Đảm bảo an toàn hệ thống đê điều trước mùa mưa bão - Kỳ 1: 3 trọng điểm và 13 điểm xung yếu còn lại

Hà Nội có hệ thống sông ngòi hồ đập nhiều với hai hệ thống sông chính là sông Hồng và sông Thái Bình, với 7 con sông chảy qua: Sông Hồng, sông Đà, sông Đuống, sông Công, sông Cầu, sông Cà Lồ, sông Đáy. Ngoài ra còn có hệ thống các sông nội địa như sông Tích, sông Bùi, sông Thanh Hà…
Bên cạnh đó, hệ thống đê điều của TP Hà Nội là hệ thống lớn, với 626,5 km đê được phân cấp và 132,8 km đê chưa phân cấp. Dọc các tuyến đê có 156 kè lát mái hộ bờ và kè mỏ hàn với tổng chiều dài là 191,7 km; 195 cống qua đê; 241 cửa khẩu qua đê… Hệ thống đê điều của TP cũng đi qua địa bàn của 26/30 quận, huyện, thị xã…

Theo Chi cục Đê điều và PCLB Hà Nội, nhằm đảm bảo an toàn hệ thống đê điều trước mùa mưa lũ, các đơn vị chức năng TP Hà Nội đã tiến hành kiểm tra trước mùa mưa lũ năm 2019 cho thấy, hiện các tuyến đê đã đảm bảo đủ khả năng chống lũ với mực nước thiết kế và phấn đấu chống được lũ cao hơn. Tuy nhiên, qua đánh giá cho thấy, năm 2019 Hà Nội hiện còn 3 trọng điểm và 13 vị trí xung yếu.

Cụ thể, trọng điểm số 1 là hu vực đê, kè, cống Xuân Canh - Long Tửu, tương ứng K0+000÷K2+000 đê Tả Đuống, huyện Đông Anh.

Cống Xuân Canh - Long Tửu. Ảnh: Khánh Phong

Đây là khu vực đê sát sông, mái kè cũng là mái đê; trong khu vực còn có cống lấy nước Long Tửu là công trình liên tỉnh Hà Nội - Bắc Ninh, được xây dựng từ lâu (năm 1962), đáy cống thấp. Khu vực này được xác định là trọng điểm xung yếu và cần được đặc biệt quan tâm, xây dựng phương án bảo vệ, đồng thời được tổ chức theo dõi chặt chẽ mọi diễn biến, sẵn sàng ứng cứu kịp thời, đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ năm 2019.

Trọng điểm số 2 là công trình cống Liên Mạc, tương ứng K53+450 đê Hữu Hồng, quận Bắc Từ Liêm. Đây là một trong những cống lớn, do người Pháp xây dựng (năm 1938), đáy cống ở cao trình thấp, tường ngực bị thấm. Vì vậy mùa mưa lũ năm 2019 khu vực này cần được quan tâm và xây dựng phương án bảo vệ; đồng thời phải tổ chức theo dõi chặt chẽ, kịp thời ứng cứu, đảm bảo an toàn cho khu vực này.

Trọng điểm số 3 là cống Cẩm Đình tại K1+700 Vân Cốc, huyện Phúc Thọ. Sự cố mạch đùn, mạch sủi dưới cống Cẩm Đình là nghiêm trọng, xuất hiện ở cả thượng và hạ lưu cống khi có chênh lệch mực nước. Bộ NN&PTNT, Tổng cục Phòng chống thiên tai, UBND TP đã có văn bản chỉ đạo xử lý cấp bách, tuy nhiên hiện nay chưa được triển khai thi công khắc phục sự cố.

Năm 2019, ngoài 3 trọng điểm trên các tuyến đê, TP xác định còn 13 điểm xung yếu. Đó là tại tuyến đê Hữu Đà (đoạn qua huyện Ba Vì) do dòng chủ lưu áp sát mái, chân kè nên thường dẫn đến sự cố gây mất an toàn cho đê. Hiện khu vực bờ hữu sông Đà, thuộc xã Sơn Đà, huyện Ba Vì cũng đang xảy ra sự cố sạt lở. Khi có lũ cao, có thể xảy ra sạt trượt mái đê và sự cố cống trạm bơm Sơn Đà.

Tuyến đê Hữu Hồng, tại đoạn đê, kè Cổ Đô, huyện Ba Vì là khu vực hợp lưu sông (đối diện có ngã ba sông Hồng, sông Thao), chế độ thủy lực phức tạp; đê sát sông, mái kè cũng là mái đê; dòng chủ lưu luôn áp sát kè; khu vực này thường xuyên xảy ra sự cố sạt lở. UBND TP chỉ đạo xử lý cấp bách, khắc phục sự cố sạt lở kè Cổ Đô, đến nay sự cố đã được khắc phục, hoàn thành cuối năm 2018. Tuy nhiên cần theo dõi chặt chẽ trong mùa lũ năm 2019.

Còn trên tuyến đê Hữu Đuống, tại khu vực đê kè Thanh Am - Tình Quang, quận Long Biên mới được đầu tư gia cố để xóa bỏ trọng điểm, hoàn thành năm 2016 và chưa được thử thách với lũ lớn...

Theo ông Trần Thanh Mẫn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Đê điều và phòng chống lụt bão Hà Nội, ngoài việc xây dựng phương án bảo vệ những trọng điểm, điểm xung yếu nêu trên, Hà Nội phải hoàn thiện phương án toàn tuyến và tổ chức tuần tra canh gác, sẵn sàng ứng cứu, đảm bảo an toàn đê điều theo mức thiết kế và phấn đấu vượt mức thiết kế.

(còn nữa)

Minh Phong