Đề xuất không tạm ngừng nhập máy đào tiền ảo: Lý giải có thuyết phục?

Bộ Công thương đề xuất không tạm ngừng nhập máy đào tiền ảo.

Liên quan đến việc quản lý nhập khẩu máy xử lý dữ liệu tự động (mã HS 8471.80.90), hay gọi chung là “máy đào tiền ảo”, tại buổi họp báo do Bộ Công thương tổ chức mới đây, đại diện của Bộ đã đưa ra lý do vì sao đề xuất Chính phủ không tạm ngừng nhập khẩu máy đào tiền ảo trong khi các bộ ngành khác lại đề xuất nên tạm ngừng nhập loại sản phẩm này.

Những hệ lụy từ tiền ảo

Việc đầu tư các loại tiền ảo như Bitcoin, Pincoin…đã và đang gây ra nhiều hệ lụy xấu cho xã hội. Mới đây nhất, tại TPHCM đã xảy ra vụ lừa đảo khiến “người chơi” bị mất trắng 15.000 tỷ đồng. Việc đầu tư vào tiền ảo khiến cho nhiều người “ôm mộng” có thể trở thành tỷ phú chỉ sau một đêm, và kết cục là hàng nghìn người đã lao vào vòng xoáy “đào tiền ảo”. Một số liệu thống kê cho hay, có đến 32.000 người đã bị lừa mất hàng nghìn tỷ đồng chỉ khi đầu tư vào loại hình này. Để xảy ra thực trạng này, rõ ràng công tác quản lý còn nhiều vấn đề bất cập.

Trước thực trạng cơn lốc tiền ảo đe dọa đến an sinh xã hội, Bộ Tài chính đã đề xuất áp dụng biện pháp tạm ngừng nhập khẩu đối với các loại máy đào tiền ảo.

Trong vòng khoảng 2 năm trở lại đây, cả nước đã nhập khẩu khoảng 15.600 máy đào tiền ảo các loại. Năm 2018, chỉ tính riêng 4 tháng đầu năm, lượng máy đào tiền ảo đổ vào nước ta đã lên đến hơn 6.300 máy. Thời gian qua, việc xử dụng máy xử lý dữ liệu tự động giải mã Bitcoin, Litecoin… cho mục đích khai thác tiền ảo có nhiều dấu hiệu cho thấy sự bất cập trong công tác quản lý, dẫn đến việc các đối tượng lợi dụng để sử dụng nhưng một loại tiền tệ hoặc một phương pháp thanh toán khác. Điều này là vi phạm Nghị định 101 của Chính phủ về việc thanh toán không dùng tiền mặt đã được sửa đổi bổ sung. Bởi vậy, theo Bộ Tài chính, việc ngừng nhập khẩu loại máy này là cần thiết. Đề xuất của Bộ Tài chính cũng nhận được sự đồng tình của một số bộ, ngành khác. Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công an đều nhất trí tạm ngừng nhập khẩu máy đào tiền ảo.

Tuy nhiên, trong Tờ trình gửi Thủ tướng liên quan đến việc quản lý nhập khẩu máy xử lý dữ liệu tự động (mã HS 8471.80.90), Bộ Công thương lại đưa ra đề xuất không tạm ngừng nhập khẩu loại máy này.

Lý giải nguyên nhân

Lý giải nguyên nhân đưa ra đề xuất này, tại buổi họp báo mới đây, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết, hiện vấn đề băn khoăn nhất là mã HS, vì mã HS mà Việt Nam đang sử dụng để áp cho máy đào tiền ảo là HS 8471.80.90 lại chiếm một khổ rất rộng, có nhiều loại thiết bị chúng ta nhập khẩu hiện nay cũng sử dụng chung mã này. Cụ thể, con số của Tổng Cục Hải quan cho hay, năm 2017, có hơn 27 triệu sản phẩm thuộc mã HS 8471.80.90 được nhập khẩu về Việt Nam.

Chỉ tính riêng 5 tháng đầu năm, Việt Nam nhập khoảng 15 triệu sản phẩm, trong số này sản phẩm máy đào tiền ảo chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ. Bởi vậy, theo ông Hải, việc chưa có được một mã HS riêng cho sản phẩm máy đào tiền ảo gây ra khó khăn khi chúng ta muốn ngừng nhập loại máy này. “Luật quản lý ngoại thương có đưa ra quy định các biện pháp ngoại thương áp dụng đều phải xác định một mã HS rõ ràng” – ông Hải nhấn mạnh.

Cũng theo ông Hải, máy xử lý dữ liệu tự động là một loại công cụ được nhiều doanh nghiệp (DN) sử dụng với nhiều mục đích khác nhau trong sản xuất, kinh doanh, do đó, nếu ngừng nhập khẩu, các DN sẽ gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, sẽ ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh của cộng đồng DN.

Ngoài ra, ông Hải cũng nêu thêm một lý do nữa, đó là biện pháp này nếu được áp dụng cũng chưa đảm bảo được sự toàn diện trong việc ngăn chặn được tình trạng diễn ra trong thời gian qua.

“Do đó, Bộ Công thương đã kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ, bên cạnh các biện pháp khác, Bộ Tài chính cần phân loại mã HS cụ thể cho các thiết bị mà hiện nay chúng ta đang muốn tạm ngừng nhập khẩu. Trên cơ sở đó mới có thể áp dụng được những biện pháp quản lý phù hợp đối với loại sản phẩm này. Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp cần sớm hoàn thiện, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật, đưa ra những chế tài để có thể xử lý những hành vi kinh doanh đầu tư các loại tiền ảo mà pháp luật Việt Nam không cho phép” - ông Hải nói.

Duy Phương