao nhất 2,2%. Bộ Công Thương đã chỉ đạo tăng nhanh việc sản xuất,cung ứng hàng tiêu dùng lên gấp 3 lần, mở thêm hình thức bán hàng lưu động, dã chiến giúp nhân dân ở xa mua hàng thuận tiện, ổn định giá nhu yếu phẩm; đồng thời vẫn tạo mọi điều kiện để các doanh nghiệp tăng trưởng xuất nhập khẩu .

Tuy đã thu được những kết quả bước đầu rất đáng ghi nhận, Chính phủ vẫn liên tục nhắc nhở cả nước không lơ là, chủ quan, sẵn sàng phương án đối phó cho những đột biến mới của dịch bệnh, không để “vỡ trận”, tạo thế đứng mới, tiếp tục đẩy mạnh sản xuất, cải thiện đời sống cho toàn dân.

Các quốc gia có thể chế chính trị, có nền văn hóa, tập quán và sức đề kháng khác nhau nên việc lây nhiễm nhanh, chậm cùng cách chống dịch cũng khác nhau dẫn đến những hiệu quả khác nhau là điều dễ hiểu. Với những quốc gia phát triển có mức sống cao, có nền giáo dục tân tiến, nền y tế siêu hiện đại, người dân được hưởng nhiều phúc lợi xã hội,hưởng những đặc quyền về tự do cá nhân rất cao, thì việc vận động giãn cách xã hội hay đeo khẩu trang, xét nghiệm... là cả một quá trình khó khăn, cần phải có sắc lệnh, điều luật xử phạt rõ ràng vẫn không dễ thuyết phục được toàn dân ở yên trong nhà, không tụ tập đông người. Nhưng ở các nước nghèo thì COVID-19 không đáng sợ bằng đói ăn thiếu nước uống. Một nhà thần học cho rằng: Thượng đế giáng đại dịch này là để nhắc nhở loài người phải biết trân trọng cuộc sống, trân trọng thiên nhiên luôn gìn giữ cho bầu không khí, môi trường trong sạch… Quả thực mấy tháng nay trái đất đã xanh hơn, không khí trong lành hơn… Đang được tự do hít thở rất sâu, không mất đồng xu nào, bỗng thấy ai đó giành nhau cái máy thở, phải trả quá nhiều tiền mà giật mình lạnh suốt sống lưng. Chỉ nghĩ vậy thôi đã thấy vui khi được ở yên trong nhà.

Hãy phát huy những thói quen mới thời COVID khi làm việc từ xa, học qua mạng cũng rất hiệu quả…Dù không mong phải cách ly kéo dài, nhưng rất nhiều người cảm thấy những ngày cách ly toàn xã hội thật giá trị, giúp họ khám phá thêm biết bao điều mới mẽ từ chính việc chăm sóc gia đình tốt hơn, biết trân trọng hơn những gì mình đang có để tự hào được làm người Việt Nam.

Hà Nội tháng 4/2020

Nhà văn Võ Khắc Nghiêm