ĐH Havard nói Covid-19 'nhen nhóm' ở Vũ Hán từ tháng 8/2019

(Ảnh: Reuters)

Kết quả nghiên cứu đăng trên tạp chí Harvard University’s DASH cho thấy lượng xe ra vào tại 6 bệnh viện thuộc thành phố Vũ Hán tăng mạnh từ đầu tháng 8/2019 và đạt đỉnh vào tháng 12/2019.

Bên cạnh đó, lượng tìm kiếm trên Baidu (công cụ tìm kiếm giống Google được sử dụng rộng rãi tại Trung Quốc) với từ khóa là các triệu chứng bệnh COVID-19 như “ho”, “tiêu chảy” cũng tăng mạnh trong khoảng ba tuần trước khi Vũ Hán bước vào đỉnh dịch đầu 2020, theo CNA.

Logic dự án nghiên cứu của Brownstein rất đơn giản: các bệnh về đường hô hấp dẫn đến các loại hành vi rất đặc trưng trong các cộng đồng chúng lây lan. Vì vậy, những bức ảnh thể hiện những kiểu hành vi đó có thể giúp giải thích những gì đang xảy ra ngay cả khi người bị bệnh không nhận ra vấn đề rộng lớn hơn.

“Dù chưa thể khẳng định lượng gia tăng này có liên quan trực tiếp đến virus corona hay không, các bằng chứng cho thấy nCoV đã xuất hiện trước khi được xác định tại chợ hải sản Hoa Nam", CNBC dẫn lời John Brownstein, giám đốc sáng tạo Bệnh viện Nhi Boston, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết.

Kết quả nghiên cứu cũng chứng thực cho giả thuyết nCoV xuất hiện một cách tự nhiên tại miền nam Trung Quốc, và rất có khả năng đã lây lan trước khi ca mắc COVID-19 đầu tiên được phát hiện tại Vũ Hán.

Số lượng xe trong các bãi đậu tại bệnh viện Thiên Hựu tại hai thời điểm tháng 10/2018 và tháng 10/2019. (Ảnh: ABC News)

Trung Quốc lên tiếng bác bỏ

Song, Hua Chunying, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã lên tiếng chỉ trích nghiên cứu của Đại học Harvard trong cuộc họp báo hôm 9/6.

“Thật vô lý khi đi đến kết luận này chỉ dựa vào các quan sát hời hợt như mật độ giao thông”, Hua nói, đồng thời nhấn mạnh bà chưa được trực tiếp quan sát nghiên cứu này.

“Chúng ta nên tôn trọng khoa học. Hãy để các nhà khoa học tìm câu trả lời chính xác dựa trên các bằng chứng có thật”, bà nói.

Nhiều nhà khoa học trên thế giới cho rằng các bằng chứng này không đủ thuyết phục để chứng minh nCoV xuất hiện ở Vũ Hán từ tháng 8/2019.

Paul Digard, chuyên gia về virus tại Đại học Edinburgh, Scotland, nói rằng việc sử dụng hình ảnh vệ tinh lưu lượng xe tới bệnh viện và dữ liệu bộ máy tìm kiếm để phát hiện dịch bệnh "là ý tưởng thú vị có giá trị". Tuy nhiên, theo ông, dữ liệu này chỉ mang tính tương đối và không thể xác nhận được nguyên nhân dịch bệnh.

Keith Neal, giáo sư về dịch tễ học truyền nhiễm tại Đại học Nottingham, Anh, nhận định nghiên cứu này thấy lưu lượng giao thông tăng ở gần một bệnh viện nhi, nhưng đây lại là đối tượng ít có nguy cơ nhiễm nCoV.

Ngoài ra, chuyên gia Digard cho rằng để tăng tính thuyết phục cho kết luận, nhóm nhà nghiên cứu của Đại học Harvard nên phân tích dữ liệu của nhiều thành phố khác ngoài tỉnh Hồ Bắc, thay vì chỉ tập trung vào Vũ Hán, tâm dịch của Trung Quốc, theo Reuters.

Nhóm khoa học đại học Harvard lưu ý nghiên cứu có một số hạn chế trong việc sử dụng dữ liệu tìm kiếm vệ tinh và công cụ tìm kiếm dữ liệu Baidu, như tầm nhìn suy giảm do điều kiện thời tiết xấu, thu thập thông tin từ các công ty vệ tinh Trung Quốc và chưa rõ ý định tìm kiếm của người dùng trên các trang web riêng lẻ.

COVID-19 đã xuất hiện tại hơn 210 quốc gia, vùng lãnh thổ, khiến gần 7,2 triệu người nhiễm và gần 409.000 người tử vong. Mỹ, vùng dịch lớn nhất thế giới, phát hiện ca nhiễm đầu tiên hồi tháng 1 tại thành phố Seattle, bang Washington.

Lê Hằng