Đập cạn trơ đáy, dân khốn khổ vì giếng cạn, hoa màu 'chết khát'

Đập nước Vệ Nông đóng trên địa bàn 2 xã Nam Thanh và xã Vân Diên (Nam Đàn, Nghệ An) có quy mô rộng hơn 200ha. Đập nước Vệ Nông được xem như là nguồn sống của hàng trăm hộ dân vùng phụ cận. Nơi đây cung cấp lượng nước chính phục vụ tưới tiêu cho hơn hàng chục lúa của người dân trên địa bàn. Không những thế, đập nước này còn liên quan đến mạch nước ngầm xung quanh nên rất quan trọng đối với đời sông người dân trong và ngoài vùng.

Đập Vệ Nông được ví như "nguồn sống" của người dân xã Vân Diên đang trong tình cảnh "chết khát".

Mặc dù đập có diện tích lớn, tuy nhiên khoảng 10 năm trở lại đây, mực nước trong đập luôn trong tình trạng thấp và cạn. Đặc biệt, vào mùa hè mực nước trong đập luôn cạn kiệt, có đoạn đập nước cạn trơ đáy khiến nước không thể chảy đến vị trí đập tràn thoát ra mương nước chảy đến ruộng người dân. Đặc biệt trong đợt nắng hạn kỷ lục vừa qua, đập nước lại càng cạn đến mức kỷ lúc khiến hàng chục ha lúa đã gieo cấy vùng hạ lưu đang “chết khát” từng ngày.

Đặc biệt, đập Vệ Nông còn tác động trực tiếp đến mực nước ngầm của người dân nên mỗi khi đập cạn, người dân xung quanh lại rơi vào tình trạng giếng khô, thiếu nước sinh hoạt trầm trọng.

Mặc dù nhiều năm qua, người dân đã phản ánh lên cơ quan chức năng, chính quyền địa phương tuy nhiên tình trạng trên vẫn chưa thể giải quyết dứt điểm. Mỗi lần đến mùa hè, nước đập khô cạn thì người dân lại phải đi mua từng xe nước về để sinh hoạt.

Nhiều vị trí phía trong lòng đập đã cạn trơ đáy, nứt nẻ chưa từng có.

Bà Nguyễn Thị Hữu (SN 1976, trú xóm Hồ Sơn, xã Vân Diên) kêu ca: “Mỗi năm đến mùa hè là đập nước Vệ Nông lại cạn trơ đáy. Dân thiếu nước, ruộng thiếu nước nên khô cạn. Ruộng tôi xa nên không có nước nên giờ mới lấy được nước từ nơi khác về nên mới cấy được và bị muộn gần 1 tháng so với lịch cấy của làng rồi. Đập nước cạn là khổ trăm bề các chú ạ. Chúng tôi mong muốn chính quyền địa phương tìm cách gì để đập nước Vệ Nông nhiều nước giúp chúng tôi sinh hoạt và ruộng đồng cấy hái”.

Ông Bùi Hữu Dũng (SN 1967) chia sẻ: Khi đập nước Vệ Nông cạn thì giếng người dân cũng cạn theo nên nhu cầu cần nước tăng cao. Nhiều năm qua ông đã mua xe và bồn nước về. Sau đó ông bơm nước vào bồn và đi bán cho người dân sử dụng sinh hoạt. Mỗi ngày, ông Dũng bán được 10 bồn nước. Nhu cầu người dân mùa hè này cần nhiều vì đập Vệ Nông cạn hết là dân không có nước dùng. Chính vì vậy nên tôi cũng tranh thủ kiếm thêm việc vừa kiếm thêm thu nhập vừa giúp được người dân mình.

Chủ tịch UBND xã Vân Diên cho biết: Chỉ cần có dự án nạo vét, khơi thông dòng chảy từ đập trong ra đập ngoài sẽ giải quyết được vấn đề bức thiết trong đợt nắng hạn kỷ lục này.

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Hồng Hải - Chủ tịch UBND xã Vân Diên (Nam Đàn) xác nhận tình trạng đập Vệ Nông bị cạn đã xảy ra chục năm nay và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống sinh hoạt người dân xung quanh và đặc biệt là vấn đề tưới tiêu cho hoa màu trên địa bàn xã và vùng phụ cận.

Theo ông Hải, nước trong đập vẫn còn nhưng ở đập trong thì nước nhiều nhưng phía ngoài và gần tràn để chảy nước thì không có nước. Nguyên nhân do ở giữa đập có cồn đất cao, khi mực nước xuống thấp thì bị ngăn lại bởi cồn đất này. Để giải quyết tình trạng này tạm thời, nhiều lần xã đã phải thuê máy bơm, bơm nước từ đập trong ra đập ngoài để ra khu vực tràn chảy ra ruộng dân. Tuy nhiên đây chỉ là giải pháp tức thời không hiệu quả.

“Ở giữa bị cao nên nước từ đập trong không chảy ra đập ngoài được nên không chảy ra mương thoát nước cho tưới tiêu được. Xã mong muốn các ngành chức năng nghiên cứu giúp xã để có thể thực hiện dự án đào lạch dẫn nước từ đập trong ra đập ngoài, phục vụ nước cho người dân”, Chủ tịch UBND xã Vân Diên nói.

Tuy nhiên về lâu dài, đập Vệ Nông "nguồn sống" của nhân dân nơi đây vẫn cần được nạo vét, nâng cấp, tăng dung tích để phục vụ cho đời sống nhân dân.

Tại lòng đập được chia thành 2 phần rõ rệt, phía đập phía trong nước vẫn còn và khá sâu nhưng ngay chính giữa lòng đập bị ngăn cách khiến nước từ phía trong không thể chạy ra phía đập ngoài.

Chính quyền địa phương và người dân đang mong muốn cơ quan chức năng huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An sớm có giải pháp giúp chính quyền địa phương thực hiện dự án đào lạch dẫn nước để người dân có nguồn nước sinh hoạt và tưới tiêu cho hàng chục ha lúa trên địa bàn. Đồng thời nạo vét, nâng cấp dung tích chứa nước của con đập để giải quyết dứt điểm tình trạng “cứ đến hè, lại chết khát”.

Quang Phong