ĐBQH Nguyễn Thiện Nhân: 'Không thể có đại học vô chủ'

Sáng 6-11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học.

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (đoàn TP.HCM) đề nghị bổ sung khái niệm “chủ sở hữu” vào quy định cơ sở giáo dục đại học bởi đây là vấn đề rất quan trọng. “Chủ sở hữu có 4 quyền: quyền thành lập, quyền đầu tư, quyền quyết định nhân sự và quyền xử lý chế tài đơn vị này khi vi phạm pháp luật. Nếu không làm rõ vấn đề này sẽ thấy đại học như không có chủ, cái đó rất nguy hiểm. Không thể có đại học vô chủ”, ông Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh.

ĐBQH Nguyễn Thiện Nhân

Theo Bí thư Thành ủy TP.HCM, chủ sở hữu phải là người có quyền quyết định nhân sự, bởi nếu chủ sở hữu không được quyền quyết nhân sự thì đại học đó có thể vận hành theo hướng khác.

Về hội đồng trường, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân cho rằng cần xác định ai là cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước để tiện cho việc quản lý, giám sát. Ngoài ra, dự thảo luật quy định hội đồng trường là cơ quan đại diện cho chủ sở hữu, vì vậy, chủ sở hữu phải có một số quyền liên quan tới hội đồng trường. Ví dụ, hội đồng trường họp bầu ra ban lãnh đạo và các thành viên song về nguyên tắc, các nhân sự này phải đảm bảo yêu cầu của chủ sở hữu.

Dẫn chứng cụ thể trường hợp giáo sư Trương Nguyện Thành, làm hiệu phó rồi được bầu làm hiệu trưởng, bầu xong sang cơ quan quản lý lại không đạt, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân cho rằng trường hợp đáng tiếc này là do chúng ta đang theo quy trình ngược.

“Chúng ta quy định chủ tịch hội đồng trường do hội đồng trường bầu theo nguyên tắc đa số, theo tôi là ngược. Chủ tịch hội đồng trường có thể dự kiến 2-3 người nhưng số người này phải được chủ sở hữu đồng ý. Hội đồng trường bầu trong số đó thôi chứ không phải bầu xong mới đưa chủ sở hữu công nhận, rồi khi đó mới thấy không xứng đáng và hủy kết quả”, ông Nguyễn Thiện Nhân nói và nhấn mạnh chủ sở hữu phải được làm đúng quyền của mình, đồng thời hội đồng trường phải bầu trong những người mà chủ sở hữu thấy đảm bảo quyền lợi cho mình.

Tham gia thảo luận, đại biểu Phùng Thị Thường (đoàn Vĩnh Phúc) cho rằng chất lượng đào tạo phụ thuộc lớn vào các nguồn lực, song cơ sở vật chất giáo dục đại học của chúng ta hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu cạnh tranh với các nước phát triển, chưa đảm bảo đào tạo ra nguồn lực chất lượng cao, phục vụ cho phát triển đất nước.

Từ đánh giá trên, đại biểu Phùng Thị Thường đề nghị: “Việc đánh giá chất lượng cơ sở giáo dục đại học phải được tiến hành bởi các cơ sở thẩm định độc lập, gắn với quy định trách nhiệm của các cơ sở thẩm định này”.

Về quản lý và sử dụng tài sản, bà Phùng Thị Thường đề nghị xem xét lại nội dung “cơ sở giáo dục đại học được sử dụng một phần tài sản vào kinh doanh, cho thuê, liên kết” để tránh tình trạng các cơ sở đại học, đặc biệt là các trường đại học công lập áp dụng quy định này để kinh doanh thu lợi, bởi đây không phải chức năng của các cơ sở đại học. “Cần bổ sung quy định các điều kiện được phép cho thuê, kinh doanh không vì mục đích lợi nhuận để tránh tình trạng lợi dụng chính sách”, bà Phùng Thị Thường đề nghị.

Cũng theo vị đại biểu đoàn Vĩnh Phúc, việc tăng quyền tự chủ hoạt động đào tạo cần có quy trình để kiểm soát nội dung giảng dạy đối với các nội dung các bộ môn liên quan lịch sử, văn hóa dân tộc, đặc biệt trong các chương trình đào tạo liên kết với nước ngoài.

Tiếp thu ý kiến các đại biểu cuối phiên thảo luận, ông Phan Thanh Bình – Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, chia sẻ, hai vấn đề lớn nhất đặt ra cho dự thảo luật lần này là làm sao tăng tự chủ thật sự cho các trường đại học và phát triển các trường đại học tư thục.

Theo kế hoạch, ngày 20-11, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học.

Băng Tâm