Đảng Dân chủ đưa ra Bản luận tội Trump

Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Cuộc biểu tình "Stop The Steal" trước khi xảy ra bạo loạn tại Đồi Capitol, ngày 6/1/2021. Ảnh: Getty Images.

Theo đó, Bản luận tội Tổng thống Donald Trump đã được Đảng Dân chủ đưa ra vào ngày 11/1, với cáo buộc ông "kích động nổi dậy" dẫn tới việc người biểu tình tràn vào Đồi Capitol ngày 6/1.

Bản luận tội do các Đại biểu Dân chủ David Cicilline, Ted Lieu và Jamie Raskin soạn thảo, trong bối cảnh tăng áp lực từ cuộc họp kín của Đảng Dân chủ và các cử tri của đảng để phế truất Trump ngay lập tức.

Như đã thấy trong quá trình luận tội đầu tiên chống lại Trump, Quốc hội có thể luận tội một Tổng thống vì điều mà Hiến pháp Hoa Kỳ định nghĩa một cách mơ hồ là “phạm tội trọng và tội nhẹ."

Lần này, Bản luận tội nói rằng Trump phạm vào trọng tội: "kích động bạo lực chống lại Chính phủ Hoa Kỳ."

Bản luận tội liệt kê các hình thức bạo lực bao gồm:

“Những tuyên bố có chủ ý của Trump, điều đó, trong bối cảnh, được khuyến khích — và có thể thấy trước là dẫn đến — hành động vô pháp luật tại Điện Capitol” và vì những tuyên bố này, những người ủng hộ ông đã “vi phạm và phá hoại Điện Capitol một cách bất hợp pháp, làm bị thương và làm thiệt mạng các nhân viên thực thi pháp luật, cưỡng bức các thành viên Quốc hội, Phó Tổng thống, nhân viên Quốc hội, và tham gia vào các hành vi bạo lực, gây chết người, phá hoại và đầy tham vọng khác”.
Và Trump sử dụng quyền lực của Tổng thống để cố gắng gây áp lực với các quan chức bầu cử, bao gồm cả Ngoại trưởng Georgia Brad Raffensperger, để lật ngược kết quả của cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020 một cách bất hợp pháp.

Vì những hành động này, Bản luận tội nói rằng Trump “đã chứng minh rằng ông ấy sẽ vẫn là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia, nền dân chủ và Hiến pháp nếu được phép tiếp tục tại vị”.

Cần lưu ý rằng do ngôn ngữ của Tu chính án thứ 14 cấm bất kỳ người Mỹ nào "tham gia nổi dậy hoặc nổi loạn" chống lại người giữ chức vụ. Do đó, nếu Trump bị kết án tại Thượng viện, thì Tổng thống không chỉ bị cách chức, mà còn không được phép tham gia chính quyền trong tương lai.

Bản luận tội dự kiến sẽ thu hút sự ủng hộ của gần như - nếu không phải là tất cả - các đảng viên Đảng Dân chủ Hạ viện. Tính đến tối 10/1, đã có 210 người đồng ý ủng hộ luận tội Tổng thống.

Đảng Cộng hòa đang xem xét

Liệu Đảng Cộng hòa có ủng hộ Bản luận tội không vẫn là điều cần xem xét. Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Pat Toomey nói "Tôi nghĩ rằng Tổng thống có thể bị luận tội" nhưng không khẳng định "Trump nên bị luận tội".

Tại Hạ viện, Hạ nghị sĩ Adam Kinzinger (R-IL) thường xuyên nói với ABC News rằng ông sẽ "bỏ phiếu đúng cách" nếu việc luận tội được đưa ra Hạ viện, nhưng nói thêm, "Tôi chỉ nghĩ rằng đó có lẽ không phải là động thái thông minh nhất ngay bây giờ”.

Và Hạ nghị sĩ mới của Đảng Cộng hòa Nancy Mace đã cùng với các Đại biểu Đảng Cộng hòa khác như Thomas Massie, Ken Buck, Kelly Armstrong, Mike Gallagher, Chip Roy và Tom McClintock gửi một lá thư tới Tổng thống đắc cử Joe Biden yêu cầu ông can thiệp với các Đảng viên Dân chủ Hạ viện để ngăn chặn quy trình luận tội.

“Một cuộc luận tội thứ hai, chỉ vài ngày trước khi Tổng thống Trump rời nhiệm sở, là không cần thiết vì nó gây kích thích”, bức thư viết.

Một số đảng viên Dân chủ cũng hy vọng tránh bắt đầu các thủ tục luận tội. Hôm 6/1, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và Lãnh đạo thiểu số Thượng viện Chuck Schumer “cả hai đều đóng khung việc luận tội như một kế hoạch dự phòng. Họ nói, hy vọng thực sự của họ là Phó Tổng thống [Mike] Pence và Nội các sẽ viện dẫn Tu chính án thứ 25”.

Tu chính án 25 cung cấp cho các Phó Tổng thống và Nội các khả năng tước quyền một Tổng thống bị coi là không thích hợp tại vị.

Trường hợp này khó xảy ra do Phó Tổng thống Pence được cho là đã phản đối. Ngoài ra, phức tạp hơn nữa, phần lớn Nội các của Trump sẽ phải ký vào kế hoạch nhưng thay vì ký, một số bộ trưởng lại chọn từ chức.

Pence, theo một bài báo của CNN, coi Tu chính án 25 là biện pháp cuối cùng và muốn giữ nó như một lựa chọn nếu Trump trở nên rối loạn tâm lý hơn.

Nghị quyết của Đảng Dân chủ về Tu chính án thứ 25 đã thất bại. Tuy nhiên, nó vẫn có thể được thông qua khi Hạ viện tiếp tục phiên họp thường lệ; Đảng Dân chủ chiếm đa số, và tất cả đều có khả năng bỏ phiếu ủng hộ.

Ngày 11/1 (giờ Hoa Kỳ), lãnh đạo Đa số Hạ viện Steny Hoyer cho biết sẽ có một cuộc bỏ phiếu về Bản luận tội này.

Hương Lan