Dấu ấn Jujitsu Bắc Giang

Trưởng thành từ thể thao phong trào

Có mặt tại Nhà thi đấu Thể thao tỉnh một ngày cuối tháng Tám, giữa tiết trời oi bức, gương mặt ai nấy đỏ gay, mỗ hôi ướt đẫm áo quần song các vận động viên (VĐV) jujitsu của Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể thao Bắc Giang vẫn say sưa, miệt mài trên sàn tập chuẩn bị cho giải vô địch toàn quốc sắp tới thi đấu tại Bình Dương từ ngày 31/8 đến 10/9.

Một buổi tập luyện của các VĐV đội tuyển jujitsu Bắc Giang.

Hiện tại, đội tuyển có 16 VĐV (6 nữ, 10 nam), nhỏ tuổi nhất mới 12, lớn nhất 32 tuổi với số rất ít VĐV từng thi đấu và chủ yếu tuyển chọn từ các môn võ phong trào khác, đặc biệt là karate bởi môn này có một số kỹ thuật tương đồng với jujitsu, tuyển chọn hạt nhân từ giải thể thao nhà trường của các huyện, TP trong tỉnh.

Nguyễn Hợp Minh (SN 2007), học sinh lớp 11 Trường THPT Thái Thuận, nhà ở tổ dân phố 2A, phường Trần Nguyên Hãn (TP Bắc Giang) là VĐV có nhiều triển vọng của đội tuyển jujitsu Bắc Giang. Minh kể, từ năm học lớp 2, mỗi ngày thấy các chú công an ở đơn vị đóng quân gần nhà tập luyện võ thuật, cậu thường đứng xem hàng giờ. Minh xin bố mẹ cho đi học võ ở một trung tâm tư nhân tại TP và may mắn được ủng hộ. Từ đam mê cá nhân, được phát hiện tố chất và giới thiệu cho đội tuyển tỉnh, các huấn luyện viên (HLV) quan tâm hướng dẫn, đào tạo bài bản đã giúp Minh giành 1 huy chương Vàng (HCV), 2 huy chương Bạc (HCB), 5 huy chương Đồng (HCĐ) ở giải trẻ quốc gia, cúp vô địch các CLB quốc gia năm 2022, 2023.

Cùng đội tuyển, nổi lên còn có cặp chị em song sinh Chu Thị Huyền, Chu Thị Trang (SN 2009) quê ở thôn Hạ Long, xã Đồng Phúc (Yên Dũng). Ở trường làng, hai em tham gia CLB đá cầu, chơi bóng bàn, bóng chuyền; tuy rất thích võ thuật nhưng chưa từng tập bao giờ. Khi cán bộ của trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể dục, thể thao đến tuyển chọn VĐV, thầy giáo môn thể dục đã giới thiệu 2 em. Đầu quân cho đội tuyển tỉnh, Huyền giành HCV tại giải trẻ năm 2023; 2 HCĐ cúp các CLB mạnh toàn quốc năm 2023; Trang giành 1 HCB, 1 HCĐ.

Jujitsu có thể nói là môn tổng hợp kỹ thuật của nhiều môn võ thuật (trong giải jujitsu có tới 6 nội dung thi đấu) đặc trưng là thi đấu áp sát, tính đối kháng mạnh với luật thi đấu áp dụng kỹ thuật của các môn võ khác. Kỹ thuật của jujitsu là bẻ, khóa, siết, ghì, đè kết hợp các đòn đấm, đá của võ và các đòn túm, ôm, quật của vật. HLV Trần Vũ Quang cho biết bài học đầu tiên dành cho các môn sinh trong đội là phải học kỹ thuật ngã thành thục, điêu luyện bởi quá trình tập luyện cũng như thi đấu có những tình huống rất nguy hiểm, dễ chấn thương nếu kỹ thuật của VĐV không nhuần nhuyễn hoặc VĐV không cân sức. Các chấn thương như gãy chân, gãy tay, chấn thương cổ khi ngã rất dễ gặp phải.

Thành công liên tiếp

Nói về sự ra đời của đội tuyển môn jujitsu Bắc Giang, ông Bùi Ngọc Anh, Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể dục thể thao tỉnh cho biết: "Đội tuyển được thành lập từ tháng 10/2021 và chính thức đào tạo các VĐV. Thời điểm đó, Trung tâm đang tập trung huấn luyện 11 môn chuẩn bị cho Đại hội Thể thao toàn quốc lần thứ IX. Mục tiêu đặt ra tại Đại hội Thể thao toàn quốc lần này là có thêm môn mới và phải có HCV, đồng thời Bắc Giang nằm trong số 20 tỉnh, TP có thành tích cao của cả nước.

VĐV Hà Thị Ánh Uyên (bục số 1) giành HCV tại Đại hội Thể thao toàn quốc lần thứ IX, tháng 12/2022.

Để lọt tốp 20 thì phải có từ 12-14 HCV trong khi thực lực các đội tuyển của Bắc Giang khi đó chỉ có khả năng đạt tối đa 9 HCV. Chính vì vậy cần phải xây dựng và thành lập đội tuyển môn mới. Sau khi cân nhắc kỹ các yếu tố, Trung tâm tham mưu cho lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định thành lập đội tuyển jujitsu với mục tiêu tiếp cận thành tích vô địch, giành HCV. Tấm HCV danh giá tại Đại hội do VĐV Hà Thị Ánh Uyên (SN 2001) giành được đã khẳng định sự đầu tư đúng hướng của tỉnh cho môn thể thao này".

Trước khi quyết định thành lập đội tuyển, Trung tâm đề xuất cử một số VĐV jujitsu Bắc Giang tham dự giải vô địch các CLB mạnh toàn quốc tháng 3/2021 tại Đà Nẵng với kinh phí xã hội hóa và đặt mục tiêu quyết tâm giành giải. Thực tế cho thấy, để đào tạo được VĐV có khả năng giành được HCV quốc gia ít nhất phải mất từ 8 đến 10 năm. Với 1 HCV, 1 HCB và 5 HCĐ, có thể nói đây là thành tích hiếm có, gây bất ngờ với một bộ môn hoàn toàn mới. Kết quả này là động lực và thêm sức thuyết phục để đi đến quyết định chính thức thành lập bộ môn mới của thể thao Bắc Giang.

Liên tiếp ở các giải trẻ và cúp vô địch mà đội tuyển tham dự các năm 2021, 2022, 2023, Bắc Giang đều giành thành tích tốt. Tính đến nay, đội tuyển Jujitsu của đơn vị đã giành tổng số 16 HCV, 19 HCB và 97 HCĐ qua các giải trẻ toàn quốc, cúp vô địch các CLB mạnh toàn quốc; Đại hội Thể thao toàn quốc lần thứ IX; trong đó tấm HCV danh giá nhất phải kể đến là HCV tại Đại hội Thể thao toàn quốc lần thứ IX tháng 12/2022 do VĐV Hà Thị Ánh Uyên giành được.

Nỗ lực để tiến xa hơn

Để có được những VĐV tài năng, bên cạnh tố chất, năng khiếu sẵn có của VĐV, niềm đam mê, sự khổ luyện và được gia đình tạo điều kiện thì yếu tố người thầy rất quan trọng. Ngoài giỏi chuyên môn, HLV phải có phương pháp và thiết kế bài tập phù hợp vì VĐV ở nhiều lứa tuổi và thể lực khác nhau. Vừa là người thầy, HLV còn vừa như người bạn, phải là tấm gương nỗ lực vượt qua khó khăn, gian khổ, hiểu được tâm lý để có phương pháp động viên, khích lệ trò.

So với nhiều môn thể thao khác, jujitsu đầu tư ít tốn kém hơn song cũng đòi hỏi VĐV đều phải có thể lực tốt, sức bền, sức nhanh, sức mạnh, sự kiên trì, khéo léo bởi một trận đấu thường kéo dài 5 phút, nếu hòa thì kéo dài cho đến khi VĐV ghi điểm, không có khoảnh khắc dừng nghỉ, thậm chí có nội dung thi đấu của jujitsu cần trang phục bảo hộ để giữ an toàn cho VĐV. Hiện tại, đội tuyển có 2 HLV, đó là HLV Trần Vũ Quang (SN 1982) và HLV Nguyễn Hồng Quang (SN 1990) vừa là người thầy, người anh, người bạn đồng hành cũng các VĐV trên sàn tập cũng như trong mỗi trận đấu và cuộc sống, sinh hoạt thường ngày.

Để làm nên những thành tích đáng tự hào thời gian vừa qua, thể thao Bắc Giang nói chung cũng như với bộ môn mới mẻ là jujitsu nói riêng ngày càng được lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch quan tâm. Trước hết là cơ sở vật chất được đầu tư khang trang, đáp ứng yêu cầu cơ bản phục vụ huấn luyện và thi đấu. Cùng đó tỉnh ban hành chính sách hỗ trợ dinh dưỡng cho VĐV với mức cao nhất theo quy định của trung ương. Sự quan tâm đó là nguồn động lực quan trọng để đội ngũ cán bộ, HLV, VĐV của trung tâm thêm quyết tâm, nỗ lực trong suốt quá trình tập luyện và thi đấu. Với nền tảng và những thành tích bước đầu, đội tuyển jujitsu được kỳ vọng sẽ có những bước tiến xa hơn.

Mỹ Bình